Eureka
"Cała nasza nauka, w porównaniu z rzeczywistością, jest prymitywna i dziecinna - ale nadal jest to najcenniejsza rzecz, jaką posiadamy" Podążając za myślą Alberta Einsteina w paśmie audycji popularnonaukowych EUREKA poznajemy i staramy się zrozumieć prawa rządzące światem. Tylko z nami słuchacze są wszędzie tam, gdzie odkrywa się tajemnice przyrody, opracowuje nowe terapie, tworzy wynalazki, które zmieniają świat!
Eureka 28 czerwca godz. 19:29
Nowa EUREKA – MAGAZYN KULTURALNO-NAUKOWY, to więcej niż audycja radiowa, to prawdziwy uniwersytet dla każdego.
Tajemnice powstania czarnych dziur
Gościem "Ludzi Nauki" była laureatka programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej - doktorantka z Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie - Aleksandra Olejak, która otrzymała wyróżnienie im. prof. Adama Sobiczewskiego, przyznawane młodym naukowcom prowadzącym badania w dziedzinie matematyki, fizyki teoretycznej bądź astronomii, za ustalenie, jak powstają czarne dziury o asymetrycznej masie. Polska badaczka stworzyła także katalog czarnych dziur w naszej galaktyce, czyli w Drodze Mlecznej.
"Podróże na wschód" - nowa wystawa w Muzeum Azji i Pacyfiku
"Ex Oriente Lux"! Muzeum Azji i Pacyfiku otwiera pierwszą w swojej niemal 50-letniej historii wystawę stałą "Podróże na wschód". Ekspozycja ma za zadanie przedstawić polskiej publiczności bogactwo i różnorodność kultur Azji. Wystawa została objęta patronatem Polskiego Radia.
Specjalna aplikacja - ekspres w diagnostyce chorób rzadkich
Dziś na diagnozę choroby rzadkiej pacjent czeka 7 lat, a w tym czasie jego stan ciągle się pogarsza, bo leczenie nie jest skierowane na konkretną przyczynę schorzenia. Chorzy wydają pieniądze na kolejne badania, pozostając bez diagnozy całe miesiące, a nawet lata.
Eureka 23 czerwca godz. 19:30
Nowa EUREKA – MAGAZYN KULTURALNO-NAUKOWY, to więcej niż audycja radiowa, to prawdziwy uniwersytet dla każdego.
Pojazdy autonomiczne. "Z kierowców stajemy się pasażerami"
Według ekspertów z Instytutu Transportu Samochodowego pojazdy autonomiczne na polskich drogach powinny pojawić się już w roku 2030. Będą zeroemisyjne, mniej energochłonne, zredukują także liczbę wypadków drogowych oraz zmniejszą deficyt kierowców zawodowych. Dzięki nim z kierowców staniemy się pasażerami.
Amonity. Blisko 400 milionów lat historii
Amonity wymarły 66 mln lat temu, wraz z dinozaurami, w czasie słynnego kosmicznego armagedonu. Niektóre z nich miały 0,5 cm, ale zdarzały się też giganty o średnicy 2,5 m. Bytowały w niemal wszystkich morzach na Ziemi. Ich pozostałości możemy odnaleźć również w Polsce, m.in. w Łukowie.
Bł. Julianna z Cornillon. Wizjonerka, od której zaczęło się święto Bożego Ciała
Wszystko działo się na przełomie XII i XIII wieku na terenie obecnej Belgii. Wtedy to szesnastoletnia Julianna posługiwała chorym, głównie trędowatym, w hospicjum przy klasztorze w Mont Cornillon. To za jej sprawą ustanowiono Uroczystość Najświętszego Ciała Chrystusa.
Wybrzeże badaczy i kolekcjonerów. Historyczne zabytki Francuskiej Riwiery
Zabytkowe rezydencje z okolic Nicei i Monako przyciągają uwagę oryginalnością koncepcji i bogactwem kolekcji. Pozostają śladem fascynacji tym regionem wypoczynkowym z początku XX wieku. Villa Kérylos to erudycyjna rekonstrukcja greckiego domu stworzona przez wybitnego badacza czasów hellenistycznych, Theodore'a Reinacha, zaś Villa Ephrussi de Rothschild to wymarzona rezydencja ekscentrycznej milionerki Béatrice Ephrussi de Rothschild zakochanej w sztuce XVIII wieku. Na Lazurowe Wybrzeże licznie przyjeżdżali także przedstawiciele polskiej arystokracji.
Dlaczego zakony rycerskie stały się symbolem epoki średniowiecznej?
710 lat temu w 1312 roku papież Klemens V zawiesił działalność zakonu Templariuszy. Pięć lat wcześniej wielu z nich aresztowano na rozkaz króla Francji Filipa IV Pięknego. Zakony rycerskie to symbol epoki średniowiecznej i okresu wypraw krzyżowych.
Eureka 14 czerwca godz. 19:30
Nowa EUREKA – MAGAZYN KULTURALNO-NAUKOWY, to więcej niż audycja radiowa, to prawdziwy uniwersytet dla każdego.
Śmiech w filozofii. Co nas śmieszy i dlaczego?
Teorie humoru w historii filozofii powstały już w starożytności na przekór twierdzeniu, że filozofia to nauka wyłącznie poważna i zajmująca się sprawami trudnymi.
Dekolonizacja muzeów. Czy istnieje realna szansa, by dzieła wróciły tam, gdzie powstały?
Czy mocarstwa kolonialne powinny zwrócić wywiezione niegdyś nielegalnie dzieła sztuki? Tę sprawę reguluje konwencja UNESCO z 1970 r., ale dopiero całkiem niedawno została ona ratyfikowana przez Wielką Brytanię, Francję, Niemcy i Belgię.
Menopauza to nie pauza od życia. "Kobietom towarzyszy lęk, niepewność i przygnębienie"
"Menopauza to nie pauza" - taki jest wniosek ostatniego raportu o menopauzie. Tym razem pod naukową lupę poszły: odczucia, zachowania, stereotypy związane z menopauzą, która czy tego chcemy czy nie, dosięgnie każdego człowieka. Czy nadal uważamy, że z menopauzą wiąże się spadek atrakcyjności, kobiecej tożsamości i dyskomfort psychiczny u pań?
Eureka 9 czerwca godz. 19:30
Nowa EUREKA – MAGAZYN KULTURALNO-NAUKOWY, to więcej niż audycja radiowa, to prawdziwy uniwersytet dla każdego.
Nagły zgon sercowy. Kamizelka defibrylująca może uratować życie
Nagłe zgony sercowe (NZS) to ciągle rosnące zagrożenie w chorobach serca. Jest jednak dobra wiadomość, bo kamizelka defibrylująca potrafi uratować życie. Jak ona działa i komu jest zalecana?
Eureka 6 czerwca godz. 19:30
Nowa EUREKA – MAGAZYN KULTURALNO-NAUKOWY, to więcej niż audycja radiowa, to prawdziwy uniwersytet dla każdego.
Skarby ukryte pod polską ziemią. Gdzie odnaleziono te najcenniejsze?
Choć na ziemiach polskich nie możemy liczyć na tak spektakularne odkrycia archeologiczne, jak te dokonane w centrach wielkich kultur śródziemnomorskich, to jednak nie brakuje znalezisk, które zasługują na uwagę. To właśnie odkrycia w Środzie Śląskiej i Czermnie na stałe wpisały się do historii europejskiej archeologii.
Chmurowa platforma oświetleniowa. W jaki sposób oświetli ulice?
Naukowcy - na podstawie prowadzonych badań - przekonują, że ludzki organizm powinien być codziennie, w sposób bezpieczny, naświetlany promieniami słonecznymi. Niestety nasz styl życia często na to nie pozwala. Dlatego naukowcy chcą zadbać m.in. o odpowiednie oświetlenie ulic. Obecnie testowana jest chmurowa platforma oświetleniowa.
Historia ogródków jordanowskich. Przestrzeń wypoczynku, nauki i rozrywki
Dzisiejsze place zabaw dla dzieci, niegdyś popularne jordanki, miały swój początek w Krakowie. Ich pomysłodawcą i założycielem był dr Henryk Jordan. Jego idea polegała na stworzeniu przestrzeni wypoczynku i rozrywki oraz warunków sprzyjających rozwojowi społecznemu, fizycznemu i psychicznemu dzieci.
Eureka 1 czerwca godz. 19:32
Nowa EUREKA – MAGAZYN KULTURALNO-NAUKOWY, to więcej niż audycja radiowa, to prawdziwy uniwersytet dla każdego.
Skóry i przetworzone rośliny. Kiedy człowiek zaczął się ubierać?
Choć odpowiedź na pytanie o to, kiedy człowiek zaczął się ubierać, może wydawać się prosta, w rzeczywistości zagadnienie to sprawia dużo problemów badaczom. W swoich badaniach opierają się oni jedynie na poszlakach.
Aborygeńskie arcydzieła. Od malarstwa naskalnego do rekordowych aukcji
Najstarsze aborygeńskie malarstwo naskalne datowane jest na co najmniej 20 tysięcy lat. W ten sposób rdzenni mieszkańcy Australii utrwalali i przekazywali następnym pokoleniom swój świat mitów, legend i historii plemiennej. Dopiero na początku lat 70. XX wieku te motywy - nośniki wiedzy tajemnej, dotąd niedostępne dla postronnych - zostały po raz pierwszy utrwalone na płótnie za pomocą farb.
Stanisław Osiecki - polityk i taternik
- Stanisław Osiecki szczególne znaczenie w odzyskaniu przez Polskę niepodległości widział w warstwie chłopskiej. W dużej mierze będzie to kierowało jego losami politycznymi w kolejnych latach - mówił w radiowej Jedynce dr Mateusz Ratyński z Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie.
Odkryto fasadę kaplicy grobowej królewskiego urzędnika. Sukces polskich egiptologów w Sakkara
Polscy badacze odkryli kolejny grób w Sakkara w Egipcie. Nasza koncesja znajduje się po zachodniej stronie najstarszej piramidy świata faraona Dżesera z XXVII wieku p.n.e. Prace rozpoczął tam w 1996 roku prof. Karol Myśliwiec, a obecnie kontynuuje jego uczeń - prof. Kamil Kuraszkiewicz. To właśnie ekipa pod jego kierunkiem odkryła fasadę kaplicy grobowej urzędnika o imieniu Mehczeczu, który był odpowiedzialny za tajne dokumenty jednego z pierwszych faraonów szóstej dynastii.
Ksiądz Julian Chrościcki. "Kapłan niezłomny i bohaterski"
Ksiądz Julian Chrościcki był więźniem m.in. Pawiaka i niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. - Wywieziony na Pawiak w stroju kapłana, bardzo tym raził służbę więzienną (…). Mimo swojego stanu zdrowia pamiętał, że jest kapłanem i niósł pomoc załamanym współwięźniom - mówi w Programie 1 Polskiego Radia Anna Kaczmarek z Rady Fundacji im. ks. Juliana Chrościckiego.
Starzenie się komórek macierzystych krwi. "Mają preferencje różnicowania"
- Mają swoje preferencje różnicowania - mówi o komórkach macierzystych krwi dr Krzysztof Szade z Zakładu Biotechnologii Medycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Dzięki pracom polskiego naukowca uczeni i lekarze poznają lepiej nie tylko mechanizmy wytwarzania krwi, ale i tajemnice starzenia się komórek macierzystych szpiku.