فکت‌نامه | Factnameh

بخش ابتدایی اپیزود ۶۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه، گزارش فرهاد از نهمین کنفرانس سالانه فکت‌چکرها در اسلوی نروژ است. او درباره مهم‌ترین اتفاق‌هایی صحبت می‌کند که در طول این کنفرانس چهار روزه مشاهده کرده است و کمی ما را با حال و هوای فکت‌چکینگ در دنیای امروز آشنا خواهد کرد.

کنفرانس تلویزیونی ابراهیم رئیسی و حاشیه‌های آن، چند فکت‌چک این هفته را به خود اختصاص داده است و مرور فکت‌چک‌هایی درباره یک «تونل اضافی» در جاده سرچم به اردبیل، پوشش سخنگوی وزیر امور خارجه روسیه در تهران، مقایسه قیمت خانه در تهران و لس‌آنجلس و البته فکت‌چکی درباره پرچم‌های رنگین‌کمانی در قطر، فکت‌چک‌هایی هستند که در این قسمت آنها را مرور می‌کنیم.

در پایان نیز توضیح می‌دهیم که چرا این گفته که بعد از روی کار آمدن طالبان در ایران جمعیت کودکان کار ۲۰ برابر شده است، ادعایی نادرست است.

00:00:44 گزارش کنفرانس جهانی فکت‌چکینگ در اسلو

00:18:56 تونلی اضافی در جاده سرچم و اردبیل

00:24:33 شایعه زنده‌نبودن مصاحبه رئیسی با تلویزیون

00:28:09 عکس سخنگوی وزیر امور خارجه روسیه در تهران

00:31:53 مقایسه قیمت مسکن در تهران، دوبی و لس‌آنجلس

00:36:43 آیا تورم در اروپا بی‌سابقه است؟

00:39:30 مقایسه توزیع کوپنی کالاها در اروپا و ایران

00:43:30 آیا رشد اقتصادی ایران در سه ماهه گذشته ۲۰ درصد بوده است؟

00:49:06 قطر و قوانین درباره پرچم رنگین‌کمانی

 00:56:53 با آمدن طالبان تعداد کودکان کار در ایران ۲۰برابر شده‌؟

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

کاور این قسمت را هیلا نیکو طراحی کرده و تهیه‌کننده پادکست، افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

گزارشی از گلوبال فکت ۹ در شهر اسلو

تونل جاده سرچم اضافی نیست و کاربرد ایمنی دارد

آیا ششمین گفتگوی تلویزیونی ابراهیم رئیسی با مردم در طول روز ضبط شده‌بود؟

مقایسه لباس ماریا زاخارووا سخنگوی وزیر خارجه روسیه در ایران و عربستان

مقایسه نادرست درباره قیمت خانه در تهران، دبی و لس‌آنجلس

تورم فعلی در خیلی از کشورها مدت‌هاست تجربه نشده

مقایسه طرح دولت برای تامین کالاهای اساسی در ایران و اروپا؛ ماجرای کوپن چیست؟

آیا رشد اقتصادی سه ماهه ایران ۲۰ درصد بوده است؟

ادعای نادرست درباره مجازات زندان برای برافراشتن پرچم رنگین‌کمان در جام‌جهانی قطر

با آمدن طالبان تعداد کودکان کار در ایران ۲۰برابر شده‌؟

این هفته در اپیزود ۶۵ پادکست فکت‌نامه، به سراغ مجموعه‌ای از خبرهای نادرست درباره کریستیانو رونالدو و اسرائیل می‌رویم. خبرهای نادرستی که از منابع مختلفی تولید شده‌اند اما صداوسیمای ایران، همه آنها را در این سال‌ها به عنوان حقایقی درباره این ستاره پرتغالی مطرح کرده است؛ از ادعای نادرست رد کردن درخواست بازیکن اسرائیلی برای تعویض لباس تا دست‌ندادن با نخست‌وزیر اسرائیل و خبر عکسی دست‌کاری شده که ادعا می‌کند رونالدو در آن از کودکان فلسطینی حمایت کرده است.

سوژه دیگری که این هفته در پادکست فکت‌نامه به آن اشاره می‌کنیم مربوط به حسین عبدالباقی، مالک ساختمان متروپل در آبادان است؛ مردی که نامش از نخستین دقایق فرو ریختن ساختمان مطرح شد و خبرهای ضدونقیضی از زنده‌بودن یا مرگ او دست‌به‌دست می‌شد. بررسی می‌کنیم که این خبرها چه منابعی داشتند و چه جریان‌های خبری‌ای درباره آن به انتشار اخبار پرداختند.

فکت‌چک‌هایی درباره رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران و دریافت سیگنال‌های فرازمینی در چین نیز دو موضوع دیگری هستند که آنها را مرور خواهیم کرد.

به غیر از اینها، فرهاد، سردبیر فکت‌نامه نیز از نروژ کمی، درباره کنفرانس فکت‌چکینگ گلوبال فکت ۹ صحبت می‌کند؛ دورهمی سالیانه فکت‌چکرها از سراسر جهان که امسال بعد از دو دوره آنلاین، بالاخره به صورت حضوری برگزار شده است.

00:02:14 گزارش کنفرانس گلوبال‌فکت ۹ از اسلو

00:13:18 فکت‌ها و ابهام‌ها درباره سرنوشت حسین عبدالباقی

00:27:24 ادعاهای صدا و سیما درباره مواضع ضد اسرائیلی کریستیانو رونالدو

00:40:08 رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

00:42:58 آیا چین سیگنال رادیویی تمدن فرازمینی را دریافت کرده‌است؟

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

ادعاهای صدا و سیما درباره مواضع ضد اسرائیلی کریستیانو رونالدو

رشد سرمایه‌گذاری خارجی در ایران

آیا چین سیگنال رادیویی تمدن فرازمینی را دریافت کرده‌است؟

این هفته در اپیزود ۶۴ پادکست فکت‌نامه پیش از مرور فکت‌چک‌هایی از دیگران، ابتدا به سراغ خودمان رفتیم و جمله‌ای را فکت‌چک کردیم که هفته گذشته درباره رابطه بانک پاسارگاد با ستاد اجرایی امام گفته بودیم. یکی از مخاطبان در توییتر از ما درباره منبع این حرف سوال کرده بود و ما هم با مطالعه بیشتر درباره موضوع، ابتدا توضیح دادیم این تصور که بین این دو نهاد رابطه‌ای وجود دارد از کجا آمده و بعد هم توضیح دادیم که چرا بهتر بود با احتیاط بیشتری در این باره صحبت کنیم.

سوژه دیگری که این هفته به آن پرداختیم، مساله حضور نظامیان در سفارت‌خانه‌ها بود که به بهانه انتشار یک عکس مطرح شد؛ عکسی که در آن تعدادی از نظامیان ایرانی در صفی ایستاده بودند تا با سفیر روسیه در ایران دست بدهند.

دو سوژه دیگر این قسمت نیز مربوط به مدیریت کرونا در ایران و همچنین رتبه علمی ایران در جهان است.

00:00:44 گزارش وبینار فکت‌نامه درباره فکت‌چکینگ آنلاین

00:05:26 رابطه بانک پاسارگاد با ستاد اجرایی فرمان امام

00:16:52 حضور نظامیان در سفارت‌خانه‌ها

00:22:19 روز بدون فوتی کرونا در ایران؛ فکت‌هایی که باید بدانیم

00:31:44 رتبه علمی ایران

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

آیا بانک پاسارگاد متعلق به ستاد اجرایی فرمان امام است؟

آیا حضور نظامیان در سفارت‌خانه سایر کشورها و دیدار با سفرای خارجی امری معمول است؟

روز بدون فوتی کرونا در ایران؛ فکت‌هایی که باید بدانیم

ادعای گمراه‌کننده وزیر علوم درباره رتبه علمی ایران در دنیا

شرکت رایانه‌ای ابر آروان که ارائه‌دهنده سرویس‌های ابری (Cloud) در ایران است، در ماه‌های گذشته یکی از سوژه‌های اصلی خبری در فضای مجازی بوده است؛ شرکتی که با اتهام همکاری در محدودسازی اینترنت روبروست و مسئولان این شرکت، این اتهام را رد می‌کنند. در این قسمت از پادکست فکت‌نامه، بررسی می‌کنیم که نقش ابر آروان در محدودیت اینترنت در ایران چیست و به طور کلی، فعالیت و خدماتی که این شرکت ارائه می‌کند در چه بخشی از حکمرانی فضای مجازی در ایران قرار دارد.

به جز این، از شایعه جیره‌بندی شدن مواد غذایی در اروپا و اینکه چرا این ادعا گمراه‌کننده است می‌گوییم.

ویدئوی تمیز کردن مدفوع که منتسب به مقبره آیت‌الله خمینی است، تصویری از یک آخوند که گفته می‌شود در حال تدریس ریاضیات در اروپاست و ویدئوهایی که ادعا می‌شود در حال تولید گرد و خاک عمدی در مرزهای ایران هستند، سه فکت‌چک تصویری این هفته‌اند.

در این قسمت به شایعه ارتباط آبله میمون با همجنس‌گرایی و همچنین بحث میزان اعتقاد مردم ایران به حجاب نیز خواهیم پرداخت.

00:00:38 وبینار آموزشی فکت‌چکینگ

00:04:15 تاثیر ابر آروان بر فیلترینگ در ایران

00:18:59 شایعه جیره‌بندی مواد غذایی در اروپا

00:24:22 ویدیوی تمیزکردن مدفوع از مقبره آیت‌الله خمینی

00:30:31 شایعه آخوندی که در دانشگاه‌های آلمان ریاضی درس می‌دهد

00:42:23 شایعه ارتباط آبله میمون با همجنس‌گرایی

00:47:14 میزان اعتقاد مردم ایران به حجاب

00:55:13 شایعه تولید عمدی گردوخاک در مرزهای ایران

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

وبینار «چگونه با محتوای نادرست مقابله کنیم؟»

نقش و سهم شرکت‌هایی مانند ابر آروان در قطع اینترنت

ادعای نادرست درباره ارتباط آبله میمون با گرایش جنسی افراد

ادعای گمراه‌کننده وزیر اقتصاد درباره کمبود و جیره‌بندی مواد غذایی در اروپا

ادعای تمیزکردن مدفوع از مقبره آیت‌الله خمینی چقدر حقیقت دارد؟

چند درصد مردم ایران به حجاب اعتقاد دارند؟

ماجرای واقعی شیخ رودریگو جلول

تولید عمدی گرد و خاک در آسمان عراق و ایران

در این قسمت از پادکست فکت‌نامه، درباره موضوعات مختلفی صحبت می‌کنیم. ابتدا کمی درباره «وبینار آموزشی فکت‌نامه» که جمعه ۱۳ و ۲۰ خرداد برگزار می‌شود توضیح می‌دهیم و از متروپل آبادان و مستند جدید فکت‌نامه با نام «خامنه‌ای و توطئه کرونا» صحبت خواهیم کرد.

در ادامه به فکت‌چک بازی فوتبال ایران و کانادا، ویروس جعلی فان‌وکس و همچنین وضعیت امنیت غذایی در ایران خواهیم پرداخت و پس از آن به سراغ یکی از سوژه‌های مهم روز یعنی فیلم سینمایی «عنکبوت مقدس» خواهیم رفت؛ فیلمی که روزنامه کیهان ادعا می‌کند حامی مالی صهیونیست دارد در حالی که این شخص چند سالی است از دنیا رفته است.

دو شایعه درباره اسرائیل یعنی شایعه فروش زنان در پاساژهای این کشور و شایعه موظف بودن خانواده‌های اسرائیلی به داشتن چهار فرزند نیز در این قسمت، مرور می‌شوند.

00:00:38 توضیح درباره وبینار آموزشی فکت‌نامه

00:05:07 توضیح درباره فکت‌چک حادثه متروپل آبادان

00:05:48 توضیح درباره مستند «خامنه‌ای و توطئه کرونا»

00:13:21 فوتبال ایران و کانادا

00:18:56 ویروس فان وکس

00:25:31 امنیت غذایی در ایران

00:30:37 حامی مالی فیلم عنکبوت مقدس

00:40:03 شایعه فروش زنان در اسرائیل

00:47:28 شایعه موظف‌بودن خانواده‌های اسرائیلی به داشتن چهار فرزند

00:59:27 ویدئوی نادرست منتسب به معصومه ابتکار

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

وبینار آموزشی فکت‌نامه

مستند «خامنه‌ای و توطئه کرونا»

فوتبال ایران و کانادا

پروژه فان‌وکس

امنیت غذایی در ایران

حامی مالی عنکبوت مقدس

شایعه فروش زنان در اسرائیل

ادعای نادرست درباره قانون تعداد فرزند در اسرائیل

ویدئوی نادرست منتسب به معصومه ابتکار

این هفته در پادکست فکت‌نامه ابتدا درباره سوژه اصلی خبری این روزها، یعنی فاجعه فروریختن ساختمان متروپل در شهر آبادان صحبت می‌کنیم؛ اتفاقی که ده‌ها کشته‌وزخمی برجای گذاشت. اظهارنظرها، فیلم‌ها، عکس‌ها و خبرهایی که در این باره منتشر می‌شوند، مجموعه‌ای از ابهام‌ها را به وجود آورده‌اند. توضیح می‌دهیم که این ابهام‌ها چیست و چرا دسترسی نداشتن به اسناد و اطلاعات درباره مجوزهای ساخت این ساختمان، کار فکت‌چکینگ را برای ما دشوارتر می‌کند.

در ادامه به سراغ سوژه اصلی این قسمت یعنی ویدیویی می‌رویم که مربوط به درگیری پلیس با شهروندانی در لرستان است. این ویدیو در روزهای اخیر که اعتراض‌هایی در خیابان‌های شهرهای مختلف از جمله لرستان به وجود آمده، بازنشر می‌شود در حالی که ماجرا مربوط به هفته‌های گذشته است. برخی نیز می‌گویند این درگیری مربوط به حمله اشرار به پلیس بوده است. توضیح می‌دهیم که چگونه در فکت‌نامه توانستیم زمان و مکان دقیق این اتفاق را پیدا کنیم و چه واقعیت‌هایی درباره آن می‌دانیم.

به بهانه هفته جمعیت، دو فکت‌چک جمعیتی را هم در این قسمت بررسی می‌کنیم؛ یکی درباره برآوردها از جمعیت ایران در ۸۰ سال آینده و دیگری درباره آمارهای ناباروری در ایران.

دو فکت‌چک دیگری هم که در پایان این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم مربوط به خبری درباره رصد کوچ عقاب‌ها و همچنین مصرف سرانه روغن نباتی در ایران است.

00:01:00 فروریختن متروپل

00:07:56 ویدیوی درگیری پلیس با شهروندان در لرستان

00:21:06 جمعیت ایران تا ۸۰ سال آینده

00:28:26 آمار ناباروری در ایران

00:34:40 رصد کوچ عقاب به مدت بیست سال

00:40:07 مصرف سرانه روغن در ایران

00:45:12 روش کار فکت‌نامه چگونه است؟

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

راستی‌آزمایی ویدیوی درگیری پلیس با شهروندان در لرستان

ادعای شاخ‌دار درباره کاهش جمعیت ایران تا ۳۰ میلیون

ادعای بی‌اساس درباره بالا بودن نرخ ناباروری در ایران

نقشه رصد کوچ یک عقاب به مدت بیست سال

آمار نادرست در مقایسه مصرف روغن در ایران و در جهان

اعتراض‌ها در ایران همچنان ادامه دارد و ما هم در این اپیزود، به سراغ یکی از دلایل اصلی شروع آن یعنی «طرح اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ای» رفته‌ایم؛ طرحی که در عمل باعث افزایش قابل توجه مواد غذایی اساسی در ایران شده است.

در این اپیزود، بررسی می‌کنیم که این گرانی‌ها مربوط به چه کالاهایی است، چه قدر می‌تواند زندگی را در ایران سخت کند و آیا اقشار کم‌درآمد می‌توانند با وجود یارانه‌هایی که دریافت می‌کنند، از پس افزایش قیمت‌ها برآیند یا نه.

به غیر از آن به سراغ یک ادعای نادرست درباره امارات متحده عربی رفتیم. برخی از کاربران هوادار دولت ایران اعلام کرده بودند که بلافاصله پس از برداشته‌شدن یارانه‌ها، قیمت مرغ و روغن در امارات متحده عربی افزایش پیدا کرده است. توضیح دادیم که چرا این ادعا، نسبتی با واقعیت ندارد.

موضوع آلودگی هوای تهران، همچنین قطعی اینترنت و گران‌شدن تعرفه‌های اینترنت نیز دیگر موضوعاتی است که در این قسمت آنها را مرور می‌کنیم.

00:02:34 پاسخ به برخی سوالات متداول درباره حذف یارانه مواد غذایی

00:31:05 ادعای نادرست درباره گران شدن مواد غذایی در امارات و ارتباط آن با تحولات داخلی ایران

00:39:00 آیا تعطیلی ۲۷ اردیبهشت به‌خاطر ترس از اعتراضات در تهران بود؟

00:43:36 ادعای نادرست درباره اختلال گسترده و قطع اینترنت در اهواز

00:50:55 ادعای نادرست درباره ارتباط قطعی اینترنت با حمله سایبری به مبین‌نت

00:52:56 آیا تعرفه‌های اینترنت در ایران گران نشده است؟

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

پاسخ به برخی سوالات متداول درباره حذف یارانه مواد غذایی

ادعای نادرست درباره گران شدن مواد غذایی در امارات و ارتباط آن با تحولات داخلی ایران

آیا تعطیلی ۲۷ اردیبهشت به‌خاطر ترس از اعتراضات در تهران بود؟

ادعای نادرست درباره اختلال گسترده و قطع اینترنت در اهواز

ادعای نادرست درباره ارتباط قطعی اینترنت با حمله سایبری به مبین‌نت

آیا تعرفه‌های اینترنت در ایران گران نشده است؟

این هفته در پادکست فکت‌نامه، سوژه اصلی ما باز هم پوشش اجباری در ایران است. در این قسمت، فکت‌چکی را مرور می‌کنیم که درباره گزارشی است که از برنامه ۲۰:۳۰ صداوسیما پخش شده و در آن گفته می‌شود که قوانین پوشش، محدود به دانشگاه‌های ایران نیست و همه دانشجویان در کشورهای بیرون ایران نیز باید چنین قوانینی را رعایت کنند؛ ادعایی شاخ‌دار که بارها تکرار شده است.

موضوعات دیگری که به آنها می‌پردازیم:

00:00:29 کارگاه آنلاین فکت‌نامه و پوینتر با موضوع فکت‌چکینگ

00:04:14 ماجرای سفر خانواده قالیباف به ترکیه و ادامه حاشیه‌های آن

00:09:50 پوشش در دانشگاه‌های خارج از ایران

00:23:09 اظهارات رهبر جمهوری اسلامی درباره موفقیت در بدهی نزدیک به صفر ایران

00:35:50 ادعای وزیر بهداشت درباره اینکه واکسن‌هایی که در ایران استفاده شده از فایزر و مدرنا بهتر بوده‌اند

00:41:57  گفته عبدالناصر همتی درباره رکورد تاریخی چاپ پول در دولت رئیسی

00:44:45 دولت کانادا و اتانازی در این کشور

00:47:47 آمارهای مربوط به ثبت‌نام ایرانیان در لاتاری آمریکا 

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

آیا دانشجویان بیرون از ایران به دلیل رعایت‌نکردن قوانین پوشش اخراج می‌شوند؟

روایت گمراه ‌کننده رهبر جمهوری اسلامی درباره بدهی‌های خارجی ایران

آیا واکسن‌هایی که در ایران استفاده شده از فایزر و مدرنا بهتر است؟

ادعای گمراه‌کننده درباره شکسته شدن رکورد چاپ پول در دولت سیزدهم

آیا کانادا برای کاهش هزینه‌های بیماران روانی و معلولان، خدمات مرگ خودخواسته ارائه می‌کند؟

رکورد ایرانیان در ثبت نام برنامه مهاجرتی لاتاری آمریکا

اپیزود جدید پادکست فکت‌نامه، درباره نادر طالب‌زاده است؛ چهره مشهور و جنجالی که به تازگی درگذشت. او در زمانی که زنده بود یکی از مروجان تئوری توطئه در ایران بود و هنگامی که از دنیا رفت هم شایعه‌ها و تئوری‌های توطئه‌ای درباره خانواده، پیشینه و فعالیت‌هایش منتشر شد.

در این اپیزود ابتدا بیشتر با کارها و فعالیت‌های او آشنا می‌شویم و سپس به سراغ چند تئوری توطئه‌ای می‌رویم که طالب‌زاده آنها را مطرح کرد؛ از مسموم کردن آب زمزم در عربستان تا مجموعه اطلاعات گمراه‌کننده‌ای که در جریان حمله ایران به پایگاه عین‌الاسد در عراق مطرح کرد.

در ادامه نیز به سراغ شایعه‌ها و گفته‌های نادرستی می‌رویم که درباره یهودی/آمریکایی بودن مادر او مطرح شده است.

به غیر از سوژه اصلی، دو فکت‌چک دیگر هم در این اپیزود مرور می‌شوند. یکی بررسی ویدئوی جعلی که به نام وصیت‌نامه مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی منتشر شده و یکی دیگر ادعای نادرستی که می‌گوید در اروپا و آمریکا هم پارک‌هایی مخصوص مادران و کودکان وجود دارد.

در پایان نیز چند کامنت مخاطبان فکت‌نامه را می‌خوانیم و به آن پاسخ می‌دهیم.

00:00:49 معرفی نادر طالب‌زاده و فعالیت‌هایش

00:05:00 تئوری توطئه درباره مسموم کردن آب زمزم در عربستان

00:06:41 توصیه به افسران جنگ نرم برای نخوردن آب و غذا در آمریکا

00:08:09 جریان رسانه‌ای جعلی در زمان حمله ایران به پایگاه عین‌الاسد

00:17:03  تئوری توطئه ترور بیولوژیک نادر طالب‌زاده

00:28:01 ادعاهای نادرست درباره تبار یهوی نادرطالب‌زاده

00:40:17 درباره پدر و پدربزرگ نادر طالب‌زاده چه می‌دانیم

00:49:11 ویدئوی جعلی درباره مریم میرزاخانی

00:51:26 ادعای نادرست درباره وجود پارک‌های ویژه مادران در آمریکا و اروپا

00:52:30 بنر فتوشاپی پشت سر ابراهیم رئیسی

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

آیا طالب‌زاده ترور بیولوژیک شده‌است؟

درستی‌سنجی ادعاهای مطرح شده درباره تبار یهودی خانواده نادر طالب‌زاده «نجات سرباز رایان» تحت تاثیر «روایت فتح» ساخته شد؟

ادعاهای شاخ‌دار درباره سلاح بیولوژیک بودن ویروس کرونا!

درباره کاترین شکدم چه می‌دانیم؟

ماجرای ویدئوی جعلی از وصیت‌نامه مریم میرزاخانی چیست؟

ادعای نادرست درباره «پارک‌های ویژه مادران و کودکان» در اروپا و آمریکا

کتاب Conspiracy Encyclopedia

این هفته در پادکست فکت‌نامه به غیر از مرور دو فکت‌چک از قالیباف، کمی هم درباره پرونده سفر خانواده او به ترکیه صحبت می‌کنیم؛ سفری که اظهارنظرهای ضدونقیض درباره آن زیاد است اما منابع کمی برای درستی‌سنجی ابعاد مختلف آن وجود دارد. گفته‌های نادرست و غیرقابل اثبات قالیباف که به ترتیب درباره محدودیت نداشتن تحقیق‌وتفحص مجلس و همچنین سهم دولت از اقتصاد ایران است، باعث شد که نام این قسمت را «اپیزود قالیباف» بگذاریم.

در ادامه به ژاپن می‌رویم و از خبر گمراه‌کننده‌ای درباره ممنوعیت موی دم اسبی در ژاپن می‌گوییم. بعد از بررسی فکت‌چک‌هایی از یک انیمیشن درباره طرح صیانت و سوژه‌ای مربوط به بدهی‌های واقعی دولت‌های مختلف در ایران، به سراغ مرور چند کامنت می‌رویم که از مخاطبان فکت‌نامه دریافت کرده‌ایم.

 00:01:36 درباره سفر خانواده قالیباف به ترکیه چه می‌دانیم

 00:12:38 محدودیت‌های تحقیق و تفحص مجلس

 00:16:40 سهم دولت از اقتصاد ایران

 00:22:57 مدل موی دم‌اسبی در مدارس ژاپن

 00:30:41 انیمیشن درباره طرح صیانت

 00:38:25 بدهی‌های دولت

 00:44:22 پاسخ به کامنت‌های شما

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

سایت مدیابایس برای اطلاع از اعتبار سایت‌های خبری

مجلس ایران و محدودیت‌های تحقیق و تفحص

چند درصد از اقتصاد ایران، دولتی است؟

آیا مدل موی دم اسبی در مدارس ژاپن ممنوع است؟

آيا باورهای “فریبرز” درباره طرح صیانت شایعه بود؟

میزان واقعی بدهی دولت‌های جمهوری اسلامی چقدر است؟

این هفته در قسمت ۵۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا کمی درباره کامنت‌های دلگرم‌کننده شنوندگان صحبت می‌کنیم و بعد از آن به سراغ ماجرای یک مدرک جعلی می‌رویم که می‌گویند مربوط به گواهینامه تحصیلی ابراهیم رئیسی است. توضیح می‌دهیم که در چه فرایندی، این سند جعلی حتی از سوی روزنامه‌نگاران نیز بازنشر می‌شود.

در ادامه پادکست، سوژه تعداد افغانستانی‌ها در ایران را بررسی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چرا عدد ۸ میلیون نفر که از سوی روزنامه جمهوری اسلامی اعلام شده، عددی غیرواقعی است و ما به آن نشان «شاخ‌دار» داده‌ایم.

بعد از هفته‌ها، دوباره به سراغ سوژه‌ای درباره واکسن‌های کرونا می‌رویم و ادعاهای یک کانال تلگرامی ضدواکسن را درباره نقش واکسن در جهش‌های ویروس بررسی خواهیم کرد.

دو سوژه ازدواج با محارم در اروپا و همچنین نقاشی کشیدن فیل‌ها را هم در پایان پادکست، مرور می‌کنیم.

00:06:00 جمعیت افغانستانی‌ها در ایران

00:17:43 رئیسی و یک گواهی ابتدایی جعلی

00:25:44 ادعای نادرست تاثیر واکسن بر تولید سویه‌های جدید

00:44:40 ادعای نادرست قانونی بودن ازدواج با محارم در کشورهای غربی

00:52:18 ادعای نقاشی‌کردن فیل‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

گواهینامه شش‌ساله ابتدایی جعلی منسوب به ابراهیم رئیسی

ادعای شاخ‌دار درباره جمعیت ۸ میلیون نفر افغانستانی‌های مقیم ایران

ادعای نادرست درباره واکسن و سویه‌های جدید ویروس

ادعای شاخ‌دار درباره قانونی بودن ازدواج با محارم در کشورهای غربی

خودنگاره فیل نقاش چقدر واقعیست؟

سوژه اصلی قسمت ۵۵ پادکست فکت‌نامه، مروری بر حضور کودکان و نوجوانان شگفت‌انگیز در صداوسیما و رسانه‌های رسمی ایران است؛ افرادی که اغلب نوجوانند با صفت‌هایی مثل «فرانخبه» یا «مخترع نابغه» معرفی می‌شوند و معمولا هم هیچ سند و مدرکی وجود ندارد که ادعای شگفت‌انگیزبودن آنها را ثابت کند. بهانه این بحث هم برنامه تلویزیونی عصر جدید است که این بار ادعا کرده یک جوان ۲۱ ساله از طریق سلول‌های بنیادی مادرش، توانسته بینایی خود را به طور کامل به دست بیاورد؛ ادعایی که نادرست است.

اما به غیر از این سوژه، به سراغ رباتی می‌رویم که این روزها در اینستاگرام فارسی همه جا حضور دارد و ادعا می‌شود روغن جمع می‌کند. بررسی می‌کنیم که چرا این ماجرا نادرست است و مواردی را که باید درباره این ربات بدانیم، ذکر می‌کنیم. ماجرای اهانت به مکرون در فرانسه، نگاهی به وضعیت آزادی مذهب در تاجیکستان و دو موضوع اقتصادی مربوط به آمارهای درآمد و دخل و خرج دولت ایران هم دیگر مواردی است که در این اپیزود از پادکست فکت‌نامه به آنها می‌پردازیم.

00:01:04 ادعای درمان نابینایی از طریق سلول‌های بنیادی در شیراز

00:18:00 «ربات روغن‌جمع‌کن»

00:23:53 آیا یک کاریکاتوریست در فرانسه به دلیل انتشار کاریکاتور امانوئل مکرون، مجرم شناخته شد؟

00:29:00 نگاهی به وضعیت آزادی مذهب در تاجیکستان

00:32:29 آمارهای درآمد و دخل و خرج دولت ایران

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

ادعای درمان نابینایی از طریق سلول‌های بنیادی در شیراز

هیچ سندی ادعاهایی را که درباره “فرانخبه دوازده‌ساله” می‌شود تایید نمی‌کند.

ماجرای ” مخترع نابغه ۱۰ ساله” و اهمیت درستی‌سنجی برای رسانه‌ها و منابع رسمی

«ربات روغن‌جمع‌کن»؛ داستان ترجمه یک پست نادرست

آیا یک کاریکاتوریست در فرانسه به دلیل انتشار کاریکاتور امانوئل مکرون، مجرم شناخته شد؟

نگاهی به وضعیت آزادی مذهب در تاجیکستان

دخل و خرج دولت در سال ۱۴۰۰؛ فکت‌ها و شواهد موجود چه می‌گویند؟

آیا رکورد صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۰ شکسته شده است؟

این هفته در قسمت جدید پادکست فکت‌نامه، هفت سوژه مختلف را که در روزهای گذشته فکت‌چک کرده‌ایم، مرور خواهیم کرد. ابتدا به سراغ مادلین آلبرایت می‌رویم و باوری که می‌گوید او سال‌ها پیش از ایران به خاطر نقش‌داشتن در «کودتای ۲۸ مرداد» عذرخواهی کرده است.

سپس به بهانه اظهارات وزیر بهداشت ایران، آمارها و شاخص‌های کرونا در ایران را مرور می‌کنیم و در ادامه دو فکت‌چک ورزشی-سیاسی را بررسی خواهیم کرد. ابتدا از وضعیت اسرائیل در جذاب ورزشکاران دیگر کشورها خواهیم گفت و بعد هم ماجراهای تلخ استادیوم امام رضای مشهد را بازخوانی می‌کنیم؛ جایی که زنان باز هم اجازه نیافتند به استادیوم فوتبال بروند.

نگاهی به ادعاها درباره آزمایشگاه‌های بیولوژیک در اوکراین، ادعایی نادرست درباره یک گفته اوباما در زمینه اختصاص بودجه به توییتر و فیس‌بوک برای جذب کاربران ایرانی دو فکت‌چک دیگری هستند که در قسمت ۵۴ پادکست فکت‌نامه به آنها خواهیم پرداخت.

در پایان نیز به سراغ شایعه‌ای می‌رویم که مربوط به اسکار و سیلی ویل اسمیت به کریس راک در این مراسم است؛ شایعه‌ای که ادعا می‌کند همه اینها کار خود فایزر بوده است!

00:01:00 عذرخواهی مادلین آلبرایت از ایران

00:10:10 وضعیت ایران در مبارزه با کرونا

00:14:36 اسراییل و کمیته‌ جذب ورزشکار

00:19:53 امکان محرومیت ایران از سوی فیفا

00:25:58 آزمایشگاه‌های بیولوژیک اوکراین

00:36:39 بودجه اوباما برای جذب کاربران ایرانی

00:42:25 فایزر و سیلی ویل اسمیت در اسکار

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

مادلین آلبرایت به خاطر نقش آمریکا در «کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲» عذرخواهی نکرده است

آیا ایران جزو ۱۰ کشور «قوی در مبارزه با کرونا» است؟

آیا اسراییل علیه ایران کمیته‌ جذب ورزشکار تشکیل داده‌است؟

آیا امکان کنار گذاشتن تیم ملی فوتبال ایران از جام جهانی وجود دارد؟

درباره آزمایشگاه‌های بیولوژیک اوکراین چه می‌دانیم؟

خبر نادرست بودجه توییتر و فیسبوک برای جذب کاربران ایرانی

آیا سیلی جنجالی ویل اسمیت در اسکار به خاطر فروش «داروی جدید» فایزر بوده است؟

قسمت ۵۳ پادکست فکت‌نامه در روزی منتشر می‌شود که سه مناسبت دارد؛ روز جهانی درستی‌سنجی، پنجمین سالگرد تاسیس سایت فکت‌نامه و نخستین سالگرد شروع‌به‌کار پادکست فکت‌نامه.

به همین مناسبت، در این قسمت ابتدا مروری می‌کنیم به کارنامه فکت‌نامه از نگاه آمارها و بعد به سراغ کامنت‌ها و صداهایی می‌رویم که مخاطبان فکت‌نامه برای ما ارسال کرده‌اند. از همه کسانی که برای این قسمت ویژه، صدا فرستاده‌اند تشکر می‌کنیم.

در ادامه نامزدها و برندگان «شاخ‌دار سال»، «سورپرایز سال» و «پرزحمت‌ترین فکت‌چک سال» را به شما معرفی می‌کنیم. این قسمت یک جمع‌بندی و مرور کوتاه به یک سال تلاش فکت‌نامه برای پرداختن به خبرهای نادرست و توضیح درباره واقعیت خبرهاست.

روز جهانی فکت‌چکینگ مبارک!

کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۰ 

فکت‌چک‌هایی که در این اپیزود به آنها اشاره کردیم:

پربازدیدترین فکت‌چک سایت: انتخابات با مشارکت زیر ۵۰ درصد و مکانسیم‌های حقوقی سازمان ملل متحد

رتبه‌های بعدی:

آیا یک بیماری جدید در شیان چین شیوع پیدا کرده باعث خونریزی گوش و چشم و بینی می‌شود؟

کندی اینترنت در ایران از کجا ناشی می‌شود و چقدر به طرح صیانت مربوط است؟

پربازدیدترین مقاله:

طرح صیانت از حقوق کاربران در آستانه تصویب؛ آیا کار اینترنت در ایران تمام شده است؟

جنگ در اوکراین و بازار داغ اخبار جعلی

آیا گفته‌های محمدعلی طاهری در مصاحبه با ایران اینترنشنال مبنای علمی دارد؟

پربازدیدترین توییت:

ویدئوی مصاف درباره کشته‌سازی در اوکراین

آیا چین زباله‌های اتمی خود را در ایران دفن می‌کند؟

ادعای جعلی درباره عزل منی

پربازدیدترین‌ها در اینستاگرام:

عکس پوتین و زلینسکی

واقعه گوهرشاد ارتباطی با کشف حجاب نداشته است.

آیا عکس زنی که در خوزستان از روی زمین آب می‌خورد، فتوشاپ شده است؟

پربازدیدترین پست‌ها در تلگرام:

آیا ایران رتبه دوم واکسیناسیون را در دنیا به دست آورده است؟

ادعای مرگ‌بار بودن واکسن‌های کرونا

جعل جدول خبرگزاری تسنیم برای اثبات گفته رهبر درباره رتبه اقتصادی ایران

پرشنونده‌ترین اپیزودهای پادکست فکت‌نامه:

مستند رائفی‌پور

انتقام سخت

حسن عباسی

کاترین شکدم

محمدعلی طاهری و عرفان حلقه

بنی‌صدر و شایعه‌ای که نمی‌میرد

کاندیداهای شاخ‌دار سال:

آیا استقبال از ابراهیم رئیسی در تاریخ انتخابات جمهوری اسلامی «کم‌نظیر» است؟

ادعای خامنه‌ای درباره ارتباط داعش با دموکرات‌های آمریکا

طراحی کووید؛ ماجرای یک مستند «غیرعادی»

دیگر شاخ‌دارهای قابل توجه:

شایعه کشف «گور دسته‌جمعی شهدای مسجد گوهرشاد» در مشهد صحت ندارد

آیا سندی مبنی بر توطئه انگلیس برای کاهش جمعیت ایران وجود دارد؟

آیا به‌زودی با رویداد لاشامپ، همه سلاح‌های مدرن از کار خواهد افتاد؟

آیا با توسعه انرژی هسته‌ای می‌توان مشکل آب هفت استان را حل کرد؟

نقل قول از نیویورک تایمز و وال‌استریت ژورنال درباره فواید حجاب و تشکیل گشت پوشش توسط پلیس نیویورک

سورپرایز سال:

آیا شرکت‌های ایرانی برای تامین قطعات با خودروسازهای آلمانی مانند بنز و بی‌ام‌و همکاری می‌کنند؟ (برنده سورپرایز سال)

اوکراین از نظر تعداد سربازان اعزامی سومین کشور نیروهای ائتلاف در عراق بوده است

مقایسه جمعیت کارمندان ایران با کارکنان بخش عمومی در کشورهای دیگر

پایین‌کشیدن عکس قاسم سلیمانی و عذرخواهی پلیس در هند

پرزحمت‌ترین فکت‌چک‌ها

محمدعلی طاهری و عرفان حلقه (برنده پرزحمت سال)

آیا امواج رادیویی برای سلامتی مضر هستند؟

طراحی کووید؛ ماجرای یک مستند «غیرعادی»

در این قسمت از پادکست فکت‌نامه، به بهانه سال نو، به سراغ سوژه‌هایی رفتیم که درباره نام‌گذاری سال جدید و همچنین پیام‌های نوروزی رهبر و رئیس‌جمهور ایران است. ابتدا به ماجرای جنجالی نبود سفره هفت‌سین در پیام نوروزی رییس‌جمهور ایران پرداختیم و به این سوال پاسخ دادیم که رئیس‌جمهورهای ایران در چه سال‌هایی پیام نوروزی خود را کنار سفره هفت‌سین منتشر کرده‌اند. بعد هم به بهانه اشاره به آغاز قرن جدید در پیام نوروزی امسال و پارسال رهبر جمهوری اسلامی، به این سوال پاسخ دادیم که بالاخره قرن جدید از چه زمانی شروع می‌شود؟

بحث اصلی این قسمت اما درباره نام‌گذاری امسال است. ابتدا در این باره صحبت کردیم که این نام‌گذاری‌ها چه تاریخچه‌ای داشته. ضمن اینکه تاثیر این نام‌گذاری‌ها را بر شرایط زندگی مردم ایران بررسی می‌کنیم. دانش‌بیان و اشتغال‌آفرین، دو عبارتی است که در نام امسال وجود دارد و در پایان پادکست، نگاهی کردیم به وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین شرایط اشتغال‌زایی در کشور.

00:04:05 سفره هفت‌سین و پیام‌های نوروزی

00:10:31 قرن جدید از چه زمانی شروع می‌شود؟

00:15:13 رهبر جمهوری اسلامی و نام‌گذاری سال‌ها

00:32:00 تاثیر نام‌گذاری سال‌ها چیست؟

00:35:03 وضعیت شرکت‌های دانش‌بنیان در ایران چگونه است؟

00:47:44 اشتغال‌زایی در ایران چه وضعیتی دارد؟

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

ماجرای هفت‌سین در پیام‌های نوروزی

خامنه‌ای هم سال گذشته و هم امسال را آغاز قرن جدید نامید

آیا یک ویروس جدید ناشناخته در چین شایع شده‌است؟

آیا آمریکا تروریست‌های داعش را به شرق اوکراین می‌فرستد؟

آیا ژاپن، عده طلاق اسلامی را رسمی کرده‌است؟

آیا در خیابان‌های سیدنی موجود فضایی پیدا شده‌است؟

اپیزود ۵۱ پادکست فکت‌نامه در میانه‌ی جنگ اوکراین، تورم، گرد و غبار خوزستان و در روزهایی منتشر می‌شود که مردم هنوز درگیر کرونا هستند؛ روزهای پایانی سال ۱۴۰۰. 

در این قسمت، «هفت» فکت‌چک را مرور می‌کنیم که موضوعات مختلفی دارند؛ از جنگ اوکراین و زنی باردار زیر بمباران بیمارستان تا وضعیت تورم ایران و ترکیه و ادعایی درباره عمدی‌بودن تولید گرد و خاک در خوزستان.

00:02:00 آیا آمریکا تروریست‌های داعش را به شرق اوکراین می‌فرستد؟

00:06:30 ماجرای زن باردار در بیمارستان کودکان اوکراین

00:12:41 ادعای حذف تارکوفسکی از لیست سایت آی‌ام‌دی‌بی

00:16:50 مقایسه نرخ تورم ایران و ترکیه

00:26:39 چرا به آمارهای رسمی تورم در ایران استناد می‌کنیم؟

00:31:37 صادرات نفت خام ایران

00:37:13 میزان سود مصرف سیگار در ایران

00:41:13 ادعای تولید گرد و خاک عمدی در عراق به سمت ایران

قطعه پایانی: والس نوروزی از احمد عاشورپور

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا آمریکا تروریست‌های داعش را به شرق اوکراین می‌فرستد؟

ماجرای زن باردار در بیمارستان کودکان اوکراین

ادعای حذف تارکوفسکی از لیست سایت آی‌ام‌دی‌بی

مقایسه نرخ تورم ایران و ترکیه

صادرات نفت خام ایران در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۰ چقدر است؟

آیا ۸۰ درصد سیگارهای مصرفی در ایران را خارجی‌ها تولید می‌کنند؟

آیا عراق عمدا در مرزهای ایران، گرد و خاک تولید می‌کند؟

در قسمت ۵۰ از پادکست هفتگی فکت‌نامه سعی می‌کنیم ببینیم اسناد و یافته‌ها درباره کاترین شکدم، چه می‌گوید. او روزنامه‌نگار و تحلیل‌گری است که مدتی در ایران،در رسانه‌های نزدیک به اصول‌گرایان و حتی در سایت رهبر جمهوری اسلامی، مطالبی را می‌نوشت و مدتی پیش اعلام کرد که در گفت‌وگو و مواجهه با رهبران ایران، به این نتیجه رسیده که جمهوری اسلامی به دنبال رسیدن به سلاح هسته‌ای است؛ ادعایی که واکنش‌های زیادی را در ایران به همراه داشته است.

در ادامه چند فکت‌چک از اوکراین را بررسی می‌کنیم و در پایان، به سراغ بررسی سوژه‌ای می‌رویم که در آن اطلاعات نادرستی درباره وضعیت جذب سرمایه‌های خارجی در زمان برجام، مطرح شده است.

00:01:18 مقدمه‌ای درباره اهمیت موضوع کاترین شکدم

00:06:16 ماجرای اکانت توییتری آتوسا شجاعیان چیست؟

00:13:48 درباره کاترین شکدم چه می‌دانیم؟

00:19:57 آیا کاترین شکدم جاسوس اسرائیل است؟

00:25:54 گفته رائفی‌پور درباره حضور نظامی اوکراین در عراق

00:27:41 قبرستان‌های متحرک برای نیروهای نظامی روسیه

00:32:08 ویدئوی گریم زخمی‌ها

00:34:36 پوتین و جلسه‌ با مهمانداران هواپیما

00:36:58 پایین کشیدن عکس قاسم سلیمانی در کشمیر

00:39:56 آمریکایی‌ها اعتراف‌کرده‌اند داعش را خودشان به وجود آورده‌اند

00:44:05 مقایسه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران قبل و بعد از برجام

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

درباره کاترین شکدم چه می‌دانیم؟ 

اوکراین از نظر تعداد سربازان اعزامی سومین کشور نیروهای ائتلاف در عراق بوده است

قبرستان‌های متحرک روسیه در اوکراین واقعیت دارد؟

بازیگران گریم‌شده را به عنوان زخمی‌های جنگ در اوکراین جا زده‌اند؟

آیا جلسه پوتین با تکنیک پرده‌سبز فیلم‌برداری شده‌است؟

پایین‌کشیدن عکس قاسم سلیمانی و عذرخواهی پلیس در هند

ادعای خامنه‌ای درباره ارتباط داعش با دموکرات‌های آمریکا

مقایسه سرمایه‌گذاری خارجی در ایران قبل و بعد از برجام

اپیزود ۴۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، به طور کامل به جنگ اوکراین و حمله روسیه به این کشور اختصاص دارد. در این قسمت ابتدا به سراغ بخشی از فکت‌چک‌های سایت فکت‌نامه می‌رویم که جریان هدایت‌شده خبرهای نادرستی بوده که از سوی رسانه‌های ایران منتشر شده است.

در ادامه نیز مروری می‌کنیم بر عکس‌ها، ویدئوها و خبرهایی که به بر اثر بی‌توجهی روزنامه‌نگاران و دبیران رسانه‌های فارسی، به عنوان واقعیت‌های این جنگ معرفی شده‌اند، در حالی که واقعی نبوده‌اند. 

در پایان هم چند ویدئو و عکس نادرست را که در شبکه‌های اجتماعی جهان به طور گسترده منتشر شده‌اند، مرور خواهیم کرد.

در این اپیزود به شما می‌گوییم که در این شرایط خاص، برای فهمیدن خبرهای درست، چه راه‌ها و ابزارهایی وجود دارد؛ شرایطی که در آن، بازار خبرها، عکس‌ها و ویدئوهای نادرست از همیشه داغ‌تر است.

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

ویدئوی مصاف درباره کشته‌سازی در اوکراین

سایت درستی‌سنجی UkraineFacts جنگ در اوکراین و بازار داغ اخبار جعلی فرانس۲۴: تانکی که یک خودروی غیرنظامی را زیر گرفت روسی نبوده است.

مستندی که روز ۲۷ بهمن ۱۴۰۰ با نام «طراحی کووید»‌ یا PlanCovid از شبکه سه سیما پخش شد، اثری غیرعادی است؛ مستندی که ابتدا مخاطبان فکت‌نامه از ما خواستند ادعاهای مطرح‌شده در آن را بررسی کنیم اما هر چه جلوتر رفتیم، سوالات دیگری برایمان به وجود آمد. 

مستند «طراحی کووید» در نگاه اول، فیلمی غیرفارسی است که به نظر می‌رسد دوبله شده است. در این قسمت می‌گوییم که چرا ظن شدید داریم که مستند، اساسا ساخته پخش‌کنندگان ایرانی آن باشد.

طراحی کووید که با هدف بررسی ریشه‌های به وجود آمدن ویروس کرونای جدید تهیه شده، مجموعه‌ای از ادعاهای بی‌اساس و نادرست درباره منشا همه‌گیری کروناست. از جمله ادعاهایی که در آن مطرح می‌شود این است که ویروس کرونا دست‌ساز بوده و همچنین می‌گوید قدرت‌های بزرگ مثل آمریکا و نهادهایی چون بنیاد راکفلر و افرادی چون بیل گیتس در تبدیل آن به سلاحی بیولوژیک دست داشته‌اند. این ادعاهای نادرست، جزو مشهورترین ادعاهای طرفداران تئوری توطئه در جهان است.

مستند اما به جز طرح این موارد، مشخصاتی غیرعادی نیز دارد. مثلا برخلاف آنچه در نگاه اول به نظر می‌رسد، تا پیش از پخش از صدا و سیما، هیچ رد و نشانی از نسخه اصلی آن دیده نمی‌شود. تنها نشانی، لینکی است در یوتیوب که حدود یک هفته پیش از پخش در تلویزیون، از سوی افرادی ناشناس در یک کانال تازه تاسیس با چند دنبال‌کننده بارگذاری شده است.

این سوال‌ها و چند موضوع قابل توجه دیگر، باعث شد که در این قسمت از پادکست، مستند «طراحی کووید» را بررسی کنیم.

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد، سردبیر سایت فکت‌نامه اجرا می‌کند.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید. لینک مقاله فکت‌نامه درباره مستند طراحی کووید طراحی کووید؛ ماجرای یک مستند «غیرعادی»

این هفته در پادکست فکت‌نامه، چهار سوژه اصلی را مرور می‌کنیم. ابتدا به سراغ موضوع «همسرکشی در ایران» می‌رویم؛ سوژه‌ای که پس از اخبار مربوط به قتل ناموسی مونا حیدری در ایران، برای چندمین بار مطرح شده بود. خبرگزاری فارس، در یک اینفوگرافیک اعلام کرد که نرخ زن‌کشی در ایران، کمتر از نرخ شوهرکشی است. رضا در این قسمت توضیح می‌دهد که فرایند بررسی این ادعا چه بوده و چرا ما به آن نشان نادرست داده‌ایم.

یکی دیگر از موضوعاتی که در این قسمت به آن می‌پردازیم، مربوط به مساله استقراض دولت از بانک مرکزی و راهی است که دولت سیزدهم از طریق آن، منابع مالی خود را تامین می‌کند.

در بخش بعدی پادکست، به سراغ ادعایی می‌رویم که بارها تکرار شده و می‌گوید ایران یکی از ده کشور در زمینه فناوری فضایی است. توضیح می‌دهیم که چرا اساسا چنین رده‌بندی‌ای وجود ندارد و وضعیت کشورهای مختلف و ایران در زمینه فناوری‌های مختلف فضایی چگونه است.

ضمن اینکه مروری می‌کنیم به ویدئویی که در آن دسته‌ای از پرندگان در مکزیک، ناگهان به زمین می‌خورند و جان خود را از دست می‌دهند.

بخش پایانی پادکست هم پاسخ به نظرات و مرور پیشنهادهایی است که شنوندگان پادکست آنها را مطرح کرده‌اند.

00:00:53 آمارهای مربوط به همسرکشی در ایران

00:11:40 دولت سیزدهم چگونه منابع مالی خود را از بانک مرکزی تامین می‌کند؟

00:19:39 رتبه ایران در فناوری فضایی

00:30:44 مرگ ناگهانی پرندگان در مکزیک

00:35:46 مرور کامنت‌های شنوندگان

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

ادعای خبرگزاری فارس درباره همسرکشی در ایران

استقراض یا استقراض؛ دولت سیزدهم چگونه منابع مالی خود را از بانک مرکزی تامین می‌کند؟

ایران جزو ۱۰ کشور برتر دنیا در فناوری فضایی است؟

ماجرای سقوط و مرگ ناگهانی پرندگان در مکزیک چیست

انتشار خبر دردناک مربوط به قتل ناموسی و قربانی شدن مونا (غزل) حیدری، بار دیگر مساله کودک‌همسری را در ایران مطرح کرده است زیرا او در سن زیر ۱۸ سالگی ازدواج کرده و دارای فرزند شده است. رضا در پادکست این هفته نتایج پژوهش خود را درباره آمارهای «رسمی» از ازدواج زیر ۱۸ سال در ایران ارائه می‌کند و به ما می‌گوید که وضعیت کودک‌همسری در ایران چگونه است.

این هفته چند سوژه دیگر نیز در پادکست فکت‌نامه بررسی می‌شود. رضا و فرهاد ابتدا درباره جریان‌هایی صحبت می‌کنند که با هجو گرو‌ه‌های تئوری توطئه، به جنگ باورها و عقاید نادرست رفته‌اند. در ادامه کمی درباره وضعیت رشته‌گرایش‌ها در حوزه علمیه قم صحبت می‌کنند و البته بررسی فکت‌چکی درباره تعداد رانندگان اسنپ، تپسی و اوبر، بهانه‌ای می‌شود تا به این سوال پاسخ دهند که فکت‌نامه چگونه سوژه‌های خود را انتخاب می‌کند.

نگاهی به گزارش مجله لنست درباره واکسن رازی کووپارس و همچنین بررسی کمک‌های بین‌المللی در ایران در حوزه بهداشت نیز دیگر فکت‌چک‌هایی هستند که در این قسمت به آنها می‌پردازیم.

00:01:09 درباره گروه «پرنده‌ها واقعی نیستند» در آمریکا

00:12:55 آمارهای کودک‌‌همسری در ایران

00:25:07 رشته‌ها و گرایش‌ها در حوزه علمیه قم

00:32:36 میزان تولید محتوای اینترنت در خارج از کشور

00:38:23 مقایسه رانندگان تپسی، اسنپ و اوبر

00:43:46 ما در فکت‌نامه چگونه سوژه انتخاب می‌کنیم؟

01:02:08 مجله لنست و واکسن رازی کووپارس

01:07:11 کمک‌های بین‌المللی به ایران در حوزه بهداشت و سلامت

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

پادکست Daily درباره جنبش پرنده‌ها واقعی نیستند

ابعاد کودک‌همسری در ایران چقدر است؟ حوزه علمیه قم چند رشته گرایش تحصیلی دارد؟‌

آمار نادرست درباره تولید محتوای اینترنت در خارج از کشور

آیا رانندگان اسنپ و تپسی بیشتر از اوبر است؟

مقاله لنست درباره واکسن استنشاقی رازی کووپارس

کمک‌های بین‌المللی به ایران در حوزه بهداشت و سلامت

این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه با مرور خبرهای مربوط به «جو روگن» چهره مشهور دنیای پادکست شروع می‌شود. فرهاد در این بخش توضیح می‌دهد که چه مسائلی برای سرویس «اسپاتیفای» به عنوان سرویس انحصاری پخش پادکست جو روگن به وجود آمده است و نقش انتشار نادرست مربوط به واکسیناسیون در این رابطه چیست.

در ادامه، مثل هر هفته به سراغ مرور فکت‌چک‌هایی می‌رویم که در سایت فکت‌نامه به آنها پرداخته‌ایم. ابتدا کمی درباره مساله ماندگاری سویه امیکرون بر روی سطوح پلاستیکی و پوست می‌گوییم و بعد هم به فکت‌چکی می‌پردازیم که ادعایی است از کتاب‌های درسی. کتاب پایه شیمی پایه دهم می‌گوید ایران یکی از ده قدرت اتمی دنیاست و ما نیز توضیح می‌دهیم که چرا این گفته،‌ نادرست است.

مومیایی‌های فرازمینی سه‌انگشتی هم یکی از سوژه‌های شنیدنی این قسمت است و در پایان نیز رضا درباره پاسخ یک کارشناس درباره واقعه مسجد گوهرشاد توضیح می‌دهد.

00:00:38 اخبار مربوط به جو روگن و اسپاتیفای

00:07:17 ماندگاری سویه امیکرون

00:11:29 دستاوردهای اتمی ایران در کتاب‌های درسی

00:17:48 مومیایی‌های فرازمینی

00:27:25 توضیح درباره تعداد کشته‌شدگان مسجد گوهرشاد

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

ماندگاری امیکرون بر سطح پوست و پلاستیک

آیا در دنیا ۱۰ کشور هسته‌ای وجود دارد که ایران یکی از آنهاست؟

آیا مومیایی‌های سه‌انگشتی نازکا، فرازمینی هستند؟

اقعه گوهرشاد و شایعه گور دسته‌جمعی

این هفته در پادکست فکت‌نامه، سوژه‌های مختلفی را مرور می‌کنیم. ابتدا به سراغ ارزش تولید ناخالص داخلی ایران می‌رویم و از مشکلاتی می‌گوییم که در محاسبه آن وجود دارد. وجود دلار چند نرخی، می‌تواند باعث به وجود آمدن گمراهی در این زمینه شود و مثلا این طور به نظر آید که حجم اقتصاد ایران از کشورهایی مثل ترکیه و عربستان هم بیشتر است. در حالی که مساله، مربوط به نرخ واقعی دلار است.

یک فکت‌چک تاریخی که این هفته سایت فکت‌نامه منتشر کردیم، مربوط به حاشیه‌های خبری است که در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری بازتاب داشت؛ خبر نادرست کشف گور دسته‌جمعی و بعد از آن مرتبط کردن آن با واقعه مسجد گوهرشاد در سال ۱۳۱۴.

فکت‌چک‌هایی درباره تعداد نشریات علمی در حوزه‌های علمیه ایران و همچنین بررسی مالیات مذهبی کلیسا در آلمان هم، دیگر سوژه‌هایی هستند که در این قسمت به آنها پرداخته‌ایم.

نگاهی به خبر شنیده‌شدن صدایی مهیب در غرب ایران و همچنین مروری بر چند کامنت شنوندگان پادکست هم بخش پایانی این اپیزود است.

00:00:46 ارزش تولید ناخالص داخلی ایران بیشتر از ترکیه و عربستان است؟

00:09:58 مسجد گوهرشاد و کشف گور دسته‌جمعی در مشهد

00:24:51 تعداد نشریات علمی در حوزه‌های علمیه ایران

00:33:15 مالیات کلیسا در آلمان

00:38:46 منشا صدای مهیب شنیده‌شده در غرب کشور چیست؟

00:42:43 پاسخ به کامنت‌های شنوندگان

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا ارزش تولید ناخالص داخلی ایران بیشتر از ترکیه و عربستان است؟ شایعه کشف گور دسته‌جمعی شهدای مسجد گوهرشاد در مشهد صحت ندارد اغراق در آمار کشته‌شدگان واقعه گوهرشاد

چند «نشریه علمی» در حوزه‌های علمیه منتشر می‌شود؟

قانون مالیات کلیسا در آلمان چگونه است؟

منشا صدای مهیب شنیده‌شده در غرب کشور چیست؟ آیا غربالگری موجب سقط ۷۰۰هزار جنین در سال می‌شود؟

این هفته در پادکست فکت‌نامه، به سراغ سوژه‌هایی رفته‌ایم که اغلب، شاخ‌دارند. ابتدا ادعایی را بررسی می‌کنیم که از سوی ابراهیم رئیسی و برخی از رسانه‌ها در ایران منتشر شده است. بر اساس این ادعا، رشد صادرات غیرنفتی ایران در زمان دولت رئیسی ۴۰ درصد افزایش داشته است. توضیح می‌دهیم که چرا به این ادعا نشان گمراه‌کننده داده‌ایم.

اما سه ادعایی که به آنها شاخ‌دار داده‌ایم از این قرارند: ادعای مصطفی میرسلیم درباره تعداد کارمندان دولت در ایران، ادعای علی‌اکبر رائفی‌پور درباره اینکه به زودی همه سلاح‌های مدرن در جهان از کار می‌افتند و ادعای معاون وزیر بهداشت ایران درباره وجود اسناد MI6 مبنی بر دخالت آنها در شرایط جمعیتی در ایران. در پایان نیز فکت‌چکی را از روزنامه همشهری بررسی می‌کنیم که می‌گوید طبق اعلام یونسکو، فارسی تنها زبان کلاسیک زنده دنیاست.

00:01:33 رشد صادرات غیرنفتی در ایران

00:07:00 تعداد کارمندان ایران برای اداره آسیا

00:13:18 مفهوم عدد و آمار در میان مسئولان ایران

00:23:59 پدیده لاشامپ و از کار افتادن سلاح‌های مدرن

00:27:37 اسناد لو رفته از MI6 درباره جمعیت ایران

00:32:52 آیا زبان فارسی تنها زبان کلاسیک زنده دنیاست؟

00:36:11 جستجوی عبارت «ویروس زامبی» در میان فارسی‌زبانان

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

رشد واقعی صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۴۰۰ چقدر است؟‌

مقایسه جمعیت کارمندان ایران با کارکنان بخش عمومی در کشورهای دیگر

آیا به‌زودی با رویداد لاشامپ، همه سلاح‌های مدرن از کار خواهد افتاد؟

آیا سندی مبنی بر توطئه انگلیس برای کاهش جمعیت ایران وجود دارد؟

آیا زبان فارسی تنها زبان کلاسیک زنده دنیا است؟

شایعه همه‌گیری یک بیماری خطرناک در شهر شیان چین و بررسی دو گفته مسئولان ایرانی درباره خط فقر، موضوعاتی هستند که در این قسمت از پادکست هفتگی فک‌نامه به آنها می‌پردازیم. در عین حال بررسی می‌کنیم که آیا ناسا برای مواجهه با حیات فرازمینی، روحانیان را استخدام کرده است یا نه. به ژاپن می‌رویم تا ببینیم این شایعه که دولت این کشور در حال جمع‌آوری مایکروویو است، صحت دارد یا نه. در پایان نیز به نقش سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین ایران را در تعطیلی ایام فاطمیه می‌پردازیم و همچنین می‌بینیم رای‌های کاربران به اپلیکیشن اینستاگرام، چه تاثیری بر سهام شرکت متا می‌گذارد.

00:00:49 شایعه بیماری جدید در شیان چین

00:06:10 خط فقر برای خانواده در تهران کمی نزدیک به پنج میلیون تومان است

00:12:52 چند میلیون خانوار ایرانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند؟

00:17:04 استخدام روحانیان دینی از سوی ناسا

00:31:10 دولت ژاپن و جمع‌آوری مایکرویوها در این کشور

00:35:41 نقش خاتمی در پررنگ‌شدن ایام فاطمیه

00:42:14 پایین آوردن ارزش سهام اینستاگرام با رای منفی کاربران

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا یک بیماری جدید در شیان چین شیوع پیدا کرده باعث خونریزی گوش و چشم و بینی می‌شود؟

چند میلیون خانوار ایرانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند؟

آیا ناسا روحانیون را برای بررسی مواجهه با حیات بیگانه استخدام کرده‌است؟

آیا ژاپن اجاق مایکروویو را از زندگی شهروندان حذف کرده‌است؟

آیا مناسبت «فاطمیه» توسط محمد خاتمی وارد تقویم رسمی شد؟

آیا دادن امتیاز پایین به اپلیکیشن اینستاگرام منجر به کاهش ارزش سهام فیس‌بوک می‌شود؟

پادکست سکه: نقشه فقر ایران چگونه است؟

قسمت ۴۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه، بازخوانی و مرور سه پرونده است. کشته‌شدن قاسم سلیمانی در عراق و در پی آن حمله ایران به پایگاه عین‌الاسد و البته شلیک سپاه به هواپیمای پرواز شماره ۷۵۲ اوکراین، رویدادهایی بود که در سال ۱۳۹۸، در بازه زمانی کوتاهی روی داد. این اپیزود،‌ مروری است بر آنچه فکت‌نامه در آن روزها انجام داد و بازخوانی خبرها و جریان‌های خبری جعلی و نادرستی است که درباره قاسم سلیمانی، حمله به عین‌الاسد و شلیک به هواپیمای اوکراینی منتشر شد.

در پایان این قسمت نیز گاه‌شمار وقایع مربوط به شلیک به هواپیمای اوکراینی را مرور می‌کنیم؛ از ساعات اولیه صبح چهارشنبه یعنی زمان شلیک تا صبح شنبه که ایران رسما به این شلیک اعتراف کرد.

00:00:45 حمله پهپادی آمریکا و کشته‌شدن قاسم سلیمانی

00:17:48 حمله سپاه به پایگاه عین‌الاسد

00:34:19 شلیک سپاه به هواپیمای پرواز شماره ۷۵۲ اوکراین

00:51:27 گاه‌شمار وقایع مربوط به شلیک به هواپیما

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

جمعیت مراسم تشییع جنازه قاسم سلیمانی در تهران و اهواز

بررسی ادعاهای اخیر درباره «مواضع اعتدالی» قاسم سلیمانی

پیام تسلیت طالبان به مناسبت کشته شدن قاسم سلیمانی جعلی است.

صدا و سیما و اخبار جعلی درباره «انتقام سخت»

نامه جعلی تلفات نیروهای آمریکایی در حمله ایران به پایگاه نظامی الاسد

پدر یک سرباز آمریکایی روی خط برنامه تلویزیونی آمریکایی

۸۰ کشته یا صفر؛ رسانه‌های داخل ایران یا رئیس جمهور آمریکا؛ کدام دروغ می‌گویند؟

آیا بی‌خبری رهبر و رئیس‌جمهوری ایران از ماجرای سقوط هواپیما ممکن است؟

گاهشمار وقایع سقوط هواپیمای اوکراینی (از لحظه سقوط تا قبول مسئولیت)

درستی‌سنجی اینفوگرافی ایرنا درباره هواپیمای اوکراینی

این هفته در پادکست فکت‌نامه، نسخه صوتی مستندی را منتشر می‌کنیم که درباره یکی از چهره‌های جنجالی ایران یعنی حسن عباسی است.

حسن عباسی متولد ۱۳۴۵، یکی از پرمخاطب‌ترین مروّجان خبرهای ساختگی در میان جوانان حامی حکومت جمهوری اسلامی  است. تشکل‌ها و نهادهای وابسته به بسیج، به ویژه بسیج دانشجویی، از برگزارکنندگان اصلی مراسم سخنرانی عباسی در مناسبت‌های گوناگون بوده‌اند. او نمونه‌ای مثال زدنی از مبلّغان نظریه‌‌های ساختگی در ایران است که، با برخورداری از حمایت‌‌های حکومتی، از دسترسی ویژه به تریبون‌‌های عمومی برخوردارند. مبلّغانی که در جایگاه «استراتژیست»‌‌های حکومت نشسته‌اند و ادعاهایشان، در میان بسیاری از کسانی که سرنوشت دیگران را تعیین می‌کنند، جدی گرفته می‌شوند.

این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه، برخلاف هفته‌های دیگر، مرور فکت‌چک‌ها نیست بلکه مربوط به یکی از مهم‌ترین موضوعات دنیای درستی‌سنجی یعنی «سوگیری» است.

یکی از اصلی‌ترین دلایلی که موجب می‌شود ما در دام اخبار و اطلاعات نادرست بیافتیم، سوگیری‌های ماست. در این قسمت سعی می‌کنیم توضیح دهیم که این سوگیری‌ها چه هستند و چگونه می‌توانیم با شناخت آنها بهتر با رسانه‌های متعدد و سیل خبرهای درست و نادرست روبه‌رو شویم.

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد اجرا می‌کند که سردبیر سایت فکت‌نامه است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

چهار فکت‌چک در این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه بررسی می‌شوند که اصلی‌ترین آنها مربوط به خبر «افزایش نرخ عوارض خروج از کشور است»؛ خبری که در رسانه‌های مختلف با عنوان «نرخ پنج میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی عوارض خروج» منتشر شد و البته خبری اشتباه بود.

ابتدا توضیح می‌دهیم که اشتباه منابع اولیه در این زمینه چه بوده چرا این عدد، درست نیست. بعد هم به این بهانه، فرصتی پیدا می‌کنیم که کمی درباره یکی از پروژه‌های تیم «اصل ۱۹» یعنی «ایران بودجه» صحبت کنیم؛ سایتی که می‌توانید به سادگی، اطلاعات زیادی را درباره بودجه ایران در آن پیدا کنید.

اما به غیر از این موضوع، سوژه «درخواست فعالیت فیس‌بوک و اینستاگرام در ایران» هم، یکی از فکت‌چک‌هایی بود که به آن پرداختیم.

رتبه کودک‌همسری ایران در جهان و تعداد سالمندان در سال ۱۴۲۰ هم دو موضوع دیگری هستند که درباره آن در پادکست فکت‌نامه خواهید شنید.

00:00:31 عوارض خروج در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱

00:10:53 معرفی سایت ایران‌بودجه

00:21:37 فعالیت فیس‌بوک و اینستاگرام در ایران

00:25:28 جمعیت سالمند ایران در سال ۱۴۲۰

00:32:42 رتبه کودک‌همسری ایران در جهان

00:41:54 به‌روزرسانی یک خبر درباره کرونا

00:45:20 پاسخ به یک انتقاد

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا در لایحه بودجه ۱۴۰۱، عوارض خروج بالای ۵ میلیون تومان تعیین شده است؟

آیا فیسبوک و اینستاگرام از دولت ایران درخواست مجوز فعالیت رسمی کرده‌اند؟

جمعیت سالمند ایرانی تا ۲۰ سال آینده چقدر است؟

آیا ایران بعد از گینه رکورددار کودک‌همسری در جهان است؟

سایت ایران‌بودجه

قسمت ۳۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه درباره درستی‌سنجی‌هایی است که در هفته گذشته به آنها پرداخته‌ایم و گزارش‌های مربوط به هر موضوع را نیز در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم. این هفته ابتدا به سراغ فکت‌چکی می‌رویم که درباره پهنای باند اینترنت در ایران است؛ مطلبی که از قول وزیر ارتباطات در این باره گفته شده بود و ما ابتدا به آن نشان نادرست دادیم اما بعد از کامنت یکی از مخاطبان، فکت‌چک را تصحیح کردیم. فرهاد و رضا توضیح می‌دهند که این فرایند چگونه طی شد و می‌گویند که شما مخاطبان چگونه می‌توانید اشکالات ما را تذکر دهید.

به جز این، ادعای رئیس دولت و فرمانده نیروی دریایی ارتش هم سوژه دو فکت‌چک ما بود. رئیسی اعلام کرده بود که دولتش برای تامین هزینه‌های خود از بانک مرکزی استقراض نکرده و فرمانده نیروی دریایی نیز گفته بود این نیرو برای اولین بار به فناوری کامل ساخت موتورهای دیزلی دریایی دست‌یافته و از این نظر خودکفا شده است. در این قسمت توضیح می‌دهیم که چرا هر دو گفته، نادرستند.

فکت‌چک پایانی این قسمت نیز مربوط به پیش‌بینی اکونومیست از قیمت دلار در ایران است.

00:01:47 پهنای باند اینترنت در ایران

00:07:08 استقراض دولت از بانک مرکزی

00:14:22 تولید موتور دیزلی دریایی در ایران

00:21:08 پیش‌بینی اکونومیست درباره قیمت دلار در ایران

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

حداقل سرعت اینترنت همراه در ایران چقدر است؟

آیا دولت سیزدهم استقراض از بانک مرکزی را متوقف کرده است؟

آیا ایران جزو ۵، ۶ کشور صاحب دانش تولید موتور دیزلی است؟

پیش‌بینی اکونومیست درباره کاهش قیمت دلار در ایران؟

مساله حجاب در ایران هم برای حکومت، موضوعی حیاتی است و هم در طول سال‌های گذشته یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که از سوی جامعه ایران پیگیری می‌شود. این هفته ابتدا می‌بینیم که چه ادعاهای نادرستی در کتاب‌های درسی مدارس ایران درباره حجاب وجود دارد و به این بهانه، فکت‌چک‌هایی را که با سوژه حجاب در فکت‌نامه بررسی کرده‌ایم، مرور خواهیم کرد.

درستی‌سنجی‌هایی درباره صادرات قطعات ماشین به آلمان، استراق سمع باتری موبایل‌ها و خطرناک‌بودن امواج وای‌-فای برای سلامتی نیز دیگر فکت‌چک‌هایی هستند که در ادامه به سراغشان می‌رویم.

فکت‌چکی درباره مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران نیز موضوع پایانی این اپیزود از پادکست فکت‌نامه است.

00:00:53 حجاب در کتاب درسی

00:06:23 نقل قول جعلی از هیلاری کلینتون و انیشتین در کتاب‌های درسی

00:07:37 جریان اخبار نادرست درباره حجاب

00:09:06  وصیت‌نامه شهدا و تاکید به حجاب

00:10:13 پوشش در دانشگاه‌های خارج از ایران

00:10:55 همه دنیا روی لباس حساسند؟

00:12:00 آمارها درباره حجاب در ایران

00:14:33 واقعه گوهرشاد و ارتباط آن با کشف حجاب

00:20:51 صادرات قطعات ماشین از ایران به آلمان

00:25:43 استراق سمع باتری موبایل‌ها

00:28:14 امواج وای-فای و خطر برای سلامتی

00:33:57 آمار مصرف داخلی سوخت‌های فسیلی

پادکست این هفته فکت‌نامه را رضا اجرا می‌کند که دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌ است.

صحبت‌های او در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

نقل قول از نیویورک تایمز و وال‌استریت ژورنال درباره فواید حجاب و تشکیل گشت پوشش توسط پلیس نیویورک

در چند درصد «وصیت‌نامه شهدا» به «حجاب» اشاره شده است؟

مقایسه حجاب اجباری در ایران با قواعد پوشش در برخی رستوران‌های کشورهای غربی

واقعه گوهرشاد ارتباطی با کشف حجاب نداشته است.

آیا تعیین تکلیف برای پوشش دانشجویان در دنیا عادی است؟

آمار حجاب در ایران چقدر است؟

از ۴۰ تا ۹۸؛ چند درصد ایرانیان به حجاب اعتقاد دارند؟

آیا موبایل‌ها با استفاده از برچسب باتری استراق‌سمع می‌شوند؟

آیا امواج رادیویی برای سلامتی مضر هستند؟

آیا شرکت‌های ایرانی برای تامین قطعات با خودروسازهای آلمانی مانند بنز و بی‌ام‌و همکاری می‌کنند؟

آمار مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران چقدر است؟

این هفته در پادکست هفتگی فکت‌نامه به سراغ این ادعا می‌رویم که در ۸۰ درصد از وصیت‌نامه‌های شهدا، به حجاب توصیه شده است. می‌بینیم که این آمار اشتباه از کجا آمده و واقعیت چیست. دو موضوع بعدی که درباره آنها صحبت می‌کنیم، به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارتباط دارد؛ یکی درباره پیامکی است که از سوی یکی از اداره‌های این وزارتخانه ارسال شده و در آن گفته شده که ناشران نمی‌توانند نشانی‌های خود در شبکه‌های اجتماعی را به صورت عمومی تبلیغ کنند و دیگری هم درباره بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است.

قسمت ۳۵ پادکست فکت‌نامه با دو موضوع دیگر به پایان می‌رسد؛ خبر جعلی مربوط به حرام بودن عزل منی و ارتباط آن با جمعیت و همچنین فکت‌چکی درباره یک مستند که ادعا می‌کند نیکولا تسلا، منبع انرژی رایگان را یافته اما نگذاشته‌اند آن را عمومی کند.

00:0050 حجاب در وصیت‌نامه شهدا

00:09:28 استفاده از نام و عنوان پلتفرم‌های خارجی

00:15:57 بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی

00:24:19 خبر جعلی جمعیت و عزل منی در تسنیم

00:31:29 نیکولا تسلا و منبع انرژی رایگان 

پادکست این هفته فکت‌نامه را رضا اجرا می‌کند که دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌ است.

صحبت‌های او در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

در چند درصد «وصیت‌نامه شهدا» به «حجاب» اشاره شده است؟

آیا استفاده از نام و عنوان پلتفرم‌های خارجی فیلتر شده منع قانونی دارد؟

بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی چقدر است؟

خبر جعلی عزل منی

آیا نیکولا تسلا، منبع انرژی رایگان را کشف کرده‌بود؟

قسمت ۳۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه سوژه‌های درستی‌سنجی مختلفی دارد؛ از درستی‌سنجی‌های کرونا تا حیات وحش و بودجه‌ها و طرح‌هایی که در کشور درباره‌شان بحث می‌شود. اما در همان ابتدا، ادعای رهبر جمهوری اسلامی را درباره ضریب هوشی ایرانیان بررسی می‌کنیم.

پادکست این هفته با دو سوژه مربوط به پزشکی و کرونا ادامه پیدا می‌کند. ابتدا دقایقی درباره «دکتر رابرت مالون» صحبت می‌کنیم که در اواخر دهه ۸۰ میلادی یکی از نخستین پیشگامان مسیر ساخته شدن واکسن‌های mRNA بوده اما در ماه‌های اخیر هر جا می‌نیشیند، می‌گوید این واکسن‌ها یعنی واکسن‌های ساخته‌شده از سوی شرکت‌های مدرنا و فایزر، خطرناکند. توضیح می‌دهیم که ایراد او چیست و چرا جامعه علمی این ادعای او را نادرست می‌داند.

از سوی دیگر در ایران، ادعایی را بررسی می‌کنیم که یک پزشک طب سنتی مطرح کرده است؛ اینکه بادکش می‌تواند باعث افزایش سطح اکسیژن در خون شود. این ادعا نیز پایه و اساس علمی ندارد و توضیح می‌دهیم که چرا به آن نشان نادرست داده‌ایم.

دو فکت‌چک درباره دو ویدئو و همچنین فکت‌چک‌هایی درباره طرح «جمعیت و تعالی خانواده» و بودجه بنیاد شهید، سوژه‌هایی هستند که در ادامه پادکست به آنها خواهیم پرداخت.

00:00:38 میزان ضریب هوشی ایرانیان

00:06:28 دکتر مالون و واکسن‌های mRNA

00:20:57 بادکش و نقش آن در بالا رفتن سطح اکسیژن خون

00:28:29 تمساح و آهوی باردار

00:32:09 خورشیدگرفتگی در قطب شمال

00:34:20 طرح جمعیت و تعالی خانواده

00:39:46 بودجه بنیاد شهید

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

ضریب هوشی ایرانیان چقدر است؟‌

دکتر رابرت مالون؛ دانشمندی علیه واکسن mRNA

آیا بادکش در درمان کووید موثر است؟

ویدیوی تمساحی به آهوی باردار ترحم می‌کند؟

ویدیوی طلوع ماه غول‌آسا در قطب شمال

آیا طرح «جمعیت و تعالی خانواده» موانع فرزندآوری را برداشته است؟

بودجه بنیاد شهید چقدر است؟

انتشار مقاله فکت‌نامه درباره ارزش علمی ادعاهای محمدعلی طاهری،‌ بنیان‌گذار و ترویج‌کننده عرفان حلقه، واکنش‌های زیادی از سوی هواداران او در پی داشت. خود آقای طاهری نیز در بیانیه‌ای به صورت غیرمستقیم به این موضوع اشاره کرد؛ سوژه‌ای که در قسمت قبلی پادکست فکت‌نامه نیز به آن پرداختیم و حالا در قسمت جدید، تلاش می‌کنیم به سوالاتی که در این زمینه وجود دارد پاسخ دهیم. این پاسخ‌ها در واقع شما را با الگوی واکنش‌های طرفداران شبه‌علم نیز آشنا می‌کند. به عنوان مثال یکی از مشهورترین استدلال‌های آنها این است که «گالیله هم در زمان خودش فهمیده نشد.» در این قسمت بیشتر درباره این پدیده «خودگالیله‌پنداری» توضیح می‌دهیم.

به جز این موضوع، درباره ویدیوی دست‌بوسی پاپ و همچنین سخنرانی‌ای صحبت می‌کنیم که گفته می‌شود هنری کیسینجر انجام داده و در آن به سرمایه‌داران جهان توصیه کرده از ابزار واکسیناسیون عمومی برای عقیم‌سازی و کنترل نژادی بشر استفاده کنند.

00:00:30 پاسخ به سوالات درباره ارزش علمی صحبت‌های محمدعلی طاهری

00:25:24 ادعای سخنرانی کیسینجر درباره واکسیناسیون

00:31:50 پاپ دست چه کسانی را می‌بوسد؟

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

دست‌بوسی خاندان روتشیلد توسط پاپ؟

ادعای ساختگی از قول کیسینجر درباره کنترل مردم با واکسیناسیون

محمدعلی طاهری و مصاحبه او با تلویزیون ایران اینترنشنال، موضوع اصلی این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه است. در نیمه اول این قسمت، ابتدا توضیح می‌دهیم که عرفان حلقه چه می‌گوید و در ادامه بررسی می‌کنیم که نسبت صحبت‌های آقای طاهری با علم چیست و تا چه حد، دارای ارزش علمی است.

اما به غیر از این بخش، فکت‌چک‌های هفته را نیز مرور می‌کنیم؛ فرونشست زمین در ایران، ادعای علی اکبر رائفی‌پور درباره زیرساخت‌های اینترنت در ایالات متحده، دیده شدن کرم در موز و همچنین درخواست یهودیان قلب پاک برای پناهنده شدن به ایران.

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

00:00:00 نسبت عرفان حلقه و علم

00:16:22 فرونشست زمین در ایران

00:24:38 زیرساخت‌های سایبری در ایران و آمریکا

00:31:14 مشاهده کرم در موزها

00:35:51 درخواست پناهندگی فرقه یهودی «قلب پاک» از ایران

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا گفته‌های محمدعلی طاهری در مصاحبه با ایران اینترنشنال مبنای علمی دارد؟

آیا زیرساخت‌های سایبری آمریکا را نیروهای مسلح آن اداره می‌کنند؟

آیا معیشت مردم با تحریم‌ها گره خورده است؟

آیا ۵۰۰ تن موز کرم‌خورده از سومالی به ایران وارد شده است؟

آیا ایران پیشتاز فرونشست زمین در جهان است؟

کنفرانس جهانی Global Fact 8 که هفته گذشته برگزار شد، مهم‌ترین دورهمی فکت‌چکرهای جهان است و فکت‌نامه نیز به عنوان تنها سرویس درستی‌سنجی ایرانی در این همایش آنلاین، حضور داشت. فرهاد در این اپیزود از فکت‌نامه گزارش می‌دهد که در همایش امسال چه کسانی حضور داشتند و مهم‌ترین صحبت‌ها درباره درستی‌سنجی و روزنامه‌نگاری تحقیقی چه بود.

در ادامه نیز سه فکت‌چک این هفته را مرور می‌کنیم. اولین سوژه، نظرسنجی گالوپ و رضایت از ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران است. در این بخش به سوال پاسخ می‌دهیم که چرا به خبر فارس درباره این نظرسنجی نشان نیمه‌درست داده‌ایم.

ضمن اینکه رضا توضیح می‌دهد که چرا خبری که ایندیپندنت درباره دختر والیبالیست افغانستانی منتشر کرده درست نیست.

سومین فکت‌چک هم مروری است بر یک ادعای قدیمی که باز هم از زبان رهبر جمهوری اسلامی شنیده شد؛ اینکه دموکرات‌ها گفته‌اند داعش را ما درست کرده‌ایم.

در پایان به سراغ سوالاتی می‌رویم که مخاطبان فکت‌نامه در روزهای گذشته از ما پرسیده‌اند.

00:00:16 گزارش همایش گلوبال فکت

00:25:39 نظرسنجی گالوپ و رضایت ایرانیان از رئیسی

00:31:24 خبر سر بریدن بازیکن والیبال زنان افغانستان

00:36:06 ادعای رهبر جمهوری اسلامی درباره تاسیس داعش به دست آمریکا

00:48:53 پاسخ به سوالات خوانندگان

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا نظرسنجی گالوپ نشان می‌دهد ۷۲درصد ایرانی‌ها از عملکرد رئیسی رضایت دارند؟

خبر سربریدن بازیکن تیم والیبال زنان افغانستان به دست طالبان

ادعای خامنه‌ای درباره ارتباط داعش با دموکرات‌های آمریکا

آیا میلیون‌ها نفر در اثر واکسیناسیون کرونا از دنیا رفته و صدها میلیون نفر دچار معلولیت شده‌اند؟

آیا ایران در تولید علم در حوزه طب سنتی و گیاهان دارویی در رتبه چهارم است؟

قسمت سی‌ام پادکست هفتگی فکت‌نامه، نسخه شنیداری یک مستند درباره علی‌اکبر رائفی‌پور است؛ سخنران و چهره مشهوری که طرفداران زیادی دارد و در بسیاری از سخنرانی‌هایش، با استناد به خبرهای جعلی، تئوری‌های بی‌اساس و گاه شبیه به فیلم‌های علمی-تخیلی را برای مخاطبانش مطرح می‌کند.

مستند تصویری «علی اکبر رائفی‌پور: روایتگر برتر اخبار جعلی» که سال گذشته در یوتیوب فکت‌نامه منتشر شده یکی از محصولاتی است که تحت عنوان پروژه «مروجان نظریه‌ توطئه» در قالب مجموعه مقالات و مستندهای تصویری، ساخته شده و در این قسمت از پادکست هفتگی فکت‌نامه، آن را خواهیم شنید.

لازم به توضیح است که تیم تحریریه فکت‌نامه این هفته به دلیل شرکت در کنفرانس سالانه «گلوبال فکت»، شرایط ضبط اپیزودی که مرور فکت‌چک‌های هفته باشد را نداشت. در اپیزود هفته بعد (شماره ۳۱) درباره کنفرانس (Global Fact 8) صحبت می‌کنیم؛ بزرگ‌ترین گردهمایی بین‌المللی فکت‌چکرها که امسال به صورت آنلاین برگزار می‌شود و در آن نشست‌ها و کارگاه‌هایی با حضور فکت‌چکرها، روزنامه‌نگاران و متخصصان این حوزه برگزار می‌شود.

درگذشت ابوالحسن بنی‌صدر در فرانسه، خبری بود که باعث شد به بهانه آن در قسمت جدید پادکست هفتگی فکت‌نامه به سراغ یک شایعه قدیمی درباره این شخصیت سیاسی برویم؛ شایعه‌ای که حتی با درگذشت بنی‌صدر هم زنده است و به نظر می‌رسد قرار نیست بمیرد.

به غیر از این سوژه، این هفته بخشی از فکت‌چک‌های سایت فکت‌نامه را مرور می‌کنیم؛ از فکت‌چک‌های مربوط به واکسن کرونا تا سوژه جنجالی دیگر هفته یعنی واردات لوازم خانگی و کره جنوبی. ضمن اینکه بعد از بررسی درستی ادعاهایی درباره راکتور تهران و همچنین رشد اقتصادی کشور، به سراغ سوالاتی می‌رویم که مخاطبان فکت‌نامه مطرح کرده‌اند و تلاش می‌کنیم به آنها پاسخ دهیم.

00:01:32 ممنوعیت واردات لوازم خانگی به کره؟

00:08:42 ادعای وزیر بهداشت درباره موفقیت واکسن برکت در دنیا

00:13:03 خطرناک بودن واکسن کرونا برای زنان باردار

00:18:20 آیا سوخت راکتور تهران تا به حال به ایران داده نشده؟

00:23:34 ایران از تحریم‌ها چه قدر زیان دیده است؟

00:29:36 میانگین رشد اقتصادی کشور چه قدر است؟

00:33:10 شایعه خروج بنی‌صدر از ایران با لباس زنانه

00:43:54 پاسخ به سوالات مخاطبان فکت‌نامه

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا کره جنوبی واردات لوازم خانگی را ممنوع کرده است؟

آیا واکسن کووایران برکت، یکی از موفق‌ترین واکسن‌های دنیاست؟

آیا واکسیناسیون کرونا باعث سقط جنین یا تولد نوزاد ناقص می‌شود؟

آیا برخلاف برجام، سوخت هسته‌ای راکتور تهران تامین نشد؟

خسارت تحریم‌ها علیه ایران چقدر است؟‌

میانگین رشد اقتصادی کشور در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۹ چقدر است؟

این قسمت، یک قسمت معمولی نیست! برخلاف بیشتر هفته‌ها که رضا و فرهاد، درستی‌سنجی‌های هفته را مرور می‌کردند، این قسمت به طور اختصاصی به سراغ یکی از عجیب‌ترین افراد ایرانی در دنیای شبه‌علم می‌روند؛ فردی که ادعاهایی در ظاهر علمی می‌کند اما در بلژیک محکوم به کلاهبرداری شده و در تلاش بوده دولت غنا را در پروژه‌ای میلیون دلاری فریب دهد؛ این شما و این مهران توکلی کشه؛ «متخصص راکتور هسته‌ای در قسمت پلاسمای فضایی»!

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

مهران توکلی کشه: از کلاهبرداری در بلژیک تا ادعای کشف داروی کرونا

ویتامین D، درمان کرونا؟

موضوع اصلی این قسمت از پادکست فکت‌نامه، بررسی تاثیر ویتامین D بر درمان بیماری کووید ۱۹ است. در این اپیزود بررسی می‌کنیم که چرا برخلاف نظر دکتر سید حمید سجادی، چشم‌پزشک ایرانی که در صدا و سیما می‌گوید ویتامین D می‌تواند جایگزین واکسن کرونا شود، نهادهای معتبر علمی چنین نظری ندارند. مرور پژوهش‌ها و همچنین آشنایی بیشتر با مقاله دکتر سجادی، بخش پایانی این بحث را به خود اختصاص می‌دهد.

فکت‌چک دیگری که به آن خواهیم پرداخت درباره تعداد مخاطبانی است که در ایران پای تلویزیون عزاداری کرده‌اند.

اما در ادامه همان‌طور که وعده داده بودیم، به سراغ پاسخ به سوال‌های مخاطبان فکت‌نامه می‌رویم؛ مخاطبانی که در تلگرام از ما درباره درستی عکس‌ها و خبرها سوال می‌کنند. همچنین مروری می‌کنیم بر نظرات شما شنوندگان پادکست که در کست‌باکس برای ما نظر می‌نویسید.

00:00:43 بررسی تاثیر ویتامین D بر کووید ۱۹

00:17:36 عزاداری مردم پای تلویزیون

00:24:20 بررسی سوالات در تلگرام

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. 

گفت‌وگوهای هفتگی آنان در واقع بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

مدیر هنری این پادکست، آریا کیان و تهیه‌کننده آن افشین صدری است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم:

آیا ویتامین D راه درمان کووید۱۹ است و مانند واکسن عمل می‌کند؟

چند درصد مردم پای تلویزیون عزاداری می‌کنند؟