فکت‌نامه | Factnameh

در قسمت ۲۲۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا درباره ویدیوی پربازدید و پرواکنش انفجار تجریش صحبت کردیم.

ادعای مسعود پزشکیان درباره فتوای دو مرجع تقلید علیه دونالد ترامپ، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

سرنگونی جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیلی در ایران، یکی از پرتکرارترین ادعاهای نادرست هفته‌های اخیر است. در این قسمت به متن و حواشی این مساله پرداختیم و همچنین به گمانه‌زنی‌ها درباره خرید جنگنده‌های چینی از سوی ایران اشاره کردیم.

تصاویر ماهواره‌ای از برخی پایگاه‌های موشکی و نظامی ایران، سوالاتی را درباره زمین‌های فوتبال کنار این مراکز ایجاد کرده است که درباره آن هم توضیح داده‌ایم.

در هفته‌های اخیر نام رافائل گروسی دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها در رسانه‌های ایران تکرار شده است. مشکل جمهوری اسلامی با گروسی چیست؟

موضوع مهاجران افغانستانی در ایران و ادعای جاسوسی گسترده آنها برای اسرائيل، از موضوعات داغ این روزهای رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است که درباره آن نیز صحبت می‌کنیم.

در پایان، دو فکت‌چک کوتاه را درباره سخنرانی فرمانده جدید سپاه و ویدیویی که ادعا شده از کابین خلبان یک جنگنده اسرائیلی ضبط شده، مرور خواهیم کرد.

00:01:27 مقدمه

00:03:27 درباره حمله هوایی اسرائیل به میدان قدس تجریش چه می‌دانیم؟

00:24:53 فتوای محاربه مکارم شیرازی و نوری‌همدانی علیه ترامپ واقعی است

00:30:59 ادعای نادرست سقوط ارزش لاکهید مارتین به‌دنبال سرنگونی اف-۳۵

00:33:15 چرا سرنگونی اف۳۵ اسرائیل از سوی جمهوری اسلامی غیرممکن است؟

00:41:28 خبر جعلی تایید دستگیری خلبان اسرائیلی در ایران، از سوی ترامپ

00:49:05 از زمین‌های چمن فوتبال در پایگاه‌های موشکی چه می‌دانیم؟

00:56:03 ادعای نادرست قطعی‌شدن خرید ۴۰ فروند جت J-10C از چین

00:59:07 ویدیوی قدیمی در چین با عنوان تمرین خلبانان ایرانی

01:00:11 مشکل مقام‌های جمهوری اسلامی با مدیرکل آژانس چیست؟

01:06:30 درباره تعداد افغانستانی‌های متهم به جاسوسی در ایران چه می‌دانیم؟

01:12:59 ادعای منتسب به امام‌جمعه افغانستان درباره اخراج مهاجران از ایران

01:14:47 ویدئوی سخنرانی فرمانده سپاه به زبان عبری، دستکاری شده است

01:15:49 جا زدن کلیپ بازی جنگی به جای ویدیوی حمله هوایی به ایران

01:17:12 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

درباره حمله هوایی اسرائی

در قسمت ۲۲۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا آمارهای کوتاهی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ اخیر را مرور کردیم و سپس درباره ویدیوی منتسب به انفجار سردر زندان اوین، توضیحاتی دادیم.

گمانه‌زنی‌ها و واکنش‌ها درباره محل اقامت علی خامنه‌ای از ابتدای جنگ تا امروز، باعث شد تا یک سخنرانی قدیمی از او بازنشر زیادی پیدا کند. درباره این موضوع و فکت‌چک آن صحبت کرده‌ایم.

افت نرخ هش‌ریت بیت‌کوین دنیا در زمان قطع اینترنت ایران، از موضوعات مورد توجه کاربران در روزهای اخیر بود که به آن پرداخته‌ایم.

ادعای تسنیم درباره عکسی که در «رادیو فردا» منتشر شده بود، ادامه روند انتشار ویدیوهای قدیمی و جعلی در صداوسیما، ویدیوی وایرال‌شده منتسب به ورود کماندوهای اسرائیلی به ویرانه‌های فردو، جعل خبر درباره تلفات اسرائیل در جنگ اخیر و تصویر نادرست منتسب به خسارت‌های موسسه وایزمن اسرائیل، از جمله دیگر سوژه‌های این قسمت هستند.

گزارش تازه‌ترین گردهمایی فکت‌چکرها (گلوبال‌فکت) را در ادامه این قسمت خواهید شنید.

پس از آن، سه ادعای حوزه سلامت را مرور می‌کنیم که قبل از شروع جنگ درستی‌سنجی کرده بودیم، اما فرصتی برای مرور آنها پیش نیامده بود.

00:01:30 مقدمه

00:03:36 آمارهایی از عملکرد فکت‌نامه در روزهای جنگ

00:08:05 درباره حمله اسرائیل به زندان اوین چه می‌دانیم؟

00:10:32 ادعای خامنه‌ای درباره پنهان شدن رهبران آمریکا بعد از ۱۱ سپتامبر

00:19:57 آیا کاهش هشت‌ریت بیت‌کوین ارتباطی با قطع اینترنت ایران دارد؟

00:25:50 ماجرای چاپ عکس استاندار یزد به اسم «دانشمند هسته‌ای»

00:27:39 ویدیوهای قدیمی و ساخته هوش مصنوعی در صداوسیما

00:28:34 ویدیو نادرست از ادعای ورود کماندوهای اسرائیل به فردو

00:31:35 برعکس‌کردن خبر تعداد تلفات در حملات اسرائیل به ایران

00:34:52 انتساب تصاویر تخریب پایگاه موشکی تبریز به «وایزمن» اسرائیل

00:36:03 گزارشی از تازه‌ترین گردهمایی گلوبال‌فکت

00:44:50 ادعای شبه‌علمی و خطرناک تاثير رژيم قلیایی بر درمان سرطان

00:47:46 ادعای نادرست درباره بی‌اثر و مضربودن کرم ضدآفتاب

00:49:55 ادعای شاخ‌دار درباره اثر دانه انار بر سرطان

00:53:29 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

درباره حمله اسرائیل به زندان اوین چه می‌دانیم؟

قسمت ۲۲۳ پادکست فکت‌نامه در شرایطی ضبط شد که حدود یک روز از شروع آتش‌بس میان جمهوری اسلامی ایران و اسرائیل گذشته بود.

ادعای کشته‌شدن نصرالله و سنوار بعد از آتش‌بس با اسرائيل و فایل صوتی منتسب به صحبت‌های پزشکیان در شب آتش‌بس، دو فکت‌چکی است که با تحولات اخیر مرتبط است.

ادعای قطع سراسری اینترنت در اسرائيل در روزهای جنگ، از جمله ادعاهایی است که به طور گسترده در رسانه‌های داخل ایران منتشر شده بود، اما توضیح دادیم که چرا به آن نشان شاخ‌دار دادیم.

بعد از تمام تصاویر نادرستی که به رهگیری و انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل در ایران نسبت داده شده بود، به‌تازگی ویدیویی دست به دست شده که همین ادعا را تکرار می‌کند. توضیح داده‌ایم که چرا این ویدیو نیز هیچ ارتباطی با این جنگنده‌ها ندارد.

ویدیوی هولناک حمله یک مرد به یک کودک خردسال در فرودگاهی در مسکو بسیار پربازدید شده بود؛ ویدیویی که واقعی است اما ادعاهای نادرستی درباره آن مطرح شده بود تا به نوعی آن را به جنگ اخیر ارتباط دهد.

این‌ها و چند فکت‌چک کوتاه را در این پادکست خواهید شنید.

فهرست فکت‌چک‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره کرده‌ایم:

ادعای نادرست کشته‌شدن نصرالله و سنوار بعد از آتش‌بس

ادعای شاخ‌دار درباره قطع اینترنت در اسرائیل

ویدیوی نادرست منتسب به لاشه اف۳۵

ادعای نادرست درباره حمله مرد اسرائیلی به کودک ایرانی در فرودگاه

صوت قدیمی و تقطیع‌شده به اسم فایل لورفته پزشکیان قبل از آتش‌بس

ادعای شاخ‌دار دستور ترامپ برای حمله به تل‌آویو

در قسمت ۲۲۲ پادکست فکت‌نامه، به مرور فکت‌چک‌ها و مقاله‌هایی پرداختیم که در حدود سه روز اخیر درباره موضوع جنگ ایران و اسرائيل منتشر کردیم.

حمله آمریکا به سه مرکز هسته‌ای ایران شامل نطنز و فردو و اصفهان، موضوعی است که مقاله نسبتا مفصلی از آن منتشر کرده‌ایم و در این قسمت بطور خلاصه به آن می‌پردازیم.

در یکی از دورهای جدید حمله‌های اسرائیل، در چند نقطه از زندان اوین انفجارهایی رخ داد. تصاویر و خبرهای مربوط به این مساله را بررسی کردیم و درباره آن کمی توضیح داده‌ایم.

گزارش نیویورک‌تایمز درباره گزینه‌های جانشینی علی خامنه‌ای، دستمایه مقاله‌ای در فکت‌نامه شد تا به این سوال پاسخ دهیم که آیا از نظر قانونی، خامنه‌ای می‌تواند برای خود جانشین تعیین کند؟

این سوژه‌ها و چند فکت‌چک دیگر را در این قسمت پادکست فکت‌نامه خواهید شنید.

فهرست فکت‌چک‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره کرده‌ایم:

آیا با حمله به فردو، تهدید هسته‌ای جمهوری اسلامی تمام شده‌است؟

درباره حمله اسراییل به زندان اوین چه می‌دانیم؟

آیا از نظر قانونی خامنه‌ای می‌تواند برای خود جانشین تعیین کند؟

نامه جعلی استعفای مسعود پزشکیان

خبر جعلی چادرنشینی دو و نیم میلیون اسرائیلی

جا زدن ویدئوی انفجار بیروت به اسم حمله موشکی ایران

قسمت ۲۲۱ پادکست فکت‌نامه را در شرایطی منتشر می‌کنیم که تنها دو روز از انتشار اپیزود قبلی گذشته، اما به دلیل تداوم جنگ اخیر، سرعت تحولات، محدودیت شدید اینترنت در ایران و درخواست مخاطبان، تصمیم گرفتیم هر هفته دو یا سه قسمت پادکست جدید منتشر کنیم.

انتشار نسخه‌های mp3 این پادکست‌ها در تلگرام، تقریبا همزمان با پادگیرها، ممکن است بتواند امکان دسترسی بهتری را برای مخاطبان فراهم کند تا در اوضاع فعلی بتوانند در مدت‌زمان نسبتا کمی چند فکت‌چک و سوژه را همراه با مرور کنند.

در این قسمت، نقشه جعلی عباس عراقچی، هشداری درباره دودهای نارنجی‌رنگ، نگرانی‌ها از نشت گازها یا مواد آسیب‌زا از تاسیسات نطنز و فردو و یکی دو ادعا با تکرار کلیدواژه «موساد» در رسانه‌های داخل ایران را مرور می‌کنیم.

درستی‌سنجی چند عکس و ویدیوی ساختگی، قدیمی یا بی‌ربط به تحولات اخیر، سوژه پرتکرار این روزهای فکت‌نامه است که در این قسمت نیز به چند مورد آن پرداخته‌ایم.

فهرست فکت‌چک‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره کرده‌ایم:

جا زدن تصویر ساختگی به اسم آثار حملات موشکی ایران به اسرائیل

ادعای شاخ‌دار ارسال موشک بالستیک غیرهسته‌ای از پاکستان به ایران

انتشار ویدئوی ۲۲ سال پیش، به اسم حمله موشکی ایران به حیفا

از حملات موشکی ایران به هدف مقر موساد چه می‌دانیم؟

انتشار ویدئوی قدیمی به اسم دستگیری عوامل موساد در روزهای اخیر

مراقب دودهای نارنجی‌رنگ ناشی از حمله به مراکز سوخت موشک باشید

ادعای نادرست درباره خطر نشت رادیواکتیو در تاسیسات فردو

انتشار عکس قدیمی اقلیم کردستان عراق به‌جای حملات ایران به اسرائیل

استفاده عباس عراقچی از یک نقشه جعلی

ویدیوی نادرست منتسب به جنگ اسرائیل و ایران

ویدئوی جعلی از تظاهرات ضد جنگ علیه ایران در اسرائیل

جای قاب عکس در تصویر مصاحبه حسین رزاق با ایران‌اینترنشنال

جا زدن ویدیوی حمله اسرائیل به‌جای حملات وعده صادق سه

قسمت ۲۲۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه در شرایطی ضبط و منتشر می‌شود که ایران و اسرائیل کمتر از یک هفته‌ است که درگیر جنگ شده‌اند. در این قسمت به طور کامل به مرور فکت‌چک‌ها و گزارش‌هایی پرداختیم که در روزهای اخیر با همین موضوع منتشر کردیم.

نگرانی‌های مردم از تبعات حمله به نطنز و فردو و این پرسش که آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد یه نه؟ موضوعی است که سعی کردیم به آن پاسخ دهیم.

همزمان با بررسی خروج ایران از NPT در مجلس شورای اسلامی، به این پرسش پرداختیم که خروج احتمالی ایران به چه معناست؟

ادعاها، تصاویر و اطلاعات نادرستی که در روزهای اخیر در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پخش شده بود، بسیار زیاد و متنوعند. در این قسمت تلاش کردیم بیش از ۳۰ مورد از این ادعاها را مرور کنیم.

خبرها درباره کشته شدن تعدادی از فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی، ادعاها درباره تلاش مقام‌های حکومت ایران برای خروج از کشور و ادعای پرتکرار انهدام جنگنده‌های اف۳۵ اسرائیل از سوی پدافند هوایی ایران، از جمله جریان‌هایی است که در این اپیزود به آنها پرداخته‌ایم.

ادعای عجیب محسن رضایی درباره تهدید پاکستان به حمله اتمی علیه اسرائيل، انتشار صحبت‌های قدیمی پزشکیان به اسم موضع‌گیریِ جدید جمهوری اسلامی و نظرات متفاوت درباره دو فروند اف۱۴ که اسرائیل هدف قرار داد، از دیگر سوژه‌های این هفته هستند.

در میان مشکلات شدید اینترنت در ایران، برخی مدعی‌اند که می‌توانند گوشی‌های تلفن همراه را مستقیما و به صورت رایگان به اینترنت استارلینک وصل کنند؛ ادعای نادرستی که پیش‌تر درباره آن صحبت کرده‌ایم و باز هم فکت‌چک‌های قبلی را یادآوری کرده‌ایم.

این‌ها و سوژه‌های دیگر مرتبط با جنگ را در این قسمت خواهید شنید.

00:00:01 یک مقدمه متفاوت

00:04:59 شروع جنگ و نگرانی درباره نشت مواد رادیواکتیو در ایران

00:11:45 خروج ایران از NPT به چه معناست؟

00:14:58 ادعای انهدام اف۳۵ اسرائیل و چند ادعا و تصویر بی‌ربط و جعلی

00:41:27 ماجرای دو اف۱۴ ایران و چند فکت‌چک کوتاه دیگر

00:52:30 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

حمله به نطنز و فردو؛ آیا خطر فاجعه نشت رادیواکتیو وجود دارد؟

خروج ایران از NPT به چه معناست؟

ادعای نادرست فارس درباره تکذیب حمله پهپادی به اسرائیل

در قسمت ۲۱۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا ابهامات و تناقض‌های پرونده قتل الهه حسین‌نژاد را بررسی کرده‌ایم.

در ادامه، مقایسه گمراه‌کننده‌ای را مرور کردیم که ادعا می‌کرد ایران برای زنان امن‌تر از آمریکاست.

خاطره علی خامنه‌ای از مذاکرات هسته‌ای دهه ۸۰ و ادعای یک رسانه حکومتی درباره ضرورت اقتصادی غنی‌سازی در داخل ایران، سوژه‌های مرتبط با مساله هسته‌ای ایران هستند.

پرونده تعرض جنسی چند ورزشکار ایرانی در کره جنوبی، موضوع مرتبط با دو فکت‌چک دیگر این اپیزود است.

فکت‌چک‌های کوتاه این هفته، متنوع است؛ از ادعای خرد کردن اسکناس‌های ایرانی در عراق و ادعای مرگ یک دانشجوی نخبه بخاطر مصرف کافئین، تا تئوری توطئه مربوط به اعدام نیکلای چائوشسکو و ماجرای یک قارچ گران‌قیمت در نپال.

ادعای مربوط به عکسی که پرندگان را در اطراف یک هواپیما نشان می‌داد، ماجرای جالبی دارد که در پایان این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

همچنین، در مقدمه این قسمت، یک نامه مهم از سازمان نظام پزشکی و یادداشت محسن رنانی که در آن ضمن عذرخواهی از اظهارات اخیرش، از فکت‌نامه تشکر کرده را نیز مرور کرده‌ایم.

00:01:26 مقدمه

00:02:25 توضیح درباره اطلاعیه مهم سازمان نظام پزشکی

00:08:18 یادداشت محسن رنانی و تشکر او از فکت‌نامه

00:12:56 واکاوی تناقضات در پرونده قتل الهه حسین‌نژاد

00:25:04 مقایسه گمراه‌کننده آمار زن‌کشی در آمریکا و ایران

00:32:40 ادعای گمراه‌کننده خامنه‌ای درباره مذاکرات هسته‌ای دهه هشتاد

00:39:40 غنی‌سازی داخل ایران برای تولید رادیو دارو صرفه اقتصادی ندارد

00:45:52 ادعای شاخ‌دار درباره عکس قربانی تعرض جنسی ورزشکاران ایرانی در کره

00:47:16 خبر نادرست برکناری احسان حدادی از ریاست فدراسیون دوومیدانی

00:48:40 ادعای تبدیل پول ایران به پوشال در عراق

00:50:58 ادعای مرگ یک دانشجو بر اثر مصرف همزمان قهوه و نوشابه انرژی‌زا

00:52:28 تئوری توطئه اعدام نشدن نیکلای چائوشسکو و همسرش

00:54:24 ویدیویی از مردم نپال که به دنبال قارچ «یارساگومبا» هستند

00:56:05 ادعای نادرست پرندگانی که هواپیما را بدرقه کردند

00:59:31 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

انتساب یک ویدیوی قدیمی به لحظه ربودن الهه حسین‌نژاد

واکاوی تناقضات در پرون

در قسمت ۲۱۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا ادعای نادرست علی خامنه‌ای را درباره اینکه فساد در جمهوری اسلامی سازمان‌یافته نیست، مرور کردیم.

مسعود پزشکیان ضمن گلایه از واکنش‌ها به ادعای اخیرش درباره مصرف انرژی در ایران، آمار نادرست خود را به شکل دیگری بیان کرده که ما به آن نشان شاخ‌دار دادیم.

قسمتی از سخنرانی اخیر محسن رنانی درباره چندهمسری و کورتکس مغز واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی داشت. درباره ادعاهای او در این قسمت توضیح داده‌ایم.

سوژه بعدی، داستان عجیب تاثیر «انرژی مثبت حرم امام رضا روی پیاژه» - روانشناس مشهور سوئیسی - است که شبکه افق صداوسیما به صورت تقطیع‌شده از زبان علیرضا پناهیان پخش کرده بود.

در ادامه، قصه محبوب هواداران جمهوری اسلامی درباره شکست آمریکا از سپاه در یک مانور را بررسی کردیم و توضیح دادیم که چرا این ادعاها و روایت‌ها نادرست است.

نقل قول جعلی از امام جمعه اردبیل درباره برق ۱۱۰ و ۲۲۰ ولت و ادعای نادرست سخنگوی مرکز ملی فضای مجازی درباره پلتفرم‌های اروپایی از جمله سوژه‌های این قسمت است.

اغراق‌ها و ادعاهای نادرست درباره یک ربات جراح ایرانی نیز موضوع دیگری است که در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.

درمان بیماری‌های مختلف با نیش زنبور، دومین ادعایی است که این هفته از شبکه افق صداوسیما درستی‌سنجی کرده‌ایم.

میزان دزدی خودرو در ایران و جهان، تصویر ساختگی منتسب به تخریب پایگاه هوایی اسرائیل، خبر جعلی سقوط هواپیمای حجاج موریتانی و ادعایی درباره هدیه دولت برای کودکان متولد امسال، از دیگر فکت‌چک‌های این هفته‌اند.

در شبکه‌های اجتماعی، عکسی منتشر و ادعا شده افسانه بایگان را به عنوان دختر شایسته در کنار گوگوش نشان می‌دهد. همچنین تصاویری از یک کانگوروی بامزه پخش شده که می‌خواهد سوار هواپیما شود. این دو سوژه را نیز در پایان این قسمت، درستی‌سنجی کردیم.

00:01:27 مقدمه

00:03:46 ادعای نادرست علی خامنه‌ای درباره نبود فساد سازمان‌یافته در ایران

00:14:19 ادعای تکراری و شاخ‌دار پزشکیان درباره مصرف انرژی

00:23:58 ادعای شاخ‌دار رنانی درباره چندهمسری و کورتکس مغز

00:33:11 داستان عجیب تاثیر «انرژی مثبت» حرم امام رضا روی «پیاژه»

00:38:01 ادعاهای نادرست و اغراق‌آمیز درباره یک شبیه‌سازی جنگی مشهور

00:45:30 نقل‌قول جعلی از امام جمعه اردبیل درباره برق ۱۱۰ یا ۲۲۰ ولت

00:48:10 ادعای نادرست درباره پلتفرم‌های اروپایی

00:52:55 ادعاهای نادرست درباره سینا؛ ربات جراح ایرانی

00:57:44 ادعای نادرست درباره درمان بیماری‌های مختلف با نیش زنبور

01:05:33 آیا سوئیس رکورددار دزدی خودرو در جهان است؟

01:07:30 تصویر ساختگی تخریب پایگاه هوایی نواتیم در وعده صادق ۲

01:09:09 خبر جعلی درباره سقوط هواپیمای حجاج موریتانی

01:10:08 ادعای نادرست هدیه ۷۰ میلیون تومانی برای کودکان متولد ۱۴۰۴

01:11:06 انتساب نادرست عکس دختر شایسته به افسانه بایگان

01:12:09 کانگوروی هوش مصنوعی که می‌خواهد سوار هواپیما شود

01:14:05 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات موسیقی پادکست را ساخته، ناد

در ابتدای قسمت ۲۱۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، درباره ادعاهای شاخ‌دار و مبهم «درمان انواع بیماری‌ها با روش شبیه‌سازی ذهن» توضیح داده‌ایم.

در ادامه یک فکت‌چک دیگر در حوزه سلامت را مرور کردیم که به ادعای نادرست و خطرناکی درباره درمان سرطان پرداخته است.

ادعای دختر ابراهیم رئیسی درباره قیمت دلار بعد از عملیات «وعده صادق ۱»، موضوع دیگری است که در این قسمت توضیح داده‌ایم.

«تعطیلی اختتامیه جشنواره کن بخاطر قطعی برق»، «میزان مصرف ماینرها» و «رتبه ایران در شدت مصرف انرژی»، سه ادعای مرتبط با برق و مصرف برق در این اپیزود هستند.

دو موضوع تاریخی، یکی مربوط به واکنش محمدرضا شاه در برابر نامگذاری یک شرکت هواپیمایی و دیگری ادعای اختراع عارف (خواننده) از دیگر موضوعات این هفته‌اند.

گوشت خوک و نوشابه، سفر رایگان برای عمره اول، کمک هوایی چین به غزه، فرار خدایان هند از ترس حملات پاکستان، عکس سه فرد روحانی با عنوان رئیس فدراسیون‌های ورزشی و نقل‌قول تهدیدآمیز درباره فرزندآوری، از جمله فکت‌چک‌های کوتاه این قسمت هستند.

مقایسه وضعیت درآمدی در ایران و امارات، از سوژه‌های اقتصادی این هفته است که توضیح کوتاهی درباره آن داده‌ایم.

00:01:28 مقدمه

00:02:57 ادعای درمان با «شبیه‌سازی ذهن»

00:36:44 سرطان تجارت نیست، یک بیماری جدی است

00:49:54 ادعای دختر رئیسی درباره قیمت ارز بعد از عملیات وعده صادق یک

00:55:23 ادعای نادرست تعطیلی اختتامیه جشنواره کن، به دلیل قطع برق

01:00:01 ادعای نادرست درباره تعداد و مصرف ماینرهای غیرمجاز

01:05:07 مقایسه شدت مصرف انرژی ایران و جهان

01:15:24 ادعای نادرست اولتیماتوم شاه بخاطر انتخاب نام هواپیمایی خلیج

01:22:20 عارف مخترع دوربین عقب خودرو نیست

01:27:49 ادعای نادرست بیرون آمدن انگل از گوشت خوک با ریختن نوشابه

01:29:55 سفر حج برای همه مسلمانان رایگان نیست

01:30:46 ویدیو و ادعای نادرست کمک چین به غزه و شکستن محاصره اسرائیل

01:32:24 مقایسه درآمد خانوار در ایران و امارات متحده عربی

01:33:23 این ویدیو ربطی به جابجایی مجسمه خدایان هند و جنگ پاکستان ندارد

01:34:13 ادعای نادرست درباره روسای فدراسیون‌های بولینگ، بیلیارد و اتومبیل‌رانی

01:35:19 نقل قول بی‌اساس از دبیر ستاد ملی جمعیت درباره فرزندآوری

01:36:15 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

ادعای درمان با «شبیه‌

در قسمت ۲۱۶ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا ادعایی از پزشکیان درباره مقایسه مصرف برق در ایران و اروپا را بررسی کردیم؛ ادعایی که فاصله زیادی با واقعیت داشت.

همچنین، پیرو ادعایی در برخی رسانه‌های حامی ابراهیم رئیسی، توضیح دادیم که چرا شاخص توسعه انسانی در دوران دولت سیزدهم بالا رفته بود.

سفر ترامپ به عربستان و برخی کشورهای دیگر خاورمیانه، بهانه طرح ادعاها و گزارش‌های مختلفی در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های ایران شد. یک ادعای به شدت گمراه‌کننده درباره وضعیت جنگل‌های ایران شده بود که در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

مورد بعدیِ مرتبط با این سفر، اینفوگرافیکی بود که به مقایسه توسعه در ایران و عربستان می‌پرداخت و از ما نشان شاخ‌دار گرفت.

طرح یک ادعا درباره تاثیر یک سد بزرگ چین در چرخش کره زمین، ماجرای جالبی دارد که درباره آن توضیح داده‌ایم.

برخی با انتشار یک ویدیو مدعی شدند که خطرناک‌ترین تانک جهان، یک تانک ایرانی است؛ ادعایی که البته به یک تانک خیالی اشاره می‌کرد.

در بخش فکت‌چک‌های کوتاه این اپیزود، ادعایی درباره پسر دونالد ترامپ، ویدیوی یک اژدها در جنوب ایران، ادعای تکراری کشف مار غول‌پیکر و گوجه‌های آغشته به سم مار را خواهید شنید.

00:00:53 مقدمه

00:03:57 مقایسه وضعیت مصرف برق ایران با اروپا

00:08:48 چرا شاخص توسعه انسانی در دولت رئیسی بالا رفته است؟

00:15:50 ادعای گمراه‌کننده افزایش پوشش جنگلی ایران در دو دهه اخیر

00:20:40 مقایسه شاخ‌دار سطح توسعه‌یافتگی ایران و عربستان سعودی

00:37:32 اثر سد سه دره بر کاهش طول شبانه‌روز

00:43:15 ادعای نادرست تانک یاسر، خطرناک‌ترین تانک جهان، ساخت ایران

00:44:59 مجموعه ادعاهای شاخ‌دار درباره بارون ترامپ

00:46:28 از دیده شدن خزنده‌ای بزرگ در فارس چه می‌دانیم؟

00:48:09 تکرار ادعای نادرست «ویدیوی مار غول‌پیکر»

00:49:29 مارها و سوراخ‌های گوجه‌فرنگی

00:51:11 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، افشین صدری تهیه‌کننده این قسمت پادکست است و شان نیز تدوین آن را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

مقایسه وضعیت مصرف برق ایران با اروپا

چرا شاخص توسعه انسانی در دولت رئیسی بالا رفته است؟

ادعای گمراه‌کننده افزایش پوشش جنگلی ایران در دو دهه اخیر

در ابتدای قسمت ۲۱۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ادعای شاخ‌دار ناصر مکارم شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع را مرور کردیم.

دبیر پیشین ستاد امر به معروف، در یک مناظره ادعاهای مختلفی را درباره حجاب مطرح کرد. چند مورد آن را در این قسمت درستی‌سنجی کرده‌ایم.

اشاره یک مجری صداوسیما به تصویری منتسب به بی‌برقی در اروپا، حاشیه‌ساز شد. درباره این تصویر و واکنش‌ها در برابر آن، توضیح داده‌ایم.

همزمان با برگزاری نمایشگاه کتاب تهران، ادعا شد که بیشترین تمایل مردم، به خرید کتاب‌های مذهبی و دینی است؛ اما آمارها در این رابطه چه می‌گویند؟

توضیحاتی درباره یک قطعه ساخت شرکت هپکو به شکلی اغراق‌آمیز و نادرست بیان شده بود که درباره آن نیز توضیحاتی داده‌ایم.

آیا مردم رامسر مناسب‌ترین گزینه برای زندگی در مریخ هستند؟ در این اپیزود توضیح دادیم که چنین مقایسه‌ای از کجا شروع شد.

رسانه‌های ایران به نقل از المیادین ادعا کردند که وزیر دفاع پیشین اسرائیل گفته اکثر موشک‌های ایران به خاک اسرائیل برخورد کردند. این خبر بی‌اساس است و درباره آن توضیح داده‌ایم.

تصویری از امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه و رهبران آلمان و بریتانیا، در دنیا پربازدید شد اما ادعایی که درباره آن شد، بی‌اساس و شاخ‌دار بود. فکت‌چک این ادعا را در این اپیزود خواهید شنید.

ویدیوی نحوه تولید برنج خارجی (که درستی‌سنجی آن با همکاری مخاطبان فکت‌نامه انجام شد)، صحبت‌های منتسب به علی خامنه‌ای و ویدیوی منتسب به یک مار غول‌پیکر، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست هستند.

در پایان این قسمت نیز سوژه دیگری را به مخاطبان پیشنهاد دادیم (لینک در بخش توضیحات) تا در فکت‌چک آن به ما کمک کنند.

00:01:31 مقدمه

00:03:18 ادعای شاخ‌دار مکارم‌شیرازی درباره استقلال حوزه‌های علمیه و مراجع

00:12:41 ادعای شاخ‌دار ممنوعیت باز گذاشتن مو در دانشکده اقتصاد کانادا

00:28:48 نمایش تصویر جعلی از خاموشی اسپانیا در تلویزیون ایران

00:36:42 ادعای نادرست درباره محبوبیت کتاب‌های دینی در بین مردم ایران

00:43:34 از مشارکت هپکو در شتابگر بزرگ هادرونی در سرن چه می‌دانیم؟

00:51:44 از تابش زمینه طبیعی در شهر رامسر چه می‌‌دانیم؟

00:57:46 نقل‌قول نادرست از گالانت درباره خسارت‌های حمله موشکی ایران

01:03:55 اثر سیگارهای الکترونیک بر بیماری ریه پاپ کورنی

01:08:02 سران کشورهای اروپایی در قطار کوکایین مصرف نکردن

01:11:54 ویدئوی جعلی درباره تولید برنج خارجی

01:14:07 ویدئوی تقطیع‌شده سخنرانی خامنه‌ای علیه ملت ایران

01:15:23 ویدیوی ساختگی از «آناکوندای غول‌پیکر خزنده در برزیل»

01:17:24 کامنت‌ها

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد، رضا و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دو عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشار

در ابتدای قسمت ۲۱۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه، مانند اپیزود قبل، کمی درباره متن و حواشی انفجار بندرعباس صحبت کردیم؛ از جمله نقش اقتصادی بندر رجایی و ادعایی که درباره کمک میلیاردی علی دایی شده بود.

کاظم صدیقی، امام جمعه موقت تهران، همزمان با روز کارگر، ادعای عجیبی را درباره اعتراضات کارگران در ایران بیان کرد. در این قسمت، به این ادعا نیز پرداخته‌ایم.

در ادامه، دو ادعایی را مرور کردیم که با یک مصاحبه تلویزیونی ارتباط داشت؛ نخست، برداشت نادرست رسانه‌ها از «قرص هسته‌ای» و دوم، ادعای شاخ‌داری که در همان گفتگو مطرح شد.

دو ادعای مقام‌های جمهوری اسلامی درباره دو موضوع اقتصادی، نشان‌های نادرست و نیمه‌درست گرفتند که درباره آنها نیز توضیح داده‌ایم.

ادعای ناسالم و سرطان‌زا بودن هندوانه‌های ایران از سوی یک مقام روسیه، در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های فارسی بسیار پربازدید شده بود که در این قسمت توضیحاتی درباره آن داده‌ایم.

ویدیوهایی منتشر شده که درباره تعیین جنسیت فرزند، ادعاهای مختلفی را مطرح می‌کند. خلاصه‌ای از مقاله مفصل فکت‌نامه درباره این موضوع را در این قسمت مرور کردیم.

بزرگنمایی در انتشار خبر «مسابقه اسپرم‌ها» و ماجرای جالب این رویداد، موضوع دیگری است که درباره آن صحبت کرده‌ایم.

پیش از مرور کامنت‌ها، دو فکت‌چک کوتاه درباره ماجرای لخت شدن یک نماینده مجلس مکزیک و عکسی منتسب به فرودگاه صنعا در یمن را مرور کردیم.

در پایان این قسمت، یک سوژه را برای مخاطبان فکت‌نامه مطرح کردیم تا درستی‌سنجی کنند و نتیجه را برای ما بفرستند.

00:01:40 مقدمه

00:03:48 نقش بندر رجایی در تامین کالاهای اساسی، دارو و واردات ضروری

00:07:25 ادعای نادرست درباره سفر علی دایی به بندرعباس

00:09:42 ادعای شاخ‌دار کاظم صدیقی درباره اعتراض‌های صنفی کارگران

00:17:18 ادعای نادرست رونمایی از قرص هسته‌ای در برنامه زنده تلویزیونی

00:22:00 ادعای شاخ‌دار درباره سطح غنی‌سازی برای استفاده از انرژی هسته‌ای

00:26:38 مصرف آب و برق در ایران در مقایسه با متوسط جهانی

00:31:53 مقایسه نرخ مشارکت اقتصادی در ایران و کشورهای منطقه

00:36:22 بررسی ادعای میزان بالای نیترات در هندوانه‌های ایرانی

00:43:35 ادعای نادرست درباره روش‌های موثر بر انتخاب جنسیت نوزاد

00:51:37 ادعاهای اغراق شده درباره مسابقه اسپرم‌ها

00:57:00 ماجرای عکس نماینده مکزیکی که لخت شده چیست؟

00:58:26 عکس ساختگی با عنوان انفجار هواپیما در فرودگاه صنعا

00:59:38 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

در ابتدای قسمت ۲۱۳ پادکست هفتگی فکت‌نامه، کمی مفصل درباره متن و حواشی انفجار بندر رجایی در بندرعباس صحبت کرده‌ایم و توضیح دادیم که فعلا درباره آن چه می‌دانیم و چه ابهاماتی وجود دارد.

در ادامه ادعای مهم عراقچی درباره میزان نظارت آژانس بر تمام اورانیوم غنی‌شده ایران را بررسی کردیم و توضیح دادیم که چرا این ادعا نادرست است.

ادعای آزادسازی بخشی از اموال بلوکه‌شده ایران از سوی آمریکا و نصب پرچم‌های ایران و آمریکا در کنار یکدیگر برای نخستین‌بار، دو سوژه‌ای است که با مذاکرات هسته‌ای در ارتباط است.

به‌تازگی احسان خاندوزی وزیر اقتصاد دولت سیزدهم، با مقایسه سرمایه‌گذاری خارجی در سه کشور، به ادعاهای اخیر درباره سرمایه‌گذاری احتمالی آمریکا در ایران پرداخته بود که در این قسمت درباره آن توضیح داده‌ایم.

زمین‌لرزه ترکیه موجب شد در برخی حساب‌های کاربری ادعایی درباره سیستم هشدار گوگل مطرح شود که فکت‌چک آن را در این اپیزود مرور کرده‌ایم.

ادعای رده‌بندی فرماندهان کاریزماتیک نظامی جهان و نام دریادار سیاری در این فهرست، موضوع دیگری است که درباره نادرست بودن آن صحبت کردیم.

چرخش یک خبر جعلی در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی درباره بازداشت یک تبعه افغانستانی در ایران، ماجرایی دارد که درباره آن توضیح داده‌ایم.

گزارش‌های رسانه‌های ایران درباره جدیدترین بمب غیرهسته‌ای چین، از منشائی ناموثق شروع شد و به اغراق در بازنشر آن رسید. داستان این بمب را در این قسمت بشنوید.

پیش از مرور کامنت‌ها، به دو فکت‌چک کوتاه درباره عکس فرار ناموفق یک زندانی و ویدیوی دستگیری یک غارنشین نگاهی انداخته‌ایم.

طرح کاور بر اساس عکس محمدمهدی دورانی

00:01:33 مقدمه

00:04:34 انتساب تصاویر قدیمی به ماجرای انفجار بندرعباس

00:08:41 ادعای نادرست درباره حرکت راکت به سوی بندرعباس

00:10:02 فکت‌ها و ابهام‌ها درباره انفجار انبار اسکله شهید رجایی بندرعباس

00:26:35 ادعای نادرست عراقچی درباره نظارت آژانس بر تمام اورانیوم غنی‌شده ایران

00:31:26 ادعای نادرست آزاد شدن دارایی‌های بلوکه‌شده ایران به دستور ترامپ

00:34:00 ادعای نادرست درباره نصب بی‌سابقه پرچم‌های ایران و آمریکا کنار یکدیگر

00:41:32 مقایسه خاندوزی بین سرمایه‌گذاری خارجی در هند و ترکیه و عربستان با ایران

00:49:02 ادعای نادرست درباره هشدار گوگل یک دقیقه قبل از زلزله استانبول

00:52:05 ادعای نادرست درباره کاریزمای دریادار سیاری

00:55:57 خبر جعلی بازداشت مدیر کانال «نئوطالبان» در ایران

01:02:32 ادعای بی‌اساس و اغراق‌آمیز از بمب هیدروژنی غیرهسته‌ای چین

01:07:35 فرار ناموفق زندانی به دلیل اندازه کوچک حفره کنده شده

01:09:25 ادعای شاخ‌دار درباره دستگیری یک غارنشین در کوه‌های زاگرس

01:13:15 کامنت‌ها

پادکست این هفته را رضا و رزا اجرا می‌کنند که هر دو از اعضای تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پی

در قسمت ۲۱۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا به یکی از موضوعات خبری این روزهای ایران یعنی تاثیر تغییر ساعت‌ها بر مصرف انرژی پرداختیم.

تصاویر منتسب به دیدار عراقچی و ویتکاف و ادعای بازگشت آمریکایی‌ها به سفارتشان در تهران، سوژه‌های مرتبط با مذاکرات اخیر هستند که به آن‌ها پرداخته‌ایم.

درگذشت پاپ فرانسیس، بهانه بازنشر ویدیویی از دیدار ترامپ و پاپ شد که درباره ساختگی بودن آن توضیح داده‌ایم.

کشف یک کوزه قدیمی در ایران، مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت اما ادعاهای نادرستی هم درباره آن مطرح شده است.

ادعای سرطانی بودن میوه‌های زشت و بدشکل، موضوعی است که در این قسمت درباره نادرست بودن آن توضیح دادیم.

انتشار گزارشی از اسناد سازمان سیا درباره موجودات فضایی، از سوژه‌های مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بود. در این قسمت شرح دادیم که این ادعا از کجا آمده است.

ادعا شده بود که همزمان با قسمت آخر سریال تلویزیونی پایتخت، جستجوی عبارت «بلیط مشهد» رکورد زده است. درباره درستی و نادرستی این ادعا صحبت کرده‌ایم.

ادعای شاخ‌دار درباره کارخانه تولید جنین در رحم‌های مصنوعی نیز موضوع یکی دیگر از فکت‌چک‌های این هفته است.

در ادامه، فکت‌چک‌های چند سوژه متنوع دیگر را به شکل کوتاه و گذرا مرور کردیم؛ از خفاش غول‌پیکر و پری دریایی در خلیج فارس، تا عمر طولانی انسان‌های دوران باستان و ادعای عجیب درباره نخست‌وزیر عراق.

00:01:33 مقدمه

00:03:16 اثر هزار مگاواتی تغییر ساعت روی پیک مصرف برق در ایران

00:12:00 ادعای شاخ‌دار لو رفتن عکس عراقچی و ویتکاف به دست ترامپ

00:14:14 تصویر ساختگی از دیدار عراقچی و ویتکاف در عمان

00:14:35 ادعای شاخ‌دار درباره دیدار عراقچی و ویتکاف

00:15:07 ادعای شاخ‌دار درباره بازگشت آمریکایی‌ها به سفارت آمریکا در تهران

00:16:51 ویدیوی ساختگی از پس زدن دست ترامپ از سوی پاپ فرانسیس

00:21:34 ادعاهای نادرست درباره کوزه قدیمی کشف‌شده در ارسنجان

00:27:20 ادعای نادرست ضرر میوه‌های زشت و بدشکل برای سلامت انسان

00:31:40 سند «سیا» درباره حمله فضایی‌ها به سربازان شوروی، بی‌اعتبار است

00:43:29 اغراق در رکوردشکنی جستجوی بلیط مشهد همزمان با پخش «پایتخت»

00:47:16 ادعای نادرست درباره فناوری مرتبط با رحم‌های مصنوعی

00:53:32 تصویر خفاش بزرگ فیلیپینی؛ واقعی اما گمراه‌کننده

00:55:28 ادعای نادرست درباره طول عمر انسان‌های عصر باستان بخاطر روزه‌داری

00:57:08 مصاحبه السودانی درباره زباله‌جمع‌کردن ایرانی‌ها در عراق، جعلی است

00:58:27 ادعای نادرست در مورد تولید عمدی گرد و غبار در مرز ایران و عراق

01:00:22 ویدیوی جعلی ساخت خمیردندان با رنگدانه‌های لاکپشت

01:01:00 ادعای نادرست اسکلت پوسیده پری دریایی در خلیج فارس

01:02:03 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌ها

در قسمت ۲۱۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا فکت‌چک ادعاهای مرتبط با موضوع مذاکرات ایران و آمریکا را مرور کردیم؛ از حواشی کاظم غریب‌آبادی و خودکار طلا و انگلیسی حرف زدن عباس عراقچی گرفته تا بازنشر یک ویدیوی قدیمی با این ادعا که قرار است سفارت ایران در آمریکا بازگشایی شود.

دو ادعای مربوط به سرمایه‌گذاری آمریکا در ایران نیز از سوژه‌های دیگری هستند که با محوریت همین خبرها منتشر شده بود و ما آنها را فکت‌چک کردیم.

ادعای رهگیری بمب‌افکن B2 آمریکا به دست ارتش جمهوری اسلامی ایران، مورد توجه بسیاری از هواداران حکومت ایران قرار گرفته بود؛ ادعایی که البته نادرست است و درباره آن توضیح داده‌ایم.

بازنشر چند ویدیوی قدیمی، بهانه تکرار ادعاهایی درباره انتقال آب از ایران به عراق و کویت شده بود که در این قسمت به فکت‌چک آن اشاره کرده‌ایم.

خبر باززیست‌سازی گونه منقرض‌شده «گرگ وحشت» در روزهای اخیر مورد توجه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی قرار گرفت اما در انتشار این اخبار، ادعاهای غیرعلمی مختلفی نیز مطرح شد. در این اپیزود درباره این دستاورد پربحث توضیحاتی داده‌ایم.

ادعای نادرست سرطان‌زا بودن نان گرم‌شده، برشته و تست‌شده، موضوع دیگری است که به آن پرداخته‌ایم.

سوژه بعدی، وضعیت بیماری و درخواست درمان فردی است که در سیستان و بلوچستان به «مرد درختی» مشهور شده بود و همین مساله دستاویز انتشار یک عکس ساختگی شد.

یک خبرگزاری داخلی ایران، تصاویری را با عنوان عکس‌های X-Ray از مهاجران غیرقانونی در پایانه مرزی مکزیک منتشر کرده بود؛ اما این عکس‌ها دستکاری شده‌اند و حاصل یک پروژه هنری هستند.

در ادامه، چند ادعای وایرال‌شده در شبکه‌های اجتماعی را به شکل کوتاه مرور کرده‌ایم؛ از ادعای تکراری دسترسی به اینترنت استارلینک در ایران و اختراع جدید ایلان ماسک و ربات جدید کاوازاکی گرفته تا دیسکو در مدینه، ادعای سرقت لاستیک‌های اتوبوس پاری‌سن‌ژرمن و ویدئویی از تولید غیربهداشتی نودل با ضایعات نان.

00:01:36 مقدمه

00:02:43 ادعای شاخ‌دار درباره کاظم غریب‌آبادی و دزدی خودکار طلا

00:10:12 بحث درباره تسلط عباس عراقچی به انگلیسی بر اساس یک ویدئو

00:16:02 ادعای گمراه‌کننده درباره سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در ایران

00:24:00 ویدیوی قدیمی همراه با ادعای بازگشایی سفارت ایران در آمریکا

00:26:43 ادعای نادرست به نقل از ایلان ماسک درباره سرمایه‌گذاری در ایران

00:29:45 ادعای نادرست رهگیری بمب‌افکن ب۲ به دست ارتش

00:34:35 ادعاهای بی‌اساس درباره انتقال آب از ایران به عراق و کویت

00:44:54 ادعای شبه‌علمی بازگشت گونه منقرض‌شده گرگ‌وحشت به طبیعت

00:55:52 ادعای نادرست سرطان‌زا بودن نان گرم‌شده، برشته و تست

01:02:17 عکس و ادعای نادرست درباره درمان مرد درختی

01:05:04 تصاویر هنری قدیمی از مهاجران غیرقانونی در پایانه مرزی مکزیک

01:07:29 پخش ویدیو نادرست درباره اتصال استارلینک به موبایل در ایران

01:09:17 کمپین تبلیغاتی جدید یک سریال و ادعایی درباره ایلان ماسک

01:11:11 ادعای گمراه‌کننده درباره ربات چهارپای هوشمند کاوازاکی

01:13:51 برگزاری دیسکو در استان مدینه

01:16:18 ادعای شاخ‌دار دزدیده‌شدن لاستیک‌های اتوبوس پاری‌سن‌ژرمن

01:19:17 ویدئوی جعلی از فرایند غیربهداشتی ساخت نودل با ضایعات نان

01:21:36 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه ر

در قسمت ۲۱۰ پادکست هفتگی، ابتدا کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ را مرور کردیم و از رکوردهای صحبت کردیم که در سال گذشته بر جای گذاشتیم.

در ادامه، درباره نادرست بودن آماری توضیح دادیم که ادعا می‌کرد بخاطر پویش «نه به تصادف»، تلفات جاده‌ای نوروز امسال کاهش داشته است.

یک نماینده مجلس درباره میزان پس‌انداز ارزی مردم ایران به عدد و رقم‌هایی اشاره کرده بود که البته از ما نشان نادرست گرفت.

ادعای نادرست انتقال تاسیسات هسته‌ای به تهران برای تشکیل یک سپر انسانی، سوژه دیگری است که درباره آن توضیح داده‌ایم.

برخی حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی، به آماری قدیمی استناد و ادعای نادرستی درباره میزان تجرد زنان در ایران ارائه کرده بودند که درباره دلایل رد این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.

بازنشر ادعای قدیمی صداوسیما درباره مسمومیت شیرهای پاستوریزه و همچنین ادعای خطرناک بودن نان‌های فریزشده برای سلامتی، سوژه‌های دیگر فکت‌چک‌های این هفته هستند.

نقل قول بی‌اساس از احمد سمیعی علیه زبان ترکی، دستمایه برخی پست‌های شبکه‌های اجتماعی شده بود که درباره آن نیز توضیح داده‌ایم.

آخرین فکت‌چک این قسمت، توضیح درباره ادعای نادرستی است که درباره وضعیت صنایع موشکی و فضایی آلمان شده بود.

00:01:26 مقدمه

00:03:52 کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳

00:14:25 ادعای نادرست درباره کاهش آمار تلفات جاده‌ای در نوروز ۱۴۰۴

00:20:09 آمار بی‌اساس نماینده مجلس درباره پس‌انداز ارزی خانگی

00:27:09 ادعای نادرست انتقال تاسیسات هسته‌ای به تهران برای سپر انسانی

00:36:13 آمار قدیمی و نادرست درباره تجرد زنان و مردان ایران

00:44:03 ادعای نادرست شیر آلوده به آفلاتوکسین

00:50:19 نان فریز شده خطری ندارد و مفید است

00:54:14 نقل‌قول شاخ‌دار از احمد سمیعی علیه زبان ترکی

00:59:11 ادعای نادرست درباره افول صنعت هوافضای آلمان

01:06:22 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

کارنامه فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳

ادعای نادرست درباره کاهش آمار تلفات جاده‌ای در نوروز ۱۴۰۴

آمار بی‌اساس نماینده مجلس درباره پس‌انداز ارزی خانگی

در قسمت ۲۰۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا به معرفی ادعایی پرداختیم که «شاخ‌دار سال ۱۴۰۳» شد و دلایل تحریریه فکت‌نامه برای این انتخاب را شرح داده‌ایم.

واکنش امام جمعه نیشابور به حضور و شعار مردم در مقبره خیام موضوع دیگری است که در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

ادعاها درباره کشف جدید در زیر اهرام مصر، به فارسی و غیرفارسی دست به دست می‌شود. درباره این مساله، ویدیوهای منتسب به آن و سپس تکرار ادعاهایی درباره «مثلث برمودا» صحبت کرده‌ایم.

ماجرای ویدیویی از مراسم سالانه زیارت سه تار موی پیامبر اسلام، با ادعاهایی همراه شده بود که درباره آن توضیح داده‌ایم.

برخی حساب‌های کاربری برای چندمین‌بار مدعی شده‌اند که اینترنت استارلینک بدون هزینه و تجهیزات خاصی در ایران در دسترس است. درباره نادرست بودن این ادعا در این اپیزود صحبت کردیم.

مدت‌هاست عکس‌ها و ویدیوهایی منتسب به «خوشگذرانی» فرزندان مقام‌های جمهوری اسلامی در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود. در این قسمت درباره این موضوع و نمونه اخیر آن توضیحاتی داده‌ایم.

در ادامه، به دو موضوعی پرداختیم که به حوزه سلامت مربوط بود؛ نخست، ادعای واردات موز مسموم از سومالی و دوم، ادعاهایی درباره شیر و گوشت گاو و گوسفند.

00:01:40 مقدمه

00:04:32 شاخ‌دار سال ۱۴۰۳

00:25:38 واکنش امام جمعه نیشابور به حضور و شعار مردم در مقبره خیام

00:30:55 ادعای نادرست درباره کشف سازه‌های عظیم زیر اهرام مصر

00:37:54 ادعای شاخ‌دار و ویدیوی ساختگی از «اعماق مثلث برمودا»

00:39:17 ماجرای ویدیوی مراسم سالانه زیارت سه تار موی پیامبر اسلام

00:43:24 ادعای نادرست اینترنت رایگان موبایل استارلینک در ایران

00:48:41 ادعاهای بی‌اساس درباره خوشگذرانی دختر کاظم صدیقی

00:56:56 ادعای نادرست درباره واردات موز مسموم از سومالی به ایران

01:02:26 ادعای شاخ‌دار درباره شیر و گوشت گاو و گوسفند

01:11:41 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و شان نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

واکنش امام جمعه نیشابور به حضور و شعارهای مردم در مقبره خیام

ادعای نادرست درباره کشف سازه‌های عظیم زیر اهرام مصر

ویدیوهای نادرست منتسب به اکتشافات جدید در اهرام مصر

در قسمت ۲۰۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا صحبت‌های علی خامنه‌ای درباره دخالت نکردن خود در اقتصاد ایران را درستی‌سنجی کردیم و موارد متعددی در رد این ادعا را برشمردیم.

ادعای دستیابی جمهوری اسلامی ایران به سلاح پلاسمایی، سوژه دیگری است که درباره آن توضیح داده‌ایم.

اظهارات وزیر نفت عراق درباره استفاده نفتکش‌های ایرانی از اسناد جعلی عراقی، با تکذیب معاون وزیر نفت ایران همراه شد؛ تکذیبی که البته به ادعای نادرستی استناد کرده بود و درباره آن توضیح داده‌ایم.

تنش‌های اخیر آمریکا و ایران، بهانه ای برای انتشار اخبار و ادعاهای نادرست شده است. در این قسمت چند موضوع از جمله ادعای بحران تخم‌مرغ در آمریکا، نامه ترامپ به سنا برای حمله به ایران و یک ویدیوی دستکاری‌شده از ترس ترامپ در یک سخنرانی را مرور کردیم.

در ادامه ادعاهای مختلف درباره ترور جان اف کندی، این‌بار به افشای نقش موساد و اسرائیل اشاره شده که درباره نادرست بودن این ادعا نیز صحبت کرده‌ایم.

سه ادعای مختلف درباره وضعیت ناوهای هواپیمابر آمریکا در خاورمیانه، سوژه‌های دیگر این قسمت پادکست فکت‌نامه هستند.

یک گزارش نادرست درباره میزان منابع آنتیموان در ایران و همچنین تکرار چندباره ادعاها درباره ذخایر لیتیوم ایران، دو موضوع دیگری هستند که در کنار ادعای ساخت سلاح پلاسمایی، خاطره رونمایی از «دستگاه کرونایاب مستعان ۱۱۰» را برای ما زنده کرده است و در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

در پایان، فکت‌چک کوتاهی داریم درباره اینکه ماجرای اسکلت غول‌پیکر در غارهای تایلند چیست.

00:01:29 مقدمه

00:02:59 ادعای شاخ‌دار دخالت نکردن خامنه‌ای در امور و برنامه‌‌ریزی‌های اقتصادی

00:17:52 ادعای شاخ‌دار درباره دستیابی ایران به سلاح پلاسمایی

00:26:01 اظهارات وزیر نفت عراق درباره استفاده نفتکش‌های ایرانی از اسناد جعلی

00:30:58 ادعای گمراه‌کننده درباره بحران تخم‌مرغ در آمریکا

00:34:56 ادعای بی‌اساس درباره نامه ترامپ به سنا برای حمله به ایران

00:38:49 تکرار ادعای شاخ‌دار «ترس ترامپ از الله‌اکبر»

00:41:15 ادعای بی‌اساس درباره افشای نقش موساد در ترور کندی

00:47:11 تصاویر جعلی از لحظه اصابت موشک یمنی به ناو ترومن

00:51:03 ادعای نادرست درباره خسارت جدی و خطر غرق شدن ناو آمریکایی

00:53:20 ادعای نادرست اعزام ناو هواپیمابر کارل‌وینسون به تنگه هرمز

00:55:51 خبر نادرست درباره کشف منابع جدید آنتیموان در ایران

01:05:12 درباره اسکلت غول‌پیکر در غارهای تایلند چه می‌دانیم؟

01:09:10 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و افشین نیز تدوین این قسمت را بر عهده داشته است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

در قسمت ۲۰۷ و نخستین اپیزود پادکست هفتگی فکت‌نامه در سال ۱۴۰۴، ابتدا آمار یک عضو شورای شهر تهران درباره تعداد قربانیان سگ‌گزیدگی در ایران و سپس ادعای یکی از مروجان مشهور شبه‌علم در صداوسیما درباره زنده کردن مرده‌ها را بررسی کردیم.

در ادامه، به دو ادعای مربوط به ضریب هوشی (IQ) پرداخته‌ایم؛ یکی ادعای تکراری رتبه ایرانیان در دنیا و دیگری اخبار مربوط به ضریب هوشی یک نوجوان ایرانی.

اعلام مجتمع ایران‌مال به عنوان یکی از اهداف حمله اسرائیل و لخت شدن و بی‌احترامی سربازان روس در رزمایش مشترک با ایران، دو ادعایی هستند که نشان شاخ‌دار گرفتند.

ادعای سرطان‌زا بودن ضدآفتاب‌ها و ویدیویی که به تولید غیربهداشتی ماکارونی در پاکستان نسبت داده شده بود، موضوعات دیگری هستند که در این قسمت به آنها پرداخته‌ایم.

پیدا شدن یک موجود افسانه‌ای در ملایر، سوژه دیگری است که پیش از مرور کامنت‌ها درباره آن صحبت کرده‌ایم.

در ابتدا و انتهای این قسمت نیز از مخاطبان عزیز خواستیم تا به ما در انتخاب «ترین»های فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ کمک کنند. 

00:00:45 مقدمه

00:07:24 آمار نادرست درباره مرگ و میر ناشی از سگ‌گزیدگی

00:18:20 ادعای شاخ‌دار زنده کردن مرده از طریق فصد کردن در طب سنتی

00:30:43 تکرار چندباره ادعای نادرست درباره ضریب هوشی ایرانیان

00:34:45 ماجرای تارا شریفی و ضریب هوشی بالاتر از اینشتین و هاوکینگ

00:41:31 خبر جعلی درباره برنامه اسرائیل برای حمله به ایران‌مال تهران

00:46:15 ادعای شاخ‌دار لخت‌شدن و ادرار نیروهای روسی در برابر ناو ایرانی

00:52:21 کرم‌های ضدآفتاب استاندارد برای سلامتی ضرر ندارند

00:58:32 این ویدیو، تولید صابون رشته‌ای در پاکستان است، نه ماکارونی

01:04:42 ویدیوی ساختگی از موجودی افسانه‌ای «مردآزما»

01:12:54 کامنت‌ها

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد، رضا و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و دو عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

آمار نادرست درباره مرگ و میر ناشی از سگ‌گزیدگی

ادعای شاخ‌دار زنده کردن مرده از طریق فصد کردن در طب سنتی

تکرار چندباره ادعای نادرست درباره ضریب هوشی ایرانیان

ماجرای تارا شریفی و ضریب هوشی بالاتر از اینشتین و هاوکینگ

در ابتدای قسمت ۲۰۶ پادکست هفتگی، از مخاطبان خواستیم در انتخاب «ترین»های فکت‌نامه در سال ۱۴۰۳ به ما کمک کنند و بگویند که به نظرشان مهمترین، برترین یا حتی عجیب‌ترین فکت‌چک و سوژه سال، چه بوده است.

برخی ادعاها درباره محتوای نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای، نخستین سوژه فکت‌چک‌های این هفته است.

انتشار تصاویر منتسب به علی بن ابیطالب و ادعای نگهداری‌شان در موزه لوور، از ادعاهایی بود که بخاطر پخش سریال «معاویه»، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت و آن را فکت‌چک کردیم.

ارائه آمارهای مبهم از میزان سقط جنین در ایران، موضوع تازه‌ای نیست و این بار نیز به یک ادعا در این رابطه اشاره کرده‌ایم.

ویدیویی که دلارهای ارسالی جمهوری اسلامی به حزب‌الله لبنان را نشان می‌دهد، سوژه دیگر فکت‌چک‌های این قسمت است.

ادعای ازدواج چندین هزار جوان با افراد مسن‌تر از ۵۰ سال در ایران و نیز ادعای اختصاص زمین رایگان به تمام ایرانیان، موضوعات دیگر این هفته هستند.

ممنوعیت ماموگرافی در سوئیس، ادعای نادرستی است که به زبان‌های مختلف در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست شده و درباره آن توضیحات نسبتا مفصلی داده‌ایم.

ادعاها درباره ترور جان اف کندی، این‌بار ابعاد تازه‌ای پیدا کرده و دستمایه پست‌های جدیدی در فضای مجازی شده است. در این قسمت به آن پرداخته‌ایم.

در پایان این قسمت، یک فکت‌چک کوتاه درباره ادعایی را مرور کردیم که باز هم پای ناسا و ابرهای باران‌زا را به میان کشیده بود.

00:01:42 مقدمه

00:04:36 متن جعلی منتسب به نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای

00:11:33 انتساب تصاویر نادرست به امام علی و ادعای نگهداری در «لوور»

00:22:52 آمارهای مبهم و نامشخص درباره سقط جنین در ایران

00:29:34 ویدیوی دلار در بسته‌های پنیر ارتباطی با ایران و حزب‌الله ندارد

00:32:17 ادعای ازدواج ۲۵ هزار جوان با افراد بالای ۵۰ سال در ایران

00:34:51 ادعای نادرست اختصاص زمین رایگان به ایرانی‌ها

00:43:54 ماموگرافی در سوئیس ممنوع نیست

00:55:30 ادعای نادرست درباره ویدیوی ترور جان اف کندی

01:05:18 ادعای نادرست درباره دستگاه تولید ابر و باران ناسا

01:07:44 کامنت‌ها

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد و رزا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

متن جعلی منتسب به نامه دونالد ترامپ به علی خامنه‌ای

انتساب تصاویر نادرست به امام علی و ادعای نگهداری در «لوور»

آمارهای مبهم و نامشخص درباره سقط جنین در ایران

ویدیوی دلار در بس

در قسمت ۲۰۵ پادکست هفتگی فکت‌نامه، بعد از یک غافلگیری اولیه، ابتدا به سراغ یک فکت‌چک اقتصادی درباره وعده نادرست عیدی هفت میلیون تومانی می‌رویم و پس از آن می‌بینیم بین مسعود پزشکیان و امام جمعه اسلامشهر، حق با کیست. ادعاهای نادرستی درباره فوکویاما و کیسینجر را مرور می‌کنیم و در ادامه نیز پست‌های شبکه‌های اجتماعی را درباره روتشیلدها، حمله اسرائیل، نادر جهانبانی و آتش‌زدن خانه خمینی درستی‌سنجی خواهیم کرد. در پایان هم به سراغ نقل‌قولی می‌رویم درباره فروش کلیه در ایران و پادکست را با مرور کامنت‌ها به پایان می‌بریم.

00:05:48 وعده عیدی هفت میلیون تومانی

00:09:58 پزشکیان و امام جمعه اسلامشهر

00:17:08 فوکویاما و تشیع 

00:27:10 کیسینجر و روح‌الله خمینی

00:32:51 تشویق روتشیلدها 

00:42:01 حمله اسرائیل به بیت رهبری؟ 

00:44:58 دفاعیات نادر جهانبانی 

00:50:48 ویدئوی آتش‌زدن خانه روح‌الله خمینی

00:53:52 نقل‌قول درباره فروش کلیه

00:57:45 کامنت‌ها 

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد و رزا اجرا می‌کنند.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

ادعای نادرست عیدی ۷ میلیون تومانی برای ۶۰ میلیون ایرانی

بگومگوی پزشکیان و امام جمعه اسلامشهر درباره دولت و دلار

افسانه‌ای درباره فوکویاما و مهدویت

ادعای نادرست اظهارنظر کیسینجر درباره مراسم تشییع روح‌الله خمینی

ادعاهای نادرست درباره ثروت و نفوذ خانواده روتشیلد

ادعای نادرست درباره قطعی‌شدن حمله اسرائیل به بیت رهبری

متن جعلی دفاعیات نادر جهانبانی خطاب به صادق خلخالی

انتشار فیلم قدیمی از آتش زدن خانه روح‌الله خمینی

نقل قول قدیمی و ناقص از نماینده مجلس درباره فروش کلیه

ادعای شاخ‌دار خودروی آبسوز

این هفته در قسمت ۲۰۴ پادکست فکت‌نامه، در کمتر از یک ساعت، فکت‌چک‌هایی با موضوعات مختلف را مرور می‌کنیم.

ابتدا دو فکت‌چک مربوط به تشییع جنازه حسن نصرالله را مرور می‌کنیم و بعد به سراغ ادعای نادرستی می‌رویم که در صداوسیما درباره رمز ارزها منتشر شده است. در پایان نیز سه موضوع مربوط به سلامت را فکت‌چک می‌کنیم: جراحی بینی، قهوه و روغن آفتابگردان.

00:01:53 انتساب تصویر نادرست به شرکت‌کنندگان در تشییع حسن نصرالله

00:05:28 عکس وداع عبدالکریم نصرالله پدر حسن نصرالله با او

00:08:18 دونالد ترامپ برای فعالیت ایرانیان در بازار رمز ارز، ممنوعیت ایجاد نکرده است

00:13:04 ادعا نادرست درباره ممنوعیت جراحی بینی در ایران

00:19:04 ادعای نادرست درباره کشنده و خواب‌آور بودن قهوه

00:27:16 ادعای بی‌اساس درباره خطرناک بودن روغن‌های مایع خوراکی

00:36:29 کامنت‌ها

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد و رزا اجرا می‌کنند.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

انتساب تصویر نادرست به شرکت‌کنندگان در تشییع حسن نصرالله

عکس وداع عبدالکریم نصرالله پدر حسن نصرالله با او

دونالد ترامپ برای فعالیت ایرانیان در بازار رمز ارز، ممنوعیت ایجاد نکرده است

ادعا نادرست درباره ممنوعیت جراحی بینی در ایران

ادعای نادرست درباره کشنده و خواب‌آور بودن قهوه

ادعای بی‌اساس درباره خطرناک بودن روغن‌های مایع خوراکی

این هفته در قسمت ۲۰۳ پادکست فکت‌نامه، ابتدا دو فکت‌چک مربوط به حوزه سلامت را بررسی می‌کنیم و سپس خبرهای نادرستی درباره دفن زباله اتمی در خلیج فارس، ویدئویی مربوط به راهپیمایی ۲۲ بهمن و ادعای بی‌اساس افغانستانی بودن پدر و پدربزرگ سعید جلیلی را مرور می‌کنیم.

دو عکس ساختگی مربوط به ایران و ویتنام و همچنین ویدئویی که به اشتباه ادعا می‌شود مربوط به غرفه ایران در ریاض است، دیگر فکت‌چک‌های این هفته پادکست فکت‌نامه‌اند.

پادکست این هفته فکت‌نامه را فرهاد و رزا اجرا می‌کنند.

00:03:08 ادعاهای بی‌اساس درباره انتشار سم از طریق آب آشامیدنی و هوا

00:12:00 مونوسدیم گلوتامات (MSG) چاق‌کننده‌ترین ماده دنیا نیست

00:18:12 ادعای نادرست درباره دفن زباله‌های اتمی در خلیج فارس

00:23:34 خبر نادرست دستگیری خدمه هلی‌کوپتر برای نشان‌دادن جمعیت ۲۲بهمن

00:31:12 ادعای نادرست افغانستانی بودن پدر سعید جلیلی

00:38:15 عکس و خبر ساختگی درباره کودکی که ادعا شده در خیابان رها شده

00:44:00 عکس ساختگی منتسب به زمانی که آمریکایی‌ها ویتنام را ترک کردند 

00:49:43 ادعای نادرست درباره غرفه جشنواره رقص جمهوری اسلامی در ریاض

00:53:37 کامنت‌ها

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

ادعاهای بی‌اساس درباره انتشار سم از طریق آب آشامیدنی و هوا

مونوسدیم گلوتامات (MSG) چاق‌کننده‌ترین ماده دنیا نیست

ادعای نادرست درباره دفن زباله‌های اتمی در خلیج فارس

خبر و ویدیوی نادرست درباره دستگیری خدمه هلی‌کوپتر برای نشان دادن جمعیت کم ۲۲بهمن

ادعای نادرست افغانستانی بودن پدر سعید جلیلی

عکس و خبر ساختگی درباره کودکی که ادعا شده در خیابان رها شده

عکس ساختگی منتسب به زمانی که آمریکایی‌ها ویتنام را ترک کردند

ادعای نادرست درباره غرفه جشنواره رقص جمهوری اسلامی در ریاض

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.

این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.

در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.

در این قسمت، به سراغ کلیدواژه «اسلام» می‌رویم؛ واژه‌ای که در نیم قرن گذشته در زبان رهبران جمهوری اسلامی، بارها به عنوان ابزاری برای پیشبرد خواسته‌های سیاسی و اجتماعی آنها استفاده شده است.

در قسمت چهاردهم «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، مرور می‌کنیم که رهبران جمهوری اسلامی، چگونه خود را عین «اسلام» معرفی می‌کنند.

:لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه
https://factnameh.com/fa/reports/2025-02-18-Disinfo-Glossary-14

این هفته در قسمت ۲۰۲ پادکست هفتگی فکت‌نامه به دور دنیا سفر می‌کنیم؛ از ایران تاجیکستان، ترکیه، ایسلند و هندوستان می‌رویم و مجموعه فکت‌چک‌هایی که هفته گذشته در سایت فکت‌نامه منتشر شده است را به صورت خلاصه مرور می‌کنیم.

دو فکت‌چک ابتدایی مربوط به عکس‌های جعلی و قدیمی است از فرمان اجرایی ترامپ و دیگری از فرزند رهبر جمهوری اسلامی.

همچنین ادعاهای نادرست درباره طرح حمایت از خانواده را بررسی می‌کنیم. این هفته هم دوباره به ادعای نادرست دیگری مربوط به ویروس اچ‌پی‌وی در ایران می‌پردازیم.

ادعای شاخ‌دار کشف گوشت انسان در رستوران‌های تهران و فکت‌چک‌هایی درباره تاریخ گیلان، وضعیت کودک همسری در آمریکا دیگر سوژه‌های این هفته‌اند.

همچنین ادعاهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی فارسی مربوط به اتفاقاتی در ایسلند، تاجیکستان، هندوستان را بررسی می‌کنیم.

در پادکست این هفته به این سوال پاسخ می‌دهیم که چرا ادعایی که سال‌هاست از زبان گاندی درباره امام حسین مطرح می‌شود، ارتباطی با گاندی ندارد و این اپیزود را با فکت‌چکی درباره محمد الجولانی به پایان می‌بریم.

00:02:53 ادعای نادرست درباره پیش‌شرط ترامپ برای مذاکره با ایران

00:05:08 استفاده رسانه‌ها از عکس قدیمی مجتبی خامنه‌ای در راهپیمایی ۲۲ بهمن

00:06:36 ادعای نادرست درباره «طرح جدید» حمایت از خانواده‌های ایرانی

00:10:39 دانسته‌ها و ابهامات درباره میزان شیوع ویروس اچ‌پی‌وی در ایران

00:19:06 تصویر ساختگی از مهرانه مهین ترابی و حمید فرخ‌نژاد

00:21:07 ادعاهای بی‌اساس درباره کشف گوشت انسان در رستوران‌های تهران

00:26:19 ادعای نادرست استفاده اشکانیان گیلان و مازندران از رسم‌الخط لاتین

00:33:11 در مورد وضعیت کودک‌همسری در ایالات متحده چه می‌دانیم

00:38:35 ادعای شاخ‌دار درباره پرداخت حقوق به مردانی که با زنان ایسلندی ازدواج کنند

00:42:39 تاجیکستان به گردشگران ایرانی، هتل رایگان هدیه نمی‌دهد

00:45:43 ادعای نادرست درباره واژگونی کشتی گردشگری در آب‌های ترکیه

00:47:53 ادعای نادرست درباره ویدئویی مربوط به آیین‌های هندو

00:51:29 اظهارنظرهای گاندی درباره حسین بن علی

00:56:57 زنی که با پوشیه کنار جولانی ایستاده، همسر او نیست و یک شاعر سوری است

00:58:50 کامنت‌ها

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

ادعای نادرست درباره پیش‌شرط ترامپ برای مذاکره با ایران

استفاده رسانه‌ها از عکس قدیمی مجتبی خامنه‌ای در راهپیمایی ۲۲ بهمن

ادعای نادرست درباره «طرح جدید» حمایت از خانواده‌های ایرانی

دانسته‌ها و ابهامات درباره میزان شیوع ویروس اچ‌پی‌وی در ایران

قسمت ۲۰۱ فکت‌نامه را با چند ادعای نادرست درباره طب سنتی و گیاهی شروع می‌کنیم؛ از ادعاهای نادرست درباره اثر درمانی گیاه خار مریم بر کبد تا نوشیدن گلاب و مالیدن نوره برای درمان زگیل تناسلی.

پس از آن، توضیح می‌دهیم که چرا ادعای حذف شدن تدریس اسلام در عربستان، ادعای درستی نیست و در ادامه فکت‌چک‌هایی را درباره آتش‌سوزی لس‌‌انجلس و همچنین ایلان ماسک مرور خواهیم کرد.

این قسمت پادکست فکت‌نامه با دو فکت‌چک مربوط به خبرهای ایران به پایان می‌رسد و پیش از خداحافظی هم چند کامنت را مرور می‌کنیم.

00:03:42 ادعای نادرست تاثیر قطعی گیاه خارمریم در درمان هپاتیت

00:06:06 ادعای نادرست درباره درمان بیماری‌ها با نوشیدن گلاب

00:08:33 ادعای نادرست درمان زگیل تناسلی با حنا و نوره (واجبی)

00:10:48 ادعای بی‌اساس درباره دلیل نباریدن برف و باران در ایران

00:14:04 عربستان سعودی، تدریس اسلام را در مدارس متوقف نکرده است

00:18:07 ادعای شاخ‌دار درخواست کمک آتش‌نشانی آمریکا از آتش‌نشانی ایران

00:21:51 نقل‌قول جعلی منتسب به ایلان ماسک درباره سرمایه‌گذاری در ایران

00:22:55 عکس‌های ساختگی از ایلان ماسک در یک ویدئوی اینستاگرامی

00:24:31 ادعای جعلی درباره پروژه ربات‌های ایلان ماسک برای نگهداری جنین

00:26:53 خبر نادرست حذف کلی آزمون آیین‌نامه رانندگی در ایران

00:28:56 ادعای نادرست درباره خرید و معافیت از سربازی در ایران

00:31:08 کامنت‌ها

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

ادعای نادرست تاثیر قطعی گیاه خارمریم در درمان هپاتیت و بیماری‌های کبدی

ادعای نادرست و غیرعلمی درباره درمان بیماری‌ها با نوشیدن گلاب

ادعای نادرست درمان زگیل تناسلی با حنا و نوره (واجبی)

ادعای بی‌اساس درباره دلیل نباریدن برف و باران در ایران

عربستان سعودی، تدریس اسلام را در مدارس متوقف نکرده است

ادعای شاخ‌دار درخواست کمک آتش‌نشانی آمریکا از آتش‌نشانی ایران

نقل‌قول جعلی منتسب به ایلان ماسک درباره سرمایه‌گذاری در ایران

عکس‌های ساختگی از ایلان ماسک در یک ویدئوی اینستاگرامی

ادعا

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.

این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.

در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.

بسیاری از اوقات، مقام‌های حکومتی برای جا انداختن روایت‌های ساختگی، مدعی می‌شوند که برای آن روایت‌ها «سند» دارند؛ مستنداتی که در بهترین حالت، صرفاً در حد نقل‌قول‌های عجیب از منابع غیرقابل‌اعتبار هستند.

از محمود احمدی‌نژاد گرفته تا مقام‌های مختلف جمهوری اسلامی و شخص علی خامنه‌ای، از اعتراضات بعد از انتخابات ۸۸ گرفته تا همه‌گیری کرونا، این روش برای حکومت ایران کاربردهای متنوعی داشته است.

در قسمت سیزدهم «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی»، این شیوه آشنای انتشار اخبار ساختگی را به اتفاق مرور می‌کنیم.

پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

:لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

https://factnameh.com/fa/reports/2025-02-04-Disinfo-Glossary-13

در قسمت ۲۰۰ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا سراغ سه ادعای اخیر محمدجواد ظریف - وزیر پیشین امور خارجه و معاون راهبردی مسعود پزشکیان در دولت چهاردهم - رفتیم؛ دو ادعا درباره وضعیت حجاب در ایران و یکی هم درباره جنگ ایران و عراق.

در ادامه به مقایسه ارزش فروش نفت ایران و صادرات اسباب‌بازی برخی کشورها پرداختیم که محمدرضا عارف - معاون اول رئیس‌جمهور - به آن اشاره کرده بود.

ادعای نادرست ایجاد موج جهانی برای اهدای نوبل صلح به ایران و ادعای شاخ دار پیدا شدن جنازه خلبانان ایرانی در خلیج فارس، دو سوژه دیگر این قسمت هستند.

مساله کمبود پزشک در برخی مناطق کانادا، سوژه گزارش برخی رسانه‌ها و همچین شبکه‌های اجتماعی فارسی شده بود که درباره آن صحبت کرده‌ایم.

پس از مرور فکت‌چک‌ها، بخش ویژه قسمت ۲۰۰ را اجرا کردیم؛ بخشی که با نظرات و خاطره‌های مخاطبان عزیز فکت‌نامه شکل گرفت و لحظه‌هایی را هم برای خود ما یادآوری کرد.

00:00:45 مقدمه

00:02:49 ادعای گمراه‌کننده ظریف درباره وضعیت برخورد دولت ایران با حجاب

00:11:06 ادعای شاخ‌دار ظریف درباره انتخابی بودن حجاب برای زنان کابینه

00:15:06 بررسی ادعاهای ظریف درباره پدافند و تسلیحات ایران در جنگ با عراق

00:23:40 درآمد نفتی ایران در مقایسه با صادرات اسباب‌بازی چین

00:26:06 ادعای نادرست ایجاد موج جهانی برای اهدای نوبل صلح به ایران

00:29:34 این ویدئو ارتباطی با جنازه خلبانان ایرانی در خلیج فارس ندارد

00:31:06 بازتاب کمبود پزشک خانواده انتاریو در شبکه‌های اجتماعی فارسی

00:33:15 بخش ویژه قسمت ۲۰۰ پادکست فکت‌نامه

01:09:03 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

ادعای گمراه‌کننده ظریف درباره وضعیت برخورد دولت ایران با حجاب

ادعای شاخ‌دار ظریف درباره انتخابی بودن حجاب برای زنان کابینه

بررسی ادعاهای ظریف درباره پدافند و تسلیحات ایران در جنگ با عراق

درآمد نفتی ایران در مقایسه با صادرات اسباب‌بازی چین

علی خامنه‌ای سه سال پیش در یک سخنرانی عمومی اعلام کرد موافق نیست بودجه‌ای برای «جهاد تبیین» در نظر گرفته شود. بعد از طرح این موضوع، ردیف بودجه ۱۰۰ میلیارد تومانی که در مجلس برای این پروژه تصویب شده بود، از بودجه حذف شد.

آیا این بدان معنی است که «جهاد تبیین»، مجانی و رایگان است؟ دستگاه‌های تبلیغاتی و مذهبی، هزینه‌های این پروژه را از کجا تامین می‌کنند؟

در هفدهمین قسمت هزارداستان بودجه سراغ پاسخ این سوال رفته‌ایم.

عبارت «جهاد تبیین» از سال ۱۴۰۰ به طور جدی وارد ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی شد و به سرعت در دستور کار ویژه‌‌ نهادهای تبلیغاتی حکومت قرار گرفت.

منظور از «جهاد تبیین» مقابله با آن چیزی است که رهبر جمهوری اسلامی «جنگ نرم» و «تحریف دشمن» می‌خواند.

هزارداستان بودجه در کست‌باکس

هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا

سایت‌ ایران‌بودجه

قانون بودجه ۱۴۰۱

فایل اسپردشیت پرهام درباره موضوعات پادکست 

در ابتدای قسمت ۱۹۹ پادکست هفتگی فکت‌نامه، از مخاطبان خواستیم تا یک نکته به‌یادماندنی از قسمت‌های مختلف این سری‌پادکست‌ها را با ما در میان بگذارند؛ از یک تیتر و عنوان گرفته تا مرور یک فکت‌چک، بحث‌هایی که در پادکست انجام شده یا هر نکته دیگری که از این ۱۹۹ قسمت در ذهن شما به‌جا مانده است.

دو خبر مهم کشته شدن دو قاضی در ایران و تحلیف ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، دستمایه دو فکت‌چکی شد که در این قسمت مرور کردیم.

در ادامه، درباره یک ویدیوی پربازدید که به آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس ربط داده شده بود، توضیح دادیم.

چندی قبل، آماری از میزان مصرف برق فیلترشکن‌ها ارائه شد که به شدت اغراق‌شده بود. در این اپیزود درباره این آمار صحبت کرده‌ایم.

مسعود پزشکیان در مصاحبه با یک رسانه آمریکایی، طرح و تصمیم جمهوری اسلامی ایران برای انتقام از ترامپ بخاطر کشته شدن قاسم سلیمانی را انکار کرد؛ اما ما به این ادعا نشان شاخ‌دار دادیم.

سهم بخش کشاورزی در اشتغال ایران، موضوعی است که از فکت‌نامه نشان «غیرقابل اثبات» گرفت و به در این قسمت به آن اشاره کردیم.

تصاویری که به خوشگذرانی نوه روح‌الله خمینی نسبت داده شده بود، موضوع دیگری است که در این اپیزود به ان پرداختیم.

ادعای نادرست رایگان بودن همه‌چیز در کویت و ادعای شاخ‌دار بالا بودن سطح انرژی زمین در ساعت اذان، سوژه‌های دیگر این هفته بودند.

00:01:26 مقدمه

00:03:04 درخواست فکت‌نامه از مخاطبان

00:05:35 انتشار عکس نادرست از آبدارچی که قضات دیوان عالی را کشت

00:08:24 انتساب اظهارنظر نادرست به ترامپ درباره سفر به ایران

00:10:26 این فیلم قدیمی، ارتباطی با آتش‌سوزی‌های لس‌آنجلس ندارد

00:14:47 آمار به شدت اغراق‌شده از مصرف برق فیلترشکن‌ها

00:18:09 طرح انتقام از ترامپ و انکار پزشکیان

00:26:20 سهم بخش کشاورزی از اشتغال

00:28:55 ادعاهای نادرست حکیم روازاده درباره نمک یددار

00:33:27 این ویدئو مربوط به خوشگذرانی نوه روح‌الله خمینی نیست

00:37:10 ادعای نادرست رایگان بودن همه چیز در کویت

00:41:24 ادعای شاخ‌دار بالا بودن سطح انرژی زمین در ساعت اذان

00:45:30 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

انتشار عکس نادرست از آبدارچی که قضات دیوان عالی را کشت

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
از جمله روش‌های توجیه سیاست‌های تبعیض‌آمیز در ایران، همسو دانستن آن سیاست‌ها با «عرف» یا «هنجار»های اجتماعی است.
بر همین اساس، در دوازدهمین قسمت این پادکست به کلیدواژه «هنجارشکنی» پرداخته شده است؛ کلیدواژه‌ای که برای توجیه موارد متعددی از جمله تبعیض علیه زنان، کاربرد گسترده‌ای دارد؛ بویژه تبعیضی که در قالب سیستم پوشش اجباری، بر نیمی از جامعه ایران تحمیل می‌شود.
کاربرد «عرف» یا «هنجار»های اجتماعی در روایت‌های حکومت، به تبلیغات محدود نمی‌شود و مسئولان بر مبنای این روایت‌ها به سرکوب شهروندانی می‌پردازند که به گفته آنها، هنجارها را رعایت نمی‌کنند.
در این قسمت، موارد متنوعی از کاربرد این کلیدواژه در ادبیات حکومتی ایران را خواهید شنید.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.

لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

در ابتدای قسمت ۱۹۸ پادکست هفتگی فکت‌نامه، چند فکت‌چک مربوط به آتش‌سوزی گسترده در لس‌آنجلس آمریکا را مرور کردیم.

در ادامه، سه ادعای شاخ‌دار و گمراه‌کننده از مقامات جمهوری اسلامی درباره اقتصاد ایران را بررسی کردیم؛ از اظهارنظر علی خامنه‌ای گرفته تا صحبت‌های امام جمعه موقت تهران.

چندی قبل ادعایی درباره دسترسی به اینترنت در پروژه جدید استارلینک مطرح شده بود که آن را درستی‌سنجی کردیم.

دو ادعا علیه واکسن‌های کرونا، موضوع دیگری است که در ادامه این قسمت، به دلایل رد آن‌ها پرداخته‌ایم.

یک محتوای پارودی درباره «تخم‌مرغ هسته‌ای»، به خبری جدی در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد که درباره آن نیز صحبت کرده‌ایم.

ادعایی درباره اشاره ناسا به «علائم ظهور»، سوژه دیگری است که درباره رد آن حرف زدیم و بهانه‌ای شد تا کمی در مورد «نشان میرزا» نیز صحبت کنیم.

ویدیوهایی که ادعا می‌کرد مردم ترکیه اصالتا ایرانی‌اند، موضوعی است که در این هفته به آن پرداختیم و به سوژه‌ای پربحث تبدیل شد.

چند ادعای نمایش پرچم ایران در آسمان آمریکا، بازی یک کودک با خرس در سیستان و بلوچستان، ضرب سکه هفت‌یورویی به افتخار کریستیانو رونالدو و ماجرای بامزه یک شیر تاکسیدرمی، آخرین فکت‌چک‌های پادکست این هفته‌اند.

00:01:03 مقدمه

00:01:54 فکت‌چک‌های مربوط به آتش‌سوزی لس‌آنجلس

00:13:35 چرا ایران با رشد متوسط ۸ درصدی فاصله زیادی دارد؟

00:20:57 آیا کم بودن بدهی خارجی یک فرصت برای رشد اقتصادی است؟

00:23:54 ادعای گمراه‌کننده درباره رشد اقتصاد ایران در دوران تحریم

00:27:18 ادعای نادرست در مورد اینترنت استارلینک رایگان در ایران

00:32:20 تکرار ادعای نادرست معاون سابق فایزر درباره واکسن کرونا

00:36:36 ویدیو نادرست درباره لخته شدن خون با واکسن کرونا

00:39:15 ادعای شاخ‌دار درباره تخم‌مرغ هسته‌ای «انران»

00:45:27 ادعاهای گمراه‌کننده درباره ناسا، دست خدا و علائم ظهور

00:53:15 ادعای نادرست درباره نتایج آزمایش دی‌ان‌ای اهالی ترکیه

01:01:56 ادعای نادرست نمایش پرچم ایران در آمریکا بخاطر یاسمین مقبلی

01:03:21 ویدیوی بازی کودک با خرس ربطی به بلوچستان ایران ندارد

01:07:11 خبر نادرست ضرب سکه هفت یورویی کریستیانو رونالدو

01:09:14 ادعای نادرست «شیر ایرانی تاکسیدرمی شده در موزه حیات وحش»

01:13:36 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

بعد از ابلاغ و تصویب قانون هوای پاک در سال ۹۶، این امیدواری ایجاد شد که مشکل آلودگی هوا در تهران و سایر شهرهای ایران بهتر شود، اما راهکارهای پیش‌بینی شده در این قانون در عمل به جایی نرسیدند و وضعیت آلودگی هوا روز به روز بدتر شد.

در شانزدهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه به سراغ این سوال رفتیم که آیا آلودگی هوا، اولویت دولت جمهوری اسلامی است؟

هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا.

هزارداستان بودجه در کست‌باکس

هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا

سایت‌ ایران‌بودجه

لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه ۱۴۰۴

قانون بودجه ۱۴۰۳

قانون هوای پاک (مصوب ۱۳۹۶)

گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس (پویاشناسی آلودگی هوا)

فایل اسپردشیت پرهام درباره موضوعات پادکست 

در قسمت ۱۹۷ پادکست هفتگی فکت‌نامه، ابتدا چند فکت‌چک به‌جا مانده از دو هفته قبل را مرور کردیم که موضوعات متنوعی، از حوزه پزشکی و سلامت گرفته تا سوریه و دو ادعای سیاسی را شامل می‌شد.

در ادامه دو مقاله مرتبط با موضوع فیلترینگ در ایران را مرور کرده‌ایم؛ ابتدا توضیحاتی درباره اینکه از مصوبه شورای عالی فضای مجازی در اوایل دی‌ماه چه می‌دانیم و سپس فکت‌چک اظهارات گمراه‌کننده یکی از اعضای همین شورا درباره گوگل‌پلی.

خبر نادرست اخراج سفرای جمهوری اسلامی ایران از چندین کشور موضوع دیگری است که در این قسمت به آن اشاره کردیم.

آماری از کودکان بازمانده از تحصیل در ایران، طی روزهای اخیر بازتاب زیادی در رسانه‌های داشت که درستی‌سنجی آن را در این اپیزود مرور کرده‌ایم.

ویروسی که به نام HMPV شناخته می‌شود، این روزها برای برخی نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است. در مقاله‌ای درباره این ویروس توضیح دادیم.

اخیرا یاسر جبرائیلی ادعایی را درباره قیمت واقعی دلار مطرح کرد، اما معیارش برای این ادعا به شدت گمراه‌کننده بود. در این پادکست درباره این مساله نیز صحبت کرده‌ایم.

دو ادعای نادرست تحریم رمزارز تتر در اروپا و ابتلای نتانیاهو به سرطان نیز از دیگر فکت‌چک‌های این هفته هستند.

آخرین فکت‌چک‌های این قسمت، تکرار شایعه قدیمی کشف دایناسور در کوه سبلان و ادعای وجود سمی‌ترین مار جهان در فلفل دلمه‌ای است که هر دو شاخ‌دار بودند.

00:02:20 مقدمه

00:05:52 مرور فکت‌چک‌های به‌جا مانده از دو هفته قبل

00:26:28 ادعای گمراه‌کننده درباره حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از گوگل‌پلی

00:31:43 ادعای نادرست اخراج و دیپورت سفرای ایران از ۱۶ کشور

00:34:04 نگاهی به آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در ایران

00:37:31 درباره خطرناک‌بودن ویروس HMPV چه می‌دانیم؟

00:43:41 ادعای گمراه‌کننده جبرائیلی درباره قیمت دلار و قدرت خرید دلار

00:48:55 اروپا «تتر» را تحریم نکرده است

00:51:17 خبر نادرست ابتلای نتانیاهو به سرطان پروستات

00:53:01 پخش مجدد شایعه قدیمی کشف دایناسور در سبلان

00:56:40 ادعای شاخ‌دار وجود سمی‌ترین مار جهان در فلفل دلمه‌ای

01:00:38 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

هیلا نیکو با کمک ابزارهای هوش مصنوعی کاور این قسمت پادکست را طراحی کرده، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

ادعای نادرست ساخت واکسن کرونا پیش از شروع همه‌گیری

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
در یازدهمین قسمت این پادکست به کلیدواژه «همه دنیا» پرداخته شده است.
یکی از آشناترین پاسخ‌های مسئولان ایرانی به انتقاد از سیاست‌های حکومتی، این است که آن سیاست‌ها، مختص جمهوری اسلامی نیستند. آنها در تبلیغات خود، بارها عملکرد نظام را، به روش‌هایی تشبیه می‌کنند که مدعی‌اند در تمام کشورها، و به ویژه در غرب، رواج دارند.
توجیه معروف رهبر جمهوری اسلامی برای برگزار نکردن رفراندوم در ایران، نمونه‌ای مثال‌زدنی از این رویه تبلیغاتی است.
دفاع از نظارت استصوابی، فیلترینگ، سرکوب مطبوعات و پوشش اجباری، از جمله معروف‌ترین نمونه‌های کاربرد این ادعاست.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

اواسط مرداد امسال طی چند روز از مخاطبان خواستیم تا در نظرخواهی آنلاین فکت‌نامه شرکت کنند و در نهایت ۱۱۴۸ نفر به پرسش‌های ما پاسخ دادند.

نتایج این نظرسنجی، تصویری کلی از مخاطبان و نظرات آنها درباره محتوای فکت‌نامه از جمله درستی‌سنجی‌ها و مستندها را برای ما ترسیم می‌کند و نقاط قوت و ضعف بیشتری را برای ما آشکار می‌سازد.

این جمعه، قسمت ۱۹۶ پادکست فکت‌نامه به بررسی آمارهای استخراج‌شده از نتایج این نظرخواهی و مرور پاسخ‌های مخاطبان به پرسش‌های آن اختصاص دارد.

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

لینک گزارش فکت‌نامه درباره نتایج نظرخواهی ۱۴۰۳

نتایج نظرخواهی قبلی فکت‌نامه در ابتدای سال ۱۳۹۸

کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

در لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه سال ۱۴۰۴ خبری از قیر رایگان نبود؛ اما نمایندگان مجلس، خودشان دست به کار شدند و بندی را به بودجه اضافه کردند که بر اساس آن دولت موظف می‌شود سال آینده نیز ۲۵ هزار میلیارد تومان، رانت قیر در اختیار برخی نهادها قرار دهد.

ماجرای رانت قیر در یک دهه گذشته منجر به شکل‌گیری یکی از بزرگترین شبکه‌های فساد در ایران شده است.

موضوع پانزدهمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، رانت، مافیا و فساد قیر است.

هزارداستان بودجه در کست‌باکس

هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا

سایت‌ ایران‌بودجه

لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه ۱۴۰۴

مصوبات کمیسیون تلفیق مجلس برای بودجه ۱۴۰۴

گزارش فارس درباره رانت قیر رایگان 

فایل اسپردشیت پرهام درباره موضوعات پادکست

دسامبر ۱۹۴۵، پنج فروند بمب‌افکن نیروی دریایی آمریکا برای انجام یک ماموریت آموزشی از پیش تمرین‌شده، از پایگاهی در فلوریدا پرواز کردند اما ساعتی بعد ناپدید شدند و هرگز پیدا نشدند. «پرواز ۱۹»، نه اولین، اما شاید یکی از مهمترین کلیدواژه‌ها در قصه «مثلث برمودا» است.

این مورد و موارد دیگری در طول یک بازه زمانی طولانی، باعث شد تا مدت‌ها نام مثلث برمودا بر سر زبان‌ها بیفتد.

اما ادعاها درباره مرموز و گاه فرازمینی بودنِ برمودا چقدر واقعیت دارد؟ چرا بعد از سال‌ها به حاشیه رفتن این موضوع، دوباره در سال‌های اخیر حرف آن به میان آمد؟ اصلا این مثلث کجاست، چه وسعتی دارد و تحقیقات علمی درباره آن چه می‌گویند؟

داستان مثلث برمودا، پاسخ این سوالات و روایت‌ها و تئوری‌ها درباره آن را در قسمت ۱۹۵ پادکست فکت‌نامه بشنوید.

این یکی از اپیزودهای ویژه فکت‌نامه است که به جای پادکست‌های هفتگی منتشر کرده‌ایم.

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

رازهای منطقه اسرارآمیز مثلث برمودا

کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کست‌باکس

پادکست و مجموعه‌مقالات «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به کلیدواژه‌هایی می‌پردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بی‌مبنای خود استفاده می‌شود.
این کلیدواژه‌ها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانه‌های دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جدایی‌ناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شده‌اند.
در نتیجه این کلیدواژه‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشته‌اند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه به‌طور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
در دهمین قسمت این پادکست به کلیدواژه «بی‌مانند در جهان» می‌پردازیم که شاید بی‌ارتباط با موضوع قسمت قبلی یعنی «در تاریخ بی‌سابقه» نباشد.
حکومت ایران نه‌تنها مدعی دستاوردهای «تاریخی» بی‌سابقه است، که دستاوردهای خود را «در سطح جهان» هم بی‌نظیر می‌داند.
در تبلیغات این حکومت، جمهوری اسلامی از نظر آزادی، دموکراسی، حکومت قانون، استقلال دستگاه قضایی، امنیت و بسیاری از چیزهای دیگر، بین تمام کشورهای دنیا بی‌رقیب است.
پادکست «واژه‌نامه دروغ‌پراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یک‌بار چهارشنبه‌ها در پادگیرها و سایت فکت‌نامه منتشر خواهد شد.
لینک مقاله در وبسایت فکت‌نامه

در قسمت ۱۹۴ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به هزینه‌های اقتصادی حمایت جمهوری اسلامی ایران از حکومت بشار اسد می‌پردازیم و سپس دو ادعای مربوط به وضعیت حجاب در این روزهای سوریه را مرور می‌کنیم.

در ادامه درباره ادعای ترور چند دانشمند در سوریه صحبت می‌کنیم و دلایل شاخ‌دار بودن آن‌ها را توضیح می‌دهیم.

وضعیت شدت مصرف انرژی در ایران، موضوع دیگری است که در این اپیزود به آن پرداخته‌ایم.

در پایان، از دو ادعایی صحبت کرده‌ایم که به ایلان ماسک نسبت داده شده بود؛ یکی دوست‌دختر رباتی او و دیگری، تولید گوشی تلفن همراه با برند تسلا؛ ادعاهایی که هیچکدام درست نیستند.

00:01:35 مقدمه

00:04:51 درباره هزینه‌ حمایت‌های ایران از حکومت اسد در سوریه

00:19:05 ابهام‌ها و دانسته‌ها درباره حجاب اجباری در سوریه

00:28:57 ویدیو نادرست درباره حجاب در مدارس سوریه

00:31:25 ادعای بی‌اساس ترور دانشمند شیمی سوری در دمشق

00:34:07 ادعای شاخ‌دار ترور دانشمندان زن سوری

00:38:56 شدت مصرف انرژی در ایران بالاست، اما ایران اول نیست

00:43:06 ادعای نادرست درباره دوست دختر رباتی ایلان ماسک

00:45:32 ادعای نادرست درباره عرضه گوشی تسلا تا پایان ۲۰۲۴

00:48:21 کامنت‌ها

پادکست فکت‌نامه را فرهاد و رضا اجرا می‌کنند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکت‌نامه‌اند. گفت‌وگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاش‌های تیم فکت‌نامه برای درستی‌سنجی خبرها و نقل‌قول‌های سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.

هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی می‌کند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته، نادر صمدی تهیه‌کننده پادکست است و نیوشا، آرین و شان نیز در تولید این قسمت به ما کمک کرده‌اند.

پادکست فکت‌نامه را می‌توانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشن‌های پادکست دریافت کنید.

فهرست فکت‌چک‌ها و پیوند‌هایی که در این قسمت به آنها اشاره می‌کنیم یا در این هفته در سایت فکت‌نامه منتشر کرده‌ایم:

فهرست و تعریف نشان‌های فکت‌نامه

ویدئوهای آموزشی مکتب‌خانه

درباره هزینه‌ حمایت‌های ایران از حکومت اسد در سوریه

ابهام‌ها و دانسته‌ها درباره حجاب اجباری در سوریه

ویدیو نادرست درباره حجاب در مدارس سوریه

ادعای بی‌اساس ترور دانشمند شیمی سوری در دمشق

ادعای شاخ‌دار ترور دانشمندان زن سوری

شدت مصرف انرژی در ایران بالاست، اما ایران اول نیست

ادعای نادرست درباره دوست دختر رباتی ایلان ماسک