Houshivar Podcast

40 Episodes
Subscribe

By: Mehdi Shafa

در طول این پادکست، من «مهدی شفا» یک‌ کتاب‌ غیر‌‌داستانی مربوط‌ به ژنتیک، فرگشت، مغز، ذهن و‌رفتار‌انسان ‌رو خلاصه و‌ خدمت شما تعریف میکنم. این تلاشی است در جهت افزایش آگاهی، تفکر نقادانه و‌ سنجشگر و‌ بینش علمی در بین فارسی زبانان.  Summarizing and explaining books related to human brain, biology, Genetics, evolution and behavior.  Trying to promote scientific and critical thinking among Farsi-speaking people. 

اپیزود ویژه-خواب و رؤیا از نگاه علوم اعصاب با دکتر تقی کیمیایی‌-اسدی
Yesterday at 9:00 PM

🧠💤 خواب و رؤیا از نگاه علوم اعصاب
در جلسه چهارم با حضور دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، پزشک و عصب‌شناس برجسته، به بررسی علمی و عصب شناختی خواب و رؤیا می‌پردازیم:
مکانیزم و مراحل خواب چیست؟
چرا خواب برای سلامت مغز، حافظه و بدن حیاتی است؟
چرا خواب می‌بینیم؟ نظریه‌های جدید درباره‌ی پردازش حافظه، هیجان و شبیه‌سازی تهدیدها.
پدیده جذاب خواب شفاف (Lucid Dream).
مرز علم و خرافه: تعبیر خواب، رؤیاهای پیش‌بینی‌کننده و صادقه.
 
دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.   پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است.  دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله: • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو  • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک  • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول  • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو  • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو  برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید

 https://t.me/Taghi_kimyai

🔔 کانال هشیوار را دنبال کنید تا اپیزودهای بعدی درباره علوم اعصاب، زیست شناسی، ژنتیک،  روان‌شناسی و فلسفه را از دست ندهید.

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-علوم اعصاب، سوگیری‌های شناختی و نویزدرحقوق کیفری-بخش چهارم
#55
Last Saturday at 10:00 PM

در ادامه گغتگوی بخش اول تا سوم، امروز قصد داریم بیشتر به موضوع سوگیری های شناختی و نویز و ارتباطش با سیستم ‌حقوقی و‌ عدالت کیفری بپردازیم. 
سوگیری‌های شناختی یعنی خطاهای ذهنی و ناخواسته‌ای که بر قضاوت و تصمیم‌گیری ما اثر می‌گذارند. در سیستم‌های قضایی این خطاها می‌توانند پیامدهای سنگینی داشته باشند: حافظه‌ی شهود ممکن است تحت تأثیر تلقین یا بازسازی نادرست تغییر کند، قاضی یا هیئت منصفه ممکن است به‌جای بررسی همه‌ی شواهد، فقط به آنچه باور اولیه‌شان را تقویت می‌کند توجه کنند، یا حتی ظاهر و پیش‌داوری‌های فرهنگی درباره‌ی متهم بر رأی نهایی اثر بگذارد. همین سوگیری‌ها می‌توانند باعث شوند بی‌گناهی محکوم و گناهکاری آزاد شود. به همین دلیل امروز تأکید زیادی بر آموزش، استفاده از روش‌های علمی و کاهش تأثیر عوامل ذهنی در روند دادرسی وجود دارد

نویز هم یعنی اختلاف‌های تصادفی و ناخواسته در قضاوت انسان‌ها؛ خطایی که برخلاف سوگیری جهت‌دار نیست، بلکه باعث پراکندگی نتایج می‌شود. در حقوق جزایی این پدیده بسیار مهم است: دو قاضی می‌توانند برای یک جرم مشابه، حکم‌هایی کاملاً متفاوت بدهند یا بازپرسان در شرایط یکسان، ارزیابی‌های ناهمگون ارائه کنند. این ناهمسانی‌ها نه به دلیل قانون، بلکه به خاطر نویز در قضاوت انسانی رخ می‌دهند و عدالت کیفری را تهدید می‌کنند. راهکار، کاهش نقش عوامل شخصی و افزایش استفاده از معیارهای شفاف و ابزارهای علمی در تصمیم‌گیری قضایی است.

امروز، برای بررسی این موضوعات، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم. 
 خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان، اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران و دو دوست عزیز ، پادکستر، مروج علم و البته همکار من اقای رضا امیر میزان  پادکست مهرانگیز و اقای عباس سیدین  میزان  پادکست پرسه و نویسنده  پادکست بی پلاس حضور دارند تا بنده رو در این گفتگو همراهی کنند و هر یک با دیدگاه‌های خاص خود به این موضوع خواهند پرداخت. 

هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های حقوقی و قضایی خواهند داشت؟

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-هویت، تقابل سنت و مدرنیته و نظریه زُروان با دکتر شروین وکیلی
Last Friday at 9:00 PM

دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.
او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روان‌شناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.
از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:
ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانی
مقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانی
تاریخ تمدن ایران
و مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.
دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.
دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.

در این اپیزود، میزبان دکتر شروین وکیلی هستم؛ پژوهشگر و اندیشمندی که سال‌ها درباره‌ی تاریخ، هویت ایرانی و نظریه‌های اجتماعی کار کرده است. گفت‌وگوی ما خلاصه‌ای است از مباحثی عمیق درباره‌ی هویت، جامعه و جایگاه ایران در جهان معاصر.

در این گفت‌وگو، دکتر وکیلی از نظریه زَروان سخن می‌گوید؛ چارچوبی برگرفته از نظریه سیستم‌های پیچیده که تلاش می‌کند رابطه‌ی میان فرد و نهادهای اجتماعی را توضیح دهد و نشان دهد چگونه چهار متغیر اصلی—قدرت، لذت، بقا و معنا—بر زندگی ما اثر می‌گذارند.

او سپس به اهمیت هویت ایرانی می‌پردازد: هویتی دیرینه و چندلایه که حتی در مواجهه با مدرنیته حفظ شده و میان ایرانیان مهاجر هم زنده مانده است. در ادامه، شکاف بزرگ میان منابع عظیم ایران و وضعیت کنونی را بررسی می‌کنیم؛ شکافی که به باور او ایران را به نقطه‌ای حساس و سرنوشت‌ساز در سیاست جهانی بدل کرده است.

موضوع دیگری که مطرح می‌شود، نقد جهانی‌گرایی است. دکتر وکیلی توضیح می‌دهد چرا ایده‌ی حذف مرزهای ملی و یکپارچگی فرهنگی جهانی، بیشتر شبیه یک ایدئولوژی است تا واقعیتی عملی، و چرا مرزهای فرهنگی و ملی همچنان نقشی تعیین‌کننده در جهان دارند.

همچنین درباره‌ی نقش جغرافیا در شکل‌گیری تمدن‌ها، اهمیت افتخار به هویت بر پایه شناخت علمی، و افراد و متون اثرگذاری چون شاهن


اپیزود ویژه-عصب‌ شناسی آگاهی با دکتر تقی کیمیایی-اسدی
#53
Last Friday at 7:00 PM

در جلسه سوم در خدمت جناب دکتر کیمیایی اسدی بودم و در مورد موضوع بسیار مهم و پیجیده آگاهی از نظرعصب شناسی، تجربه نزدیک به مرگ، کما، داروهای روانگردان، همه‌جان‌انگاری ذهن یا Panpsychism و نظریات علمی آگاهی صحبت کردیم. 
این گفت‌وگو به بررسی علمی و عصب‌شناختی پدیده آگاهی می‌پردازد؛ مفهومی که یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌برانگیزترین موضوعات در علوم اعصاب، فلسفه ذهن و روان‌شناسی است. در این برنامه، دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، متخصص و پژوهشگر برجسته در حوزه عصب‌شناسی، با تکیه بر یافته‌های نوین علمی، به پرسش‌هایی اساسی پاسخ می‌دهد:
آگاهی چیست و چگونه در مغز شکل می‌گیرد؟
چه بخش‌هایی از مغز و چه شبکه‌های عصبی در تجربه ذهنی ما نقش دارند؟
یافته‌های جدید علوم اعصاب چه نوری بر پرسش‌های فلسفی درباره ذهن و ماده می‌افکنند؟
چه رابطه‌ای میان اختلالات عصبی و تغییر یا از دست رفتن آگاهی وجود دارد؟

دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  

پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. 

از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. 

دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله:
 • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو 
 • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک 
 • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول 
 • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو 
 • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو 

برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید
https://t.me/Taghi_kimyai

لینک گفت و گو یا پروفسور آنیل ست:

https://youtu.be/zjSJl6kQVXY?si=CuwMUOl9DSAlumJS

 

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-قدرت علم و تفکر انتقادی: از شک‌ گرایی و پرسشگری سازنده تا نقش فرهنگ با دکتر حسام نوذری- بخش اول
#52
Last Tuesday at 4:00 AM

دکتر حسام نوذری، متولد شیراز، یکی از چهره‌های برجسته در حوزه پریودانتولوژی و دندانپزشکی ترمیمی است. او در سال‌های ۲۰۱۲-۱۹۹۵ جوان‌ترین مدیر برنامه پریودانتیکس پیشرفته دانشگاه کالیفرنیای جنوبی (USC) بود و برنامه‌ای را بنیان گذاشت که بازتاب دیدگاه‌های شخصی او در مسائل کلیدی این رشته بود.
دکتر نوذری بنیان‌گذار آکادمی تایپه برای دندانپزشکی ترمیمی در تایوان است و از میان اعضای آمریکایی، تنها دو نفر عضو آکادمی علوم پزشکی دولتی دنیپروپتروفسک در اوکراین هستند که او یکی از آن‌هاست. 
دکتر نوذری در سال ۲۰۰۲ به مؤسسه ملی پیوند اعضا (NIT) پیوست تا ارتباط میان بیماری‌های لثه و عوارض پیوند را بررسی کند. همچنین وی سردبیر کتاب مرجع Aesthetic Periodontal Therapy: Periodontology 2000 است. او یک دوره تخصصی پریودانتیک/ارتودانتیک در USC راه‌اندازی کرد که بر نقش ویروس‌ها، به‌ویژه خانواده هرپس، در بیماری‌های لثه تأکید دارد.
پژوهش‌های او حوزه‌های ایمپلنتولوژی، ارتودانتیک همراه با پیوند استخوان، میکروبیولوژی و ایمنی‌شناسی اطراف ایمپلنت‌ها، و بازسازی هدایت‌شده بافتی و استخوانی را در بر می‌گیرد. در نمایه‌های علمی بین‌المللی، او بیش از ۱۰۰ مقاله پژوهشی منتشر کرده که بسیاری از آن‌ها در مجلات معتبر داوری‌شده به چاپ رسیده و در سراسر جهان مورد استناد قرار گرفته‌اند.
دکتر نوذری، علاوه بر دستاوردهای گسترده علمی در سطح جهانی، در زمینه ترویج علم و تفکر انتقادی برای جامعه ایرانی نیز نقش الهام‌بخشی ایفا کرده است. او با رویکردی مبتنی بر شواهد علمی و روش‌شناسی دقیق، همواره بر اهمیت شک‌ گرایی علمی، ارزیابی انتقادی ادعاها، و پرهیز از پذیرش بی‌چون‌وچرای اطلاعات تأکید کرده است.
ایشون در سخنرانی‌ها، مقالات، و گفت‌وگوهای خود، تلاش کرده است تا پلی میان دانش علمی پیشرفته و جامعه فارسی‌زبان ایجاد کند. همچنین با تأکید بر اهمیت پژوهش مستقل، شفافیت علمی، و تکیه بر داده‌های معتبر، او نشان داده است که ارتقای سلامت عمومی تنها از مسیر آگاهی‌بخشی علمی و فرهنگ‌سازی در میان مردم و متخصصان می‌گذرد. این پیام، به‌ویژه برای نسل جوان ایرانی که در معرض حجم عظیمی از اطلاعات درست و نادرست است، ارزش حیاتی دارد.
در بخش نخست گفت‌وگوی خود، درباره‌ی اهمیت علم، تفکر انتقادی، شک‌گرایی، و پرسشگری صحبت کردیم.

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-پادکست ذهن زیبا، تاریخچه مغز و اهمیت علم زیست شناسی و فرگشت با خانم آسیه علیخواه
#51
Last Tuesday at 3:00 AM

خانم آسیه علیخواه، پژوهشگر حوزه ژنتیک و فعال علمی دارای تحصیلات تکمیلی از دانشگاه Western Ontario کانادا است. او پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود را با موضوع «بررسی بیان و مکان‌یابی cicrRNAs  در بیماران ALS» تحت راهنمایی اساتید برجسته این دانشگاه به انجام رسانده است.
علاوه بر فعالیت‌های پژوهشی و دانشگاهی، خانم علیخواه به‌عنوان یک ترویج‌گر علم هم شناخته می‌شوند که با هدف نزدیک‌تر کردن علم بخصوص زیست شناسی و فرگشت به زندگی روزمره مردم فعالیت می‌کنند. ایشون تهیه و اجرای یک پادکست علمی بسیار خوب و  آموزنده به نام «ذهن زیبا» را بر عهده دارند و به‌طور فعال در تولید محتوای علمی برای شبکه‌های اجتماعی، از جمله تلگرام و اینستاگرام، فعالیت می کنند. فعالیت و محتوای تولید شده شامل معرفی کتاب، ترجمه کتاب، زیست شناسی، ژنتیک، روانشناسی فرگشتی و ترویج تفکر علمی است. 
ایشون با استفاده از زبان ساده، مثال‌های علمی و کاربردی، و منابع معتبر، تلاش می‌کنند که دانش زیست شناسی را برای مخاطبان عمومی قابل‌دسترس کند. محور اصلی فعالیت‌هایش پرسشگری، شک‌گرایی، و ترویج تفکر انتقادی است—اصولی که او آن‌ها را برای پیشرفت علمی و فرهنگی جامعه ضروری می‌داند.
خانم آسیه علی‌خواه نقش مهمی در ارتقای سواد علمی و مقابله با گسترش اطلاعات نادرست در فضای مجازی و حقیقی ایفا می‌کنند.
فعالیتهای ایشون رو‌ در شبکه های اجتماعی دنبال بفرمایید.

لینک پادکست ذهن زیبا:
https://castbox.fm/vh/6249273

لینک کانال اینستا:
https://www.instagram.com/asieh.alikhah?igsh=aWt4a2d3bjA1aTBq

لینک کانال تلگرام:
https://t.me/asiehalikhah

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-وقتی تنها شدیم: انقراض خویشاوندان ما با پروفسور سامان گوران - بخش دوم
#50
07/13/2025

در گفت‌وگویی شنیدنی با دکتر سامان حیدری‌گوران، باستان‌شناس برجسته و پژوهشگر پارینه‌سنگی، به سفری علمی و جذاب در دل تاریخ تکامل انسان می‌رویم.
دکتر سامان حیدری‑گوران (Saman Heydari‑Guran)، دارای دکتری از دانشگاه توبینگن آلمان ، پژوهشگر ارشد در مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه کلن آلمان و پژوهشگر میهمان در موزه نئاندرتال متتمان در آلمان هستند.  زمینه‌ تخصصی‌ دکتر گوران، مردم‌شناسی فرهنگی، باستان‌شناسی پیشا تاریخ، زیست‌محیط‌شناسی باستان‌شناختی و مطالعات بر روی ابزارهای سنگی (Lithics) است .

در بخش دوم  این گفتگو، درباره انسانهای نئاندرتال، دنیسوا، آمیزش انسانهای هوشمند مدرن با این گونه ها، نشانه‌های ژنتیکی اونا در جمعیت‌های امروزی و فرضیه های مربوط به دلایل انفراض اونا صحبت کردیم. 

📚 اگر به تکامل (فرگشت)، باستان شناسی و اینکه ما انسانها از کجا آمدیم علاقه دارید، این گفتگو رو ببینید. 
کانال هشیوار را سابسکرایب کنید و حتما نظرتون را با من در میان بگذارید!

لینک مقالات اخیر دکتر گوران:
https://www.nature.com/articles/s41598-024-70206-y
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S235222671930042X
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2352409X21002625
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S235222671930042X
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0281978

مقاله فلات ایران و استقرار ۲۵۰۰۰ هزار ساله اجداد هوشمند هوشمند
https://www.nature.com/articles/s41467-024-46161-7

The genetic changes that shaped Neandertals, Denisovans, and modern humans: 
https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(23)01403-4

لینک اپیزودهای هشیوار در خصوص 
«ما از کجا آمده ایم؟»:

https://castbox.fm/vd/751766934

https://castbox.fm/vd/756116150

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-جامعه شناسی، تمدن وهویت ایرانی، ژنتیک و فرگشت با دکتر شروین وکیلی-بخش اول
#49
07/09/2025

دکتر شروین وکیلی، جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر و نظریه‌پردازی است که آثارش بیشتر در حوزه‌های جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه‌ی علم، اسطوره‌شناسی، مطالعات فرهنگی و ایران‌شناسی شناخته می‌شود.
او مدرک دکترای جامعه‌شناسی خود را از دانشگاه تهران دریافت کرده و سابقه تدریس در دانشگاه‌های مختلف را دارد. دکتر وکیلی به‌ویژه برای ارائه و بسط دیدگاه‌های ترکیبی بین علوم اجتماعی، روان‌شناسی تحلیلی (یونگ)، اسطوره‌شناسی تطبیقی و نظریه‌ی سیستم‌ها شناخته می‌شود.
از جمله آثار و پروژه‌های شاخص او می‌توان به کتاب‌های:
ایران‌شناسی و اسطوره‌شناسی ایرانی
مقدمه‌ای بر روش‌شناسی علوم انسانی
تاریخ تمدن ایران
و مقالات تحلیلی درباره مدرنیته، هویت ایرانی، بحران‌های فرهنگی و فلسفه‌ی تاریخ اشاره کرد.
دکتر وکیلی تلاش می‌کند مفاهیم جامعه‌شناسی را با ریشه‌های اسطوره‌ای و تاریخی ایران پیوند بزند و نگاهی چندرشته‌ای به مطالعه فرهنگ ایرانی ارائه دهد. او معتقد است تحلیل جامعه‌ی ایرانی بدون شناخت اسطوره‌ها، تاریخ و ساختارهای ناخودآگاه جمعی ممکن نیست.
دکتر وکیلی بر مبنای سرمشق نظریهٔ سیستم‌های پیچیده دستگاهی مفهومی دربارهٔ ارتباط «من» و نهاد (عاملیت انسانی و ساختار اجتماعی) پیشنهاد کرده که در قالب هفت جلد کتاب انتشار یافته و اغلب با نام دیدگاه زُروان شناخته می‌شود. این چارچوب مفهومی برای بازتعریف هویت ایرانی به کار گرفته شده و او بر این مبنا سه حوزهٔ پژوهشی (جامعه‌شناسی تاریخی، فلسفه، اسطوره‌شناسی) تعریف کرده و در هریک مجموعه‌ای از کتاب‌ها را منتشر کرده‌است. برخی از این کتاب‌ها در سطح ملی جوایزی را ربوده یا برای آن نامزد شده‌اند؛ مثلاً کتاب نظریهٔ منش‌ها (از مجموعهٔ دیدگاه زروان) که در ابتدای کار پایان‌نامهٔ کارشناسی ارشد وی در رشتهٔ جامعه‌شناسی بود در سال ۱۳۷۹ به عنوان پایان‌نامهٔ برتر برگزیده شد و کتاب تاریخ خرد ایونی (از مجموعهٔ تاریخ خرد) در سال ۱۳۹۶ نامزد بهترین کتاب سال در رشتهٔ فلسفهٔ غرب شد و یکی از پنج کتاب برگزیده بود.

وب سایت رسمی دکتر وکیلی:
https://www.soshians.net/fa/
لینک ویکیپدیا:
https://fa.wikipedia.org/wiki/شروین_وکیلی

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-نگاه پزشکی به سکس و‌ هویت جنسی با دکتر مهران هیرادفر
#48
07/07/2025

تشخیص جنسیت در پزشکی معمولاً بر اساس کروموزوم‌ها (XX یا XY) و اندام تناسلی نوزاد انجام می‌شود. در موارد خاص (مثل اختلالات رشد جنسی یا DSD)، نیاز به بررسی‌های ژنتیکی، هورمونی و جراحی وجود دارد.

اما هویت جنسی یعنی احساسی درونی که هر فرد دربارهٔ زن یا مرد بودن خود دارد — این احساس همیشه با جنسیت زیستی یکسان نیست. افراد ترنس‌جندر کسانی هستند که هویت جنسی‌شان با بدن زیستی‌شان متفاوت است و ممکن است بخواهند با درمان‌های پزشکی یا تغییرات اجتماعی، هویت واقعی‌شان را زندگی کنند.

🎙️ در این مصاحبه با دکتر مهران هیرادفر، جراح و متخصص کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه مشهد، دربارهٔ تشخیص جنسیت در نوزادان، اختلالات رشد جنسی و چالش‌های مربوط به هویت جنسی و افراد ترنس گفتگو کردم.

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-فلات ایران و راز خروج انسان هوشمند هوشمند از آفریقا با پروفسور سامان گوران - بخش اول
#47
06/27/2025

در گفت‌وگویی شنیدنی با دکتر سامان حیدری‌گوران، باستان‌شناس برجسته و پژوهشگر پارینه‌سنگی، به سفری علمی و جذاب در دل تاریخ تکامل انسان می‌رویم.
دکتر سامان حیدری‑گوران (Saman Heydari‑Guran)، دارای دکتری از دانشگاه توبینگن آلمان ، پژوهشگر ارشد در مؤسسه باستان‌شناسی دانشگاه کلن آلمان و پژوهشگر میهمان در موزه نئاندرتال متتمان در آلمان هستند.  زمینه‌ تخصصی‌ دکتر گوران، مردم‌شناسی فرهنگی، باستان‌شناسی پیشا تاریخ، زیست‌محیط‌شناسی باستان‌شناختی و مطالعات بر روی ابزارهای سنگی (Lithics) است .
در بخش نخست این گفتگو، درباره فرضیه «خروج از آفریقا»، نقش فلات ایران (Persian plates)، اهمیت رشته‌کوه‌های زاگرس در سکونتگاه‌های انسان‌های نخستین بعد از خروج و تعامل و آمیزش ژنتیکی انسان‌های هوشمند هوشمند با نئاندرتال‌ها صحبت کردیم. دکتر گوران با تکیه بر آخرین شواهد باستان‌شناسی و مدل‌های زیست‌محیطی توضیح می‌دهد که چرا رشته کوههای زاگرس به‌عنوان یکی از نقاط کلیدی «تماس و تبادل ژنی» میان گونه‌های انسانی شناخته می‌شود.
در بخش دوم این گفتگو که به‌زودی منتشر می‌شود، بیشتر به بحث‌های مربوط به مسیرهای گسترش اجداد ما در روی زمین، تبادل ژنی بین انسانهای هوشمند هوشمند و نئاندرتال‌ها، دنیسواها و نشانه‌های ژنتیکی در جمعیت‌های امروز خواهیم پرداخت.
📚 اگر به تکامل (فرگشت)، باستان شناسی و اینکه ما انسانها از کجا آمدیم علاقه دارید، این گفتگو رو گوش کنید.

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-مرگ خودخواسته پزشکی با رضا امیر از پادکست مهرانگیز
#46
06/25/2025

کرامت انسانی به این معناست که هر فرد، صرف‌نظر از وضعیت جسمی، سن، یا سلامت روان، دارای ارزشی درونی و غیرقابل جایگزین است. از دیدگاه اعلامیه جهانی حقوق بشر، انسان‌ها نه به‌ خاطر مفید بودنشان، بلکه صرفاً به‌ خاطر انسان بودن‌شان، دارای حقوق بنیادی هستند؛ از جمله حق بر زندگی، حق بر آزادی، و حق بر رهایی از رنج.
اما پرسش دشوار آنجاست که آیا حق بر زندگی، به‌معنای اجبار به زیستن است، حتی اگر زندگی جز رنج و درد و بی‌کرامتی نباشد؟ آیا احترام به کرامت انسان، تنها به معنای محافظت از جان اوست؟ یا آنکه در مواردی، احترام به تصمیم آگاهانه‌ فرد برای مردن نیز می‌تواند نشانه‌ای از احترام به کرامت او باشد؟

در این گفت‌وگوی ویژه از پادکست هشیوار، همراه بودم با دوست و همکار عزیزم رضا امیر از پادکست مهرانگیز تا یکی از حساس‌ترین، پیچیده‌ترین و در عین حال انسانی‌ترین موضوعات اخلاقی دوران معاصر را به بحث بگذاریم: 
مرگ خودخواسته پزشکی یا همان اتانازی.
موضوعی که در مرز میان رهایی و رنج، کرامت و کنترل، شفقت و وظیفه قرار دارد. از یک‌سو، مدافعان این رویکرد همچون پیتر سینگر و رونالد دورکین بر این باورند که احترام به اختیار فردی و کاهش درد غیرقابل تحمل، اقتضا می‌کند که فرد بتواند با آگاهی، برای پایان زندگی تصمیم بگیرد. این کار نه تنها غیر اخلاقی نیست، بلکه با رعابت شرایطی، میتونه اخلاقی هم باشه. اما در سوی دیگر، مخالفانی هستند که نگران لغزش اخلاقی، فشار پنهان بر افراد آسیب‌پذیر، سو استفاده و حتی تضعیف ارزش ذاتی زندگی انسان‌اند.
در این گفت‌وگو، تلاش کردیم با نگاهی فلسفی، اخلاقی و انسانی، و البته در حد معلومات خودمون، ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنیم: 
آیا مرگ می‌تواند انتخابی آزاد و اخلاقی باشد؟ وظیفه خانواده و جامعه و قانونگذار چیست؟ کرامت انسانی در لحظه‌های واپسین زندگی چگونه حفظ می‌شود؟ 
گفت‌وگویی  پر از پرسش و تأمل.

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-ریشه ادیان و باورهای مذهبی با دکتر تقی کیمیایی-اسدی
#45
06/25/2025

در جلسه دوم در خدمت جناب دکتر کیمیایی اسدی بودم و در مورد ریشه های مغزی، فرگشتی و روانی مذاهب و کارکردهای مثبت و منفی اون صحبت کردیم. 

دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  

پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. 

از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. 

دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله:
 • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو 
 • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک 
 • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول 
 • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو 
 • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو 

برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید
https://t.me/Taghi_kimyai

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-رفتار، اراده آزاد و‌مسئولیت اخلاقی در گفتگو با دکتر تقی کیمیایی-اسدی
#44
06/07/2025

در این جلسه میزبان جناب دکتر تقی کیمیایی-اسدی بودم و در مورد ریشه رفتارهای انسان، توهم اراده آزاد و ‌مسئولیت اخلاقی با ایشون صحبت کردم. 

دکتر تقی کیمیایی‌اسدی، در سال ۱۳۵۳ مدرک دکترای پزشکی عمومی را از دانشگاه تهران دریافت کرد. سپس برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در رشته‌های طب داخلی، مغز و اعصاب و فوق تخصص طب تشخیصی الکتریکی به تحصیل پرداخت. وی موفق به اخذ بورد تخصصی از American Board of Psychiatry and Neurology و American Board of Electrodiagnostic Medicine شد.  

پس از بازگشت به ایران، دکتر کیمیایی‌اسدی به مدت پنج سال در دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان لقمان‌الدوله ادهم به تدریس و درمان بیماران مشغول بود. در این دوره، کتاب «اصول بالینی در تشخیص بیماری‌های مغز و اعصاب و عضلات» را تألیف کرد. سپس به آمریکا مهاجرت کرد و به مدت ۲۲ سال در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های پنسیلوانیا و جورج واشنگتن و سایر مراکز درمانی فعالیت داشت. 

از آثار برجسته وی می‌توان به کتاب «خلقت و تکامل مغز و روان» اشاره کرد که نتیجه ۳۵ سال تجربه و مطالعه در حوزه‌های نورولوژی، روان‌پزشکی و علوم شناختی است. در این کتاب، وی به بررسی سیر تکامل مغز انسان، نقش مغز در رفتارها و احساسات، و نقد دیدگاه‌های دوگانه‌انگارانه پرداخته است. 

دکتر کیمیایی‌اسدی همچنین مترجم آثار علمی متعددی است، از جمله:
 • «خطای دکارت» و «در جستجوی اسپینوزا» اثر آنتونیو داماسیو 
 • «لذات مغزی» اثر مورتن ال. کریتگلباک 
 • «تصویر بزرگ» اثر شون کرول 
 • «با مغزهایمان چه باید بکنیم؟» اثر کاترین مالابو 
 • «تجسسی در وهم اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی» اثر گرگ دی کروسو 

برای آشنایی بیشتر با نظرات و آثار او، می‌توانید به کانال تلگرام رسمی وی مراجعه کنید.
https://t.me/Taghi_kimyai

این گفتگو رو می تونید به صورت تصویری در کانال یوتیوب هشیوار و از لینک زیر هم مشاهده کنید:

https://youtu.be/xi9q_IX6bwM?si=Tm12hQX3bT19L4AQ

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه- باستان‌ شناسی، دیرین انسان شناسی و ژنتیک - بخش اول
#43
06/01/2025


در این قسمت از پادکست هشیوار، افتخار داشتم میزبان یکی از پژوهشگران دغدغه‌مند و فعال در حوزه‌ باستان‌شناسی ایران باشم؛ کسی که تلاش‌های علمی و میدانی‌اش در کاوش و مستندسازی تاریخ و فرهنگ این سرزمین، نه‌تنها در مجامع دانشگاهی بلکه در میان علاقه‌مندان به تاریخ و میراث فرهنگی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
دکتر جواد حسین‌زاده ساداتی، پژوهشگر و باستان‌شناس، از جمله چهره‌هایی است که با نگاهی علمی، منتقدانه و دقیق به تاریخ ایران و شکل‌گیری تمدن‌های کهن می‌نگرد. او تجربه‌ی سال‌ها پژوهش میدانی، کاوش در مناطق باستانی، و تعامل با داده‌های ژنتیکی، زمین‌شناسی و انسان‌شناسی را با نگاهی تحلیلی به فرهنگ امروز پیوند می‌زند.
در این گفتگو، با او درباره‌ نقش علم باستان‌شناسی و کاربرد اون در شناخت هویت تاریخی و فرهنگی، ارتباط آن با یافته‌های ژنتیکی نوین، و نیز کمی در مورد مهاجرت انسانهای هوشمند هوشمند خارج از آفریقا و ژنتیک اقوام ایران، صحبت کردم.


لینک به دو کتاب ترجمه شده توسط دکنر حسین زاده:
https://taaghche.com/author/%D8%AC%D9...

لینک به پادکست خداحافظ آفریقا:
https://castbox.fm/channel/%D8%AE%D8%...




Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-گفتگو با رضا امیر-پادکست مهرانگیز
#42
06/01/2025

در این قسمت از پادکست هشیوار، میزبان یکی از پادکسترهای اندیشمند و تأثیرگذار فضای فارسی‌زبان هستم — کسی که با ترکیبی از روایت‌گری انسانی، نگاه فرهنگی و پرسشگری علمی، جایگاهی خاص در میان شنوندگانش پیدا کرده است.
رضا امیر، میزبان و تهیه‌کننده‌ پادکست مهرانگیز، در قالبی متفاوت و عمیق به روایت زیست شناسی، زندگی، هویت، و تجربه‌ انسان معاصر، به‌ویژه جایگاه زنان و اخلاق، می‌پردازد. مهرانگیز فقط یک پادکست نیست؛ سفری صوتی به دل قصه‌هایی است که در دل‌شان دغدغه، زیست، و حقیقت علمی جاری است.
در این گفتگو، علاوه بر مرور تجربه‌ رضا در خلق و پیشبرد پادکست مهرانگیز، با او وارد بحث‌هایی مهم و فلسفی نیز شدم:
از جمله اخلاق فرزندآوری در دنیای پرچالش امروز، و نقش شانس و تصادف در موفقیت‌ها و شکست‌های زندگی ما.
 آیا آوردن یک انسان جدید به این دنیا، در عصری پر از بحران، از نظر اخلاقی موجه است یا نه؟ 
البته موضوع رو تنها باز کردیم و در بخشهای بعدی به صورت مفصل این دو موضوع رو بحث خواهیم کرد. 
همراه ما باشید در گفتگویی صمیمی با رضا امیر.

لینک پادکست مهر انگیز:
https://castbox.fm/vh/5258804


Send us a text

Support the show


سکس، هویت جنسی و گرایش جنسی: نگاهی علمی به تنوع جنسی انسان -بخش دوم
#41
05/31/2025

سکس، هویت جنسی و گرایش جنسی، برخلاف تصورات سنتی و رایج در بسیاری از فرهنگ‌ها، مفاهیمی صرفاً اجتماعی یا انتخابی نیستند، بلکه ریشه‌هایی عمیق در ساختار ژنتیکی، هورمونی، مغزی و رشدی انسان دارند. یافته‌های علمی نوین نشان داده‌اند که نه تنها جنسیت انسان‌ها تنوع‌پذیرتر از دوگانه‌ مرد/زن است، بلکه احساس درونی افراد نسبت به جنسیت و تمایلات جنسی‌شان نیز به‌طور قابل توجهی زیستی و غیرارادی‌اند.

از سوی دیگر، از منظر فلسفه اخلاق، مخصوصاً در سنت‌های فایده‌گرایی و لیبرالیسم اخلاقی، جامعه‌ اخلاقی جامعه‌ای است که بر پایه کاهش رنج، افزایش رفاه، و احترام به کرامت انسانی بنا شده باشد. 

اگر ما باور داریم که هدف اخلاق، ساختن جهانی بهتر، مهربان‌تر و انسانی‌تر است، باید بپذیریم که تنوع جنسی و جنسیتی بخشی طبیعی از انسان بودن است.اگر علم به ما نشان می‌دهد که تفاوت در گرایش جنسی یا هویت جنسیتی همانند تفاوت در رنگ چشم یا دست‌راست/چپ بودن است، پس باید نگاه خود را از انکار و تقبیح به فهم، پذیرش و حمایت تغییر دهیم.و اگر ما به عنوان انسان، تجربه‌ی زیستن در جهانی عادلانه‌تر را طلب می‌کنیم، احترام به افراد با هویت و گرایش‌های متفاوت، نخستین گام در جهت آن عدالت است.

در نهایت، پذیرش علمی و اخلاقی این واقعیت‌ها، فقط به نفع اقلیت‌های جنسی نیست؛ بلکه گامی برای رهایی کل جامعه از خرافه، تعصب، و خشونت است. جامعه‌ای که تنوع را نه تهدید، بلکه ثروتی فرهنگی و انسانی بداند، به سوی بلوغ اخلاقی و رشد علمی حرکت خواهد کرد.


لینک پادکست سورتی: درس گفتارهایی درباره ی سکس

https://castbox.fm/vh/6445828

https://podcasts.apple.com/us/podcast/soorati-podcast-on-human-psychosexuality/id1763159671



Send us a text

Support the show


سکس، هویت جنسی و گرایش جنسی: نگاهی علمی به تنوع جنسی انسان -بخش اول
#40
05/30/2025

در این اپیزود به بررسی سه کتاب مهم علمی درباره جنسیت، هویت و مغز می‌پردازم:

Different: Gender Through the Eyes of a Primatologist

نویسنده: Frans de Waal

زیست‌شناس مشهور، دکتر فرانس دووال، با نگاهی فرگشتی و مقایسه‌ای میان انسان و شامپانزه‌ها و بونوبوها، تفاوت‌های جنسیتی را بررسی می‌کند. او نشان می‌دهد که رفتارهای جنسیتی در جانوران پیچیده و متنوع است و مرز بین «زنانه» و «مردانه» در طبیعت آن‌قدر که فکر می‌کنیم، واضح نیست.

Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation

نویسنده: Simon LeVay

عصب‌پژوه معروف، سایمون لووی، به بررسی علمی منشأ گرایش جنسی می‌پردازد. او شواهدی از تفاوت‌های ساختاری در مغز، نقش ژنتیک، هورمون‌ها و عوامل محیطی پیش از تولد را ارائه می‌دهد تا نشان دهد که همجنس‌گرایی انتخاب نیست، بلکه ریشه در زیست‌شناسی دارد. 

Gender and Our Brain

نویسنده: Gina Rippon

جینا ریپون، عصب‌شناس بریتانیایی، به نقد این ایده می‌پردازد که مغز زنان و مردان ذاتاً متفاوت است. با بررسی صدها مطالعه، او نشان می‌دهد که بسیاری از تفاوت‌های منتسب به مغز «زنانه» یا «مردانه» بیشتر حاصل فرهنگ، تربیت و کلیشه‌های جنسیتی است تا زیست‌شناسی صرف.

📌 در این قسمت با نگاهی علمی، میان‌رشته‌ای و نقادانه، سعی کردم که این سه روایت متفاوت از جنسیت و گرایش جنسی را مقایسه و تحلیل کنم. 

آیا مغز زن و مرد واقعا متفاوت است؟ آیا همجنس‌گرایی ذاتی است؟ و طبیعت در مورد «جنسیت» چه می‌گوید؟


Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-گفتگو با مهتاب نبوی:دختری بدون دو‌ دست ولی پر از زندگی
#39
05/17/2025

در جهانی که موفقیت را اغلب فقط به "تلاش فردی" نسبت می‌دهند، داستان‌هایی مانند زندگی مهتاب، ما را به تفکری عمیق‌تر و انسانی‌تر دعوت می‌کنند. مهتاب دختری‌ست که بدون داشتن دو دست به دنیا آمد، اما محدودیت فیزیکی را نه‌تنها سد راه خود ندانست، بلکه آن را به نیرویی برای رشد، یادگیری و الهام‌بخشی خود و دیگران تبدیل کرد.

در این گفت‌وگوی ویژه، میزبان مهتاب نبوی هستم — قهرمان پاراتکواندو ایران و جهان و فوق لیسانس رشته زیست‌شناسی که با پای خود آزمایش‌های علمی انجام می‌ده، میکروسکوپ را تنظیم می‌کنه و روی لارو سوسک آرد (Mealworm) پژوهش می‌کنه، در دانشگاه پژوهشگر، و در زندگی، قهرمان ایستادگی و امید.

اما آن‌چه این مسیر را ممکن ساخته، فقط اراده‌ی فردی نبوده. مهتاب در گفت‌وگو بارها از نقش کلیدی خانواده‌اش گفته: پدر و مادری که نه با ترحم، بلکه با باور و حمایت، فضایی فراهم کردند تا او خودش باشه، تجربه کنه، شکست بخوره، و دوباره برخیزه.

این گفت‌وگو تنها روایت یک فرد خاص نیست؛ دعوتی‌ست به تماشای نقش شرایط زیستی، حمایت‌های جامعه و خانواده، فرصت‌های و شانس های اجتماعی در ساختن زندگی هر انسان.

و در نهایت، یادآور این پرسش بنیادین است:
ما، به‌عنوان یک جامعه، یک خانواده و یک انسان، چقدر در قبال فراهم‌کردن چنین فرصت‌ها و شانسها برای دیگران مسئولیم؟

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-گفتگو‌یا آسیه علیخواه و‌ پوریا آزادی-کتاب کنشگران آزاد- بخش دوم
#38
05/11/2025

در بخش دوم این گفت‌وگوی ویژه، میزبان پوریا آزادی، مترجم فارسی کتاب Free Agents نوشته‌ی کوین میچل، و
آسیه علی‌خواه، ویراستار علمی این ترجمه و میزبان پادکست تحلیلی و علمی ذهن زیبا هستم.
🔍 در این مصاحبه و در ادامه جلسه قبل، گغتگوی خودمون رو در مورد دارای اراده‌ آزاد، عاملیت یا آژانسی (Agency) در موجودات زنده و مسیولیت اخلاقی ادامه می دهیم. اینکه آیا این قابلیت صرفاً محصول تکامل مغز است یا در ریشه‌های زیستی عمیق‌تری ریشه دارد؟ سیستم های پیچیده، نوظهور و کوانتومی چه طور کار می کنند؟
📚 ابتدا به محتوای علمی کتاب می‌پردازیم و چگونگی ظهور آژانسی در جریان فرگشت حیات را بررسی می‌کنیم — از رفتار سلولی تا تصمیم‌گیری‌های انسانی. سپس کمی به مباحث فلسفی و اخلاقی هم وارد می‌شویم، از جمله نسبت اراده آزاد با مسئولیت اخلاقی، عدالت، و انتخاب‌های انسانی.
🔗 این گفتگو برای علاقه‌مندان به علوم اعصاب، فلسفه ذهن، زیست‌شناسی فرگشتی و اخلاق تحلیلی، منبعی غنی و تامل‌برانگیز است.
📌 نظرات و پرسش‌های خود را در بخش کامنت‌ها با من در میان بگذارید.
📖 نسخه فارسی کتاب «عاملان آزاد» به‌زودی در دسترس علاقمندان خواهد بود.
لینک پادکست ذهن زیبا
https://podcasts.apple.com/us/podcast/%D8%B0%D9%87%D9%86-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7/id1762263994

https://castbox.fm/vh/6249273

صفحه یوتیوب پوریا آزادی
https://youtu.be/C8ipNTUlWbA?si=AedweYDHnyf0G7Yi

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه- گفتگو با پوریا آزادی-کتاب کنشگران آزاد-بخش اول
#37
05/11/2025

در بخش اول این گفت‌وگوی ویژه، میزبان پوریا آزادی، یکی از مترجمان کتاب Free Agents یا کنشگران  آزاد نوشته‌ی دکتر کوین میچل هستم.
🔍 در این مصاحبه، به بررسی یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های علم و فلسفه می‌پردازیم:
آیا ما دارای اراده‌ی آزاد هستیم؟ عاملیت یا آژانسی (Agency) در موجودات زنده چگونه پدیدار شده است؟
آیا این قابلیت صرفاً محصول تکامل مغز است یا در ریشه‌های زیستی عمیق‌تری ریشه دارد؟ سیستم های پیچیده، نوظهور و کوانتومی چه طور کار می کنند؟

📚 ابتدا به محتوای علمی کتاب می‌پردازیم و چگونگی ظهور عاملیت در جریان فرگشت حیات را بررسی می‌کنیم و سپس کمی به مباحث فلسفی و اخلاقی هم وارد می‌شویم، از جمله نسبت اراده آزاد با مسئولیت اخلاقی، عدالت، و انتخاب‌های انسانی.

🔗 این گفتگو برای علاقه‌مندان به علوم اعصاب، فلسفه ذهن، زیست‌شناسی فرگشتی و اخلاق تحلیلی، منبعی غنی و تامل‌برانگیز است.
📌 نظرات و پرسش‌های خود را در بخش کامنت‌ها با من در میان بگذارید.

📖 نسخه فارسی کتاب «عاملان آزاد» به‌زودی در دسترس علاقمندان خواهد بود.

لینک پادکست ذهن زیبا
https://podcasts.apple.com/us/podcast/%D8%B0%D9%87%D9%86-%D8%B2%DB%8C%D8%A8%D8%A7/id1762263994

https://castbox.fm/vh/6249273

صفحه یوتیوب پوریا آزادی
https://youtu.be/C8ipNTUlWbA?si=AedweYDHnyf0G7Yi

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-حقوق عصب شناختی, اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی - بخش دوم
#36
05/05/2025

در این قسمت از پادکست هوشیوار، همراه با جناب آقای دکترآرین پتفت متخصص حقوق عصب شناسی و خانم لاریجانی پژوهشگر حوزه فلسفه و اراده  آزاد به بررسی چند موضوع مهم علمی و فلسفی و حقوقی می‌پردازیم: 
حقوق عصب شناختی (Neurolaw)، علم اعصاب، شهود جامعه و مسئولیت اخلاقی (Moral Responsibility).

آیا ما واقعاً اراده آزاد داریم؟ این پرسش که قرن‌هاست ذهن فیلسوفان، دانشمندان علوم اعصاب و روانشناسان را به خود مشغول کرده، پیامدهای عمیقی در اخلاق، مسئولیت فردی و اجتماعی، و درک ما از عدالت دارد. چرا که درک ما از اراده آزاد بر نظام‌های حقوقی، مجازات‌ها، قضاوت‌های اخلاقی و حتی نگرش ما نسبت به موفقیت و شکست افراد تأثیر می‌گذارد. اگر یافته‌های علمی، به‌ویژه در علوم اعصاب و ژنتیک، نشان دهند که انتخاب‌های ما بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم، نتیجه‌ی فرآیندهای عصبی و زیستی هستند، آیا باید در نگاه خود به مجازات، عدالت اجتماعی، و حتی قضاوت‌های روزمره تغییر ایجاد کنیم؟

اگر به فلسفه، علوم شناختی، و مباحث بنیادین اخلاقی علاقه‌مندید، این قسمت را از دست ندهید! 🎙️

💬 نظرات و پرسش‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید!
🔔 برای حمایت از پادکست هوشیوار، عضو کانال شوید و ویدیو را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

لینک به پادکست هشیوار:
https://www.b

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه: چالشهای پیش روی سیستم های حقوقی و قضایی ایران و آمریکا در مواجهه با یافته های عصب و زیست شناختی-بخش دوم
#35
04/18/2025

برای قرن‌ها، سیستم‌های حقوقی کشورها بر این فرض بنا شده‌اند که انسان‌ها دارای اراده آزاد هستند و بنابراین می‌توانند به طور کامل مسئول اعمال خود باشند. این دیدگاه سنتی بر این باور است که افراد قادرند به‌صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند و میان خوب و بد تمایز قائل شوند. از این رو، مجازات‌ها و پاداش‌ها در سیستم‌های حقوقی با فرض وجود اختیار کامل فرد در انتخاب‌هایش اعمال می‌شوند. اما پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب، ژنتیک رفتاری و روانشناسی این فرض بنیادین را به شدت به چالش جدی کشیده‌اند.
به عنوان مثال، تحقیقات در علوم اعصاب نشان می‌دهند که بسیاری از تصمیمات ما حتی پیش از آنکه آگاهانه احساسشان کنیم، در سطح ناهشیار مغز پردازش می‌شوند. مطالعاتی که با استفاده از روش‌های تصویربرداری مغزی مانند  fMRI و EEG انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که فعالیت‌های خاصی در قشر پیش‌پیشانی و نواحی عمیق‌تر مغز می‌توانند رفتارهای تکانشی و حتی اعمال مجرمانه را پیش‌بینی کنند. به همین ترتیب، یافته‌های ژنتیک رفتاری حاکی از آن است که برخی ویژگی‌های شخصیتی و گرایش‌های رفتاری، از جمله پرخاشگری، خشونت و تمایلات ضد اجتماعی، به شدت تحت تأثیر ژن‌ها و تعاملات پیچیده آن‌ها با محیط قرار دارند.
این یافته‌ها سوالات اساسی را درباره مفهوم عدالت و مسئولیت کیفری مطرح می‌کنند:
آیا می‌توان کسی را به طور کامل مسئول اعمالی دانست که ممکن است ریشه در ساختار مغزی یا ژنتیک او داشته باشند؟
آیا زمان آن فرا نرسیده که سیستم‌های حقوقی کشورها با این حقایق علمی همگام شوند و تعریف جدیدی از مسئولیت ارائه دهند؟

امروز و در بخش دوم این گفتگو و برای بررسی این موضوعات مهم، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم. سه حقوقدان برجسته— آقای دکتر جمشید ایرانی وکیل دادگاههای فدرال در امریکا،  خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان و اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران—با من هستند تا از منظر حقوقی به این چالش‌ها پاسخ دهند. 
هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های قضایی در ایران و آمریکا خواهند داشت؟

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه: اراده ازاد، عدالت و چالشهای حقوق جزایی Free Will, Justice and the Challenges of Criminal Law
#34
04/18/2025

What happens when modern neuroscience challenges our centuries-old understanding of free will, responsibility, and justice? In this groundbreaking conversation, three experts explore one of the most profound questions of our time:

🔬 Prof. Robert Sapolsky – Stanford neuroscientist and author of Determined, explains why free will is an illusion and what that means for how we judge human behavior.

⚖️ Prof. Gregg Caruso – philosopher and author of Rejecting Retributivism, outlines a new vision for justice without moral blame.

👩‍⚖️ Dr. Irani – legal expert and Supreme Court lawyer, brings deep insights from real-world criminal law and the ethical challenges courts face...


اپیزود ویژه-گفتگو با عباس سیدین: پادکست پرسه
#33
03/30/2025

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه: چالشهای پیش روی سیستم های حقوقی و قضایی ایران و آمریکا در مواجهه با یافته های عصب و زیست شناختی-بخش اول
#32
03/13/2025

برای قرن‌ها، سیستم‌های حقوقی کشورها بر این فرض بنا شده‌اند که انسان‌ها دارای اراده آزاد هستند و بنابراین می‌توانند به طور کامل مسئول اعمال خود باشند. این دیدگاه سنتی بر این باور است که افراد قادرند به‌صورت مستقل تصمیم‌گیری کنند و میان خوب و بد تمایز قائل شوند. از این رو، مجازات‌ها و پاداش‌ها در سیستم‌های حقوقی با فرض وجود اختیار کامل فرد در انتخاب‌هایش اعمال می‌شوند. اما پیشرفت‌های اخیر در علوم اعصاب، ژنتیک رفتاری و روانشناسی این فرض بنیادین را به شدت به چالش جدی کشیده‌اند.
به عنوان مثال، تحقیقات در علوم اعصاب نشان می‌دهند که بسیاری از تصمیمات ما حتی پیش از آنکه آگاهانه احساسشان کنیم، در سطح ناهشیار مغز پردازش می‌شوند. مطالعاتی که با استفاده از روش‌های تصویربرداری مغزی مانند  fMRI و EEG انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که فعالیت‌های خاصی در قشر پیش‌پیشانی و نواحی عمیق‌تر مغز می‌توانند رفتارهای تکانشی و حتی اعمال مجرمانه را پیش‌بینی کنند. به همین ترتیب، یافته‌های ژنتیک رفتاری حاکی از آن است که برخی ویژگی‌های شخصیتی و گرایش‌های رفتاری، از جمله پرخاشگری، خشونت و تمایلات ضد اجتماعی، به شدت تحت تأثیر ژن‌ها و تعاملات پیچیده آن‌ها با محیط قرار دارند.
این یافته‌ها سوالات اساسی را درباره مفهوم عدالت و مسئولیت کیفری مطرح می‌کنند:
آیا می‌توان کسی را به طور کامل مسئول اعمالی دانست که ممکن است ریشه در ساختار مغزی یا ژنتیک او داشته باشند؟
آیا زمان آن فرا نرسیده که سیستم‌های حقوقی کشورها با این حقایق علمی همگام شوند و تعریف جدیدی از مسئولیت ارائه دهند؟

امروز و در بخش اول این گفتگو و برای بررسی این موضوعات مهم، افتخار دارم که میزبان یک پنل ویژه باشم. در کنار من، دو دوست عزیز، پادکستر، مروج علم و البته همکار من از ایران اقای رضا امیر و اقای عباس سیدین حضور دارند تا بنده رو در این گفتگو همراهی کنند و هر یک با دیدگاه‌های خاص خود به این موضوع خواهند پرداخت. 
همچنین سه حقوقدان برجسته— آقای دکتر جمشید ایرانی وکیل دادگاههای فدرال در امریکا،  خانم سپیده طباطبایی متخصص هوش و وجدان اخلاقی کودکان و اقای دکتر حسین قاضی زاده حقوقدان و وکیل متخصص حوزه کیفری قتل از ایران—با ما هستند تا از منظر حقوقی به این چالش‌ها پاسخ دهند. 
هدف من از این دعوت در وهله اول اینه که بفهمیم آیا می‌توان پلی میان علوم بخصوص علوم أعصاب و بیولوژی-ژنتیک و روانشناسی و حقوق جزایی زد و اینکه این تغییرات علمی چه تاثیری بر آینده سیستم‌های قضایی در ایران و آمریکا خواهند داشت؟

Send us a text

Support the show


جهانی بدون اراده آزاد: فرصتی برای همدلی بیشتر و ساختن دنیایی انسانی‌تر- بخش دوم-سوال وجواب
#31
03/13/2025

Send us a text

Support the show


جهانی بدون اراده آزاد: فرصتی برای همدلی بیشتر و ساختن دنیایی انسانی‌تر- بخش اول
#30
03/13/2025

تصور کنید در جهانی زندگی می‌کنیم که در آن دیگر افراد را بابت انتخاب‌هایشان سرزنش نمی‌کنیم؛ چرا که می‌دانیم انتخاب‌های آنها نتیجه‌ی عوامل زیستی، ژنتیکی و محیطی است که کنترلی بر آنها نداشته‌اند. جهانی که در آن نبود اراده آزاد نه یک تهدید، بلکه فرصتی است برای فهمیدن بهتر دیگران، همدلی عمیق‌تر و ساختن جامعه‌ای انسانی‌تر.

در این نگاه تازه، ما یاد می‌گیریم چگونه به جای مجازات و انتقام، به بازپروری، اصلاح و حمایت از یکدیگر بپردازیم و به جای سرزنش و قضاوت، درکی عمیق‌تر از شرایط انسانی داشته باشیم. شاید وقت آن رسیده باشد که تصورات کهنه‌ی خود را از «اراده آزاد» کنار بگذاریم و از دریچه‌ای علمی، فلسفی و انسانی‌تر به زندگی و رفتار یکدیگر بنگریم.

بیایید این فرصت را غنیمت بشماریم و جهانی بسازیم که در آن، همدلی و مهربانی جایگزین خشم و انتقام شود.

Send us a text

Support the show


شبه علم و خرافات - بخش تکمیلی - پایان فصل اول
#29
02/22/2025

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه-حقوق عصب شناختی, اراده آزاد و مسئولیت اخلاقی - بخش اول
#28
02/03/2025

در این قسمت از پادکست هوشیوار، همراه با جناب آقای دکترآرین پتفت متخصص حقوق عصب شناسی و جناب آقای عباس سیدین فعال علمی و فرهنگی و مترجم کتاب پروفسور ساپولسکی به نام  ؛محتوم؛، به بررسی چند موضوع مهم علمی، حقوقی و فلسفی می‌پردازیم: 
حقوق عصب شناختی (Neurolaw), اراده آزاد (Free Will) و مسئولیت اخلاقی (Moral Responsibility).

آیا ما واقعاً اراده آزاد داریم؟ این پرسش که قرن‌هاست ذهن فیلسوفان، دانشمندان علوم اعصاب و روانشناسان را به خود مشغول کرده، پیامدهای عمیقی در اخلاق، مسئولیت فردی و اجتماعی، و درک ما از عدالت دارد. چرا که درک ما از اراده آزاد بر نظام‌های حقوقی، مجازات‌ها، قضاوت‌های اخلاقی و حتی نگرش ما نسبت به موفقیت و شکست افراد تأثیر می‌گذارد. اگر یافته‌های علمی، به‌ویژه در علوم اعصاب و ژنتیک، نشان دهند که انتخاب‌های ما بیشتر از آنچه تصور می‌کنیم، نتیجه‌ی فرآیندهای عصبی و زیستی هستند، آیا باید در نگاه خود به مجازات، عدالت اجتماعی، و حتی قضاوت‌های روزمره تغییر ایجاد کنیم؟

در این گفت‌وگوها، مباحث کلیدی زیر بررسی می شوند:
🔹 حقوق عصب شناختی
🔹 نقش علوم اعصاب و یافته‌های جدید درباره‌ی تصمیم‌گیری و رفتار انسانی
🔹 دیدگاه‌های مختلف درباره‌ی اراده آزاد: آیا ما اختیار واقعی داریم یا تنها توهمی از انتخاب؟
🔹 تأثیر ژنتیک، محیط و شانس بر موفقیت، شکست و مسئولیت اخلاقی
🔹 پیامدهای این دیدگاه در ایران و جهان: از نظام حقوقی و عدالت اجتماعی تا نگرش ما نسبت به تربیت و آموزش

اگر به فلسفه، علوم شناختی، و مباحث بنیادین اخلاقی علاقه‌مندید، این قسمت را از دست ندهید! 🎙️

💬 نظرات و پرسش‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید!
🔔 برای حمایت از پادکست هوشیوار، عضو کانال شوید و ویدیو را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.

لینک به پادکست هشیوار:
https://www.buzzsprout.com/2215635

لینک به پادکست پرسه (عباس سیدین):
https://www.parsehpodcast.com/

Send us a text

Support the show


از تو بودن تا یکی شدن با جهان: علم و فلسفه آگاهی- بخش دوم
#27
02/02/2025

در این اپیزود از پادکست هشیوار، به ادامه بررسی دو کتاب برجسته در زمینه‌ی آگاهی و تجربه انسانی می‌پردازیم:

"Being You: A New Science of Consciousness" نوشته‌ی آنیل ست
این کتاب اثری جذاب و انقلابی در حوزه علوم اعصاب و آگاهی است. آنیل ست، عصب‌شناس برجسته و استاد دانشگاه ساسکس، در این کتاب تلاش می‌کند پرده از یکی از بزرگ‌ترین رازهای هستی بردارد: آگاهی. ست با ارائه دیدگاهی نوآورانه و علمی، توضیح می‌دهد که چگونه مغز ما با استفاده از داده‌های حسی و پیش‌بینی‌های درونی، تجربه‌ی ذهنی آگاهی را شکل می‌دهد. کتاب "Being You" به‌عنوان یکی از بهترین آثار علمی سال، توانسته است پلی میان علم، فلسفه و زندگی روزمره بزند.

"Then I Am Myself the World" نوشته‌ی کریستوف کخ
در کتاب "سپس من خودم جهانم"، کریستوف کخ به بررسی تنها چیزی که به‌طور مستقیم تجربه می‌کنیم می‌پردازد: آگاهی. در قلب این کتاب، نظریه‌ی اطلاعات یکپارچه قرار دارد؛ ایده‌ای که معتقد است جوهر آگاهی در توانایی آن برای اعمال قدرت علّی بر خود و ایفای نقش به‌عنوان یک عامل تغییر نهفته است
کخ به ریشه‌های فیزیکی آگاهی در مغز پرداخته و بررسی می‌کند که چگونه می‌توان این دانش را برای اندازه‌گیری آگاهی در سیستم‌های طبیعی و مصنوعی به کار برد
کخ با استفاده از ابزارهایی که این دانش فراهم می‌کند نشان می‌دهد آگاهی کجا و چه زمانی وجود دارد و از این دانش برای رویارویی با پرسش‌های مهم اجتماعی و علمی استفاده می‌کند:  یک جنین در چه زمانی برای اولین بار خودآگاه می‌شود؟آیا تجربیات روان‌گردان و عرفانی می‌توان زندگی را دگرگون کنند؟در تجربه‌های نزدیک به مرگ چه اتفاقی برای آگاهی می‌افتد؟ هوش مصنوعی مولد ممکن است بتواند کارهایی مشابه ما انجام دهد، اما هرگز آن را احساس نکند, آیا تجربه‌های ما واقعیتی واحد و عینی را آشکار می‌کنند؟

در این اپیزود، تلاش می‌کنیم به مفاهیم کلیدی این دو کتاب بپردازیم و دیدگاه‌های نویسندگان را درباره‌ی چیستی آگاهی، تجربه ذهنی و رابطه انسان با جهان پیرامون تحلیل کنیم. اگر به مرزهای علم و فلسفه علاقه‌مندید، این اپیزود برای شما جذاب خواهد بود.

مصاحبه من با پروفسور آنیل ست:
https://youtu.be/zjSJl6kQVXY?si=CsaSX3C2OB30_wCX

لینک تد تاک پروفسور ست:
https://www.ted.com/talks/anil_seth_your_brain_hallucinates_your_conscious_reality

لینک به ترجمه فارسی "کتاب تو بودن":
https://www.ketabrah.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%88-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86/book/87426


لینک به موسسه Allen
https://alleninstitute.org/division/brain-science/?gad_source=1&gbraid=0AAAAADQlkZTVwVZDnCxVAYjJgKLL1jGH-&gclid=CjwKCAiAkc28BhB0EiwAM001TXrgRJLdC8ZG7KJNBz-r8OQdj6jtDwNFZ_1HN-EqGbi33yyaVmtfzhoCbiwQAvD_BwE


از تو بودن تا یکی شدن با جهان: علم و فلسفه آگاهی- بخش اول
#26
01/24/2025

در این اپیزود از پادکست هشیوار، به بررسی دو کتاب برجسته در زمینه‌ی آگاهی و تجربه انسانی می‌پردازیم:

"Being You: A New Science of Consciousness" نوشته‌ی آنیل ست
این کتاب اثری جذاب و انقلابی در حوزه علوم اعصاب و آگاهی است. آنیل ست، عصب‌شناس برجسته و استاد دانشگاه ساسکس، در این کتاب تلاش می‌کند پرده از یکی از بزرگ‌ترین رازهای هستی بردارد: آگاهی. ست با ارائه دیدگاهی نوآورانه و علمی، توضیح می‌دهد که چگونه مغز ما با استفاده از داده‌های حسی و پیش‌بینی‌های درونی، تجربه‌ی ذهنی آگاهی را شکل می‌دهد. کتاب "Being You" به‌عنوان یکی از بهترین آثار علمی سال، توانسته است پلی میان علم، فلسفه و زندگی روزمره بزند.

"Then I Am Myself the World" نوشته‌ی کریستوف کخ
در کتاب "سپس من خودم جهانم"، کریستوف کخ به بررسی تنها چیزی که به‌طور مستقیم تجربه می‌کنیم می‌پردازد: آگاهی. در قلب این کتاب، نظریه‌ی اطلاعات یکپارچه قرار دارد؛ ایده‌ای که معتقد است جوهر آگاهی در توانایی آن برای اعمال قدرت علّی بر خود و ایفای نقش به‌عنوان یک عامل تغییر نهفته است
کخ به ریشه‌های فیزیکی آگاهی در مغز پرداخته و بررسی می‌کند که چگونه می‌توان این دانش را برای اندازه‌گیری آگاهی در سیستم‌های طبیعی و مصنوعی به کار برد
کخ با استفاده از ابزارهایی که این دانش فراهم می‌کند نشان می‌دهد آگاهی کجا و چه زمانی وجود دارد و از این دانش برای رویارویی با پرسش‌های مهم اجتماعی و علمی استفاده می‌کند:  یک جنین در چه زمانی برای اولین بار خودآگاه می‌شود؟آیا تجربیات روان‌گردان و عرفانی می‌توان زندگی را دگرگون کنند؟در تجربه‌های نزدیک به مرگ چه اتفاقی برای آگاهی می‌افتد؟ هوش مصنوعی مولد ممکن است بتواند کارهایی مشابه ما انجام دهد، اما هرگز آن را احساس نکند, آیا تجربه‌های ما واقعیتی واحد و عینی را آشکار می‌کنند؟

در این اپیزود، تلاش می‌کنیم به مفاهیم کلیدی این دو کتاب بپردازیم و دیدگاه‌های نویسندگان را درباره‌ی چیستی آگاهی، تجربه ذهنی و رابطه انسان با جهان پیرامون تحلیل کنیم. اگر به مرزهای علم و فلسفه علاقه‌مندید، این اپیزود برای شما جذاب خواهد بود.

مصاحبه من با پروفسور آنیل ست:
https://youtu.be/zjSJl6kQVXY?si=CsaSX3C2OB30_wCX

لینک تد تاک پروفسور ست:
https://www.ted.com/talks/anil_seth_your_brain_hallucinates_your_conscious_reality

لینک به ترجمه فارسی "کتاب تو بودن":
https://www.ketabrah.ir/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D9%88-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86/book/87426


لینک به موسسه Allen
https://alleninstitute.org/division/brain-science/?gad_source=1&gbraid=0AAAAADQlkZTVwVZDnCxVAYjJgKLL1jGH-&gclid=CjwKCAiAkc28BhB0EiwAM001TXrgRJLdC8ZG7KJNBz-r8OQdj6jtDwNFZ_1HN-EqGbi33yyaVmtfzhoCbiwQAvD_BwE


خرافات، تئوری‌های توطئه و شبه‌علم: فریب‌هایی جذاب-زنجیرهای ذهن
#25
01/05/2025

خرافات، تئوری‌های توطئه و شبه‌علم مفاهیمی هستند که به شکل‌های مختلف در جوامع بشری وجود داشته‌اند و ریشه‌های عمیقی در تاریخ، فرهنگ و روان‌شناسی انسان دارند. خرافات باورهایی هستند که بدون پشتوانه علمی و منطقی شکل گرفته‌اند و اغلب از ترس، جهل یا نیاز به کنترل ناشناخته‌ها سرچشمه می‌گیرند. تئوری‌های توطئه توضیحاتی هستند که رویدادها را به طرح‌های پنهانی و عمدی نسبت می‌دهند و معمولاً در شرایط عدم قطعیت یا بی‌اعتمادی به نهادهای رسمی رشد می‌کنند. شبه‌علم نیز مجموعه‌ای از باورها یا ادعاهایی است که به ظاهر علمی به نظر می‌رسند اما فاقد روش‌شناسی دقیق و شواهد تجربی معتبر هستند. این پدیده‌ها از نظر روان‌شناختی به دلیل تمایل مغز انسان به یافتن الگوها و معنا در اطلاعات ناقص یا تصادفی شکل می‌گیرند و اغلب در مواقع بحران یا اضطراب تقویت می‌شوند. خطر این باورها در این است که می‌توانند باعث گسترش اطلاعات نادرست، تصمیم‌گیری‌های غلط و حتی رفتارهای خطرناک شوند. از درمان‌های غیرعلمی گرفته تا بی‌اعتمادی به علم و نفرت‌پراکنی، این مفاهیم می‌توانند جامعه را از مسیر توسعه و پیشرفت دور کنند. راهکارهای مقابله با این پدیده‌ها شامل ترویج تفکر انتقادی، آموزش مهارت‌های ارزیابی منابع اطلاعاتی، تقویت سواد علمی و افزایش شفافیت و پاسخ‌گویی در نهادهای علمی و سیاسی است. همچنین گفتگوهای باز و بدون قضاوت با افرادی که چنین باورهایی دارند می‌تواند به کاهش مقاومت آن‌ها در برابر اطلاعات درست کمک کند.
این اپیزود با رویکردی علمی و انتقادی به بررسی ریشه‌های روان‌شناختی، تاریخی و اجتماعی خرافات، تئوری‌های توطئه و شبه‌علم می‌پردازد. در طول این اپیزود تلاش کردم تا با ارائه مثال‌های ملموس از جامعه ایران، نحوه شکل‌گیری و گسترش این باورها رو تحلیل کنم. همچنین عواقب منفی و خطرات این پدیده‌ها برای تصمیم‌گیری فردی و جمعی رو برجسته کردم و در آخر راهکارهایی عملی را برای مقابله با آن‌ها از طریق آموزش تفکر انتقادی، ارتقای سواد رسانه‌ای و ترویج روش علمی پیشنهاد کردم. 
هدف من در ساخت این اپیزود نه تنها آشکارسازی ضعف‌های منطقی این باورها، بلکه ایجاد زمینه‌ای برای گفتگو و درک بهتر دلایل روان‌شناختی و اجتماعی پایداری آن‌ها است.


Send us a text

Support the show


چرا ما می خوابیم؟ چرا ما رویا می بینیم؟
#24
11/28/2024

 امروز با یکی از موضوعات بسیار جذاب و کلیدی در زندگی روزمره‌مان همراه شما هستیم: خواب و رؤیا.

خواب یکی از حیاتی‌ترین فعالیت‌های بدن ماست که تأثیر آن بر سلامت جسمی، ذهنی و عاطفی بی‌اندازه مهم است. اما آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا می‌خوابیم؟ خواب چه تأثیری بر مغز، حافظه و خلاقیت ما دارد؟ رؤیاها چه نقشی در پردازش احساسات یا حتی حل مشکلات ایفا می‌کنند؟

در این قسمت از پادکست، با الهام از کتاب «چرا می‌خوابیم» نوشته دکتر متیو واکر، استاد برجسته علوم اعصاب و روان‌شناسی، به بررسی علمی خواب و رؤیا می‌پردازم. این کتاب به ما نشان می‌دهد که خواب چگونه می‌تواند سلامتی، عملکرد مغز و حتی عمر ما را بهبود ببخشد و چرا کم‌خوابی یک بحران جدی در دنیای مدرن است.

همراه من باشید تا با هم به کشف رمز و رازهای شگفت‌انگیز خواب بپردازیم، تأثیرات آن بر مغز و بدن را بشناسیم و یاد بگیریم چگونه خواب بهتر و رؤیاهای سازنده‌تری داشته باشیم.

پس اگر می‌خواهید درباره این موضوع مهم بیشتر بدانید، تا انتهای این قسمت همراه من باشید! 🌙

نویسنده:  Dr. Matthew Walker
ناشر:  Simon and Schuster. Inc, USA

لینک پادکست در شبکه های اجتماعی:

Telegram

instagram

Youtube

Apple Podcast

Facebook

لینک صفحه و پادکست دکتر واکر

https://themattwalkerpodcast.buzzsprout.com/

https://www.sleepdiplomat.com/what-is-good-sleep

Send us a text

Support the show


ما از کجا آمده‌ایم؟ سفری از شامپانزه‌ تا انسان مدرن- بخش دوم
#23
11/24/2024

ما از کجا آمده‌ایم؟
این سوال یکی از بنیادی‌ترین پرسش‌های بشر است که در طول تاریخ همواره ذهن ما را به خود مشغول کرده است. با ظهور نظریه داروینیسم و اصول تکامل، ما توانستیم مسیر پیچیده‌ای را که از اجداد اولیه‌مان به انسان خردمند رسیده است، تا حدودی درک کنیم. در این اپیزود، سفری خواهیم داشت به دوران‌های گذشته، جایی که میلیون‌ها سال پیش مسیر تکاملی ما آغاز شد.

یکی از نقاط عطف این سفر، کشف لوسی، اسکلت معروف آسترالوپیتکوس آفارنسیس است؛ موجودی که نزدیک به ۳.۲ میلیون سال پیش زندگی می‌کرد و یکی از قدیمی‌ترین شواهدی است که نشان می‌دهد چگونه انسان‌ها از نخستی‌های اولیه جدا شدند و مسیر منحصربه‌فرد خود را طی کردند.

در ادامه اپیزود قبلی، در این اپیزود بررسی می‌کنیم:

چگونه نظریه داروین و کشفیات علمی مسیر ما را به سوی فهم تکامل انسان روشن کردند؟چرا کشف لوسی نقطه عطفی در شناخت اجداد انسان بود؟چه تغییرات ژنتیکی و رفتاری باعث شد که از سایر نخستی‌ها متمایز شویم؟چگونه هوش، زبان و توانایی‌های اجتماعی، بقای گونه ما را تضمین کردند؟

با من همراه باشید تا از دریچه علم، داستان خارق‌العاده تکامل انسان و رمز و رازهای زیستی و انسان دیرین شناسی این سفر شگفت‌انگیز را بشنویم.

Send us a text

Support the show


ما از کجا آمده‌ایم؟ سفری از شامپانزه‌ تا انسان مدرن- بخش اول
#22
11/09/2024

در این اپیزود، به یکی از بزرگ‌ترین رازهای تاریخ بشر می‌پردازم:
 «ما از کجا آمده‌ایم؟» 
از دیدگاه زیست‌شناسی و ژنتیک، سفر تکاملی انسان‌ها میلیون‌ها سال پیش آغاز شده است. ما و شامپانزه‌ها از یک جد مشترک آمده‌ایم، اما چه شد که مسیر ما از آن‌ها جدا شد و تبدیل به انسان خردمند شدیم؟ 
در طول این اپیزود، به این می‌پردازم که چگونه تغییرات ژنتیکی و جهش‌های ظریف، شکل و رفتار انسان‌های اولیه را دگرگون کردند و ویژگی‌های خاصی مانند هوش، زبان و توانایی‌های اجتماعی را در ما شکل دادند. همچنین به طور مختصر بررسی می‌کنم که چرا و چگونه این تغییرات، بقای گونه ما را تضمین کرد و باعث شد تا از دیگر نخستی‌ها متمایز شویم و جامعه‌های پیچیده و فرهنگ‌های متنوع انسانی شکل بگیرند.

با من همراه باشید تا نگاهی کمی عمیق تر به رمز و رازهای ژنتیکی و زیستی تکامل انسان‌های خردمند بیندازیم و داستان شگفت‌انگیز تکامل این گونه منحصر به فرد را از زبان علم بشنویم.

Send us a text

Support the show


چرا ما می میریم؟-بخش دوم
#21
11/07/2024

پروفسور ونکی راماکریشنا‌ن زیست‌شناس ساختاری هندی-انگلیسی است که به خاطر پژوهش‌هایش در زمینه ساختار ریبوزوم، ماشین مولکولی مسئول سنتز پروتئین در سلول‌ها، شهرت دارد. مهم‌ترین دستاورد علمی او، کشف ساختار دقیق ریبوزوم با استفاده از کریستالوگرافی پرتو ایکس است. این تحقیق در سال ۲۰۰۹ به همراه توماس استیتز و آدا یونات، برنده جایزه نوبل شیمی شد. راماکریشنا‌ن در حال حاضر به عنوان عضو هیئت علمی در آزمایشگاه مولکولی بریتانیا مشغول به کار است و با آثار علمی خود در آموزش و ارتباطات علمی، به ترویج علم و دانش در سطح جهانی پرداخته است.

کتاب "چرا می‌میریم: علم مرگ" به طور جامع به بررسی دلایل زیستی مرگ و فرایند پیری در انسان‌ها می‌پردازد. در این کتاب، نویسنده به بررسی عوامل مختلفی می‌پردازد که باعث می‌شوند موجودات زنده به مرور زمان پیر شوند و نهایتاً جان خود را از دست بدهند. این عوامل شامل آسیب‌های سلولی، تغییرات ژنتیکی و عملکرد ناصحیح مولکول‌ها در طول زندگی است. کتاب همچنین به نظریه‌های مختلف علمی و زیستی در مورد چگونگی و چرایی مرگ و علت‌های تکاملی که در این فرایند دخیل هستند، پرداخته و توضیح می‌دهد که چگونه عوامل محیطی و داخلی بدن نقش مهمی در طول عمر و مرگ افراد دارند. 

من در این اپیزود، در مورد جنبه های زیست شناختی و ژنتیکی پیری و مرگ با نگاه به این کتاب صحبت کردم. 

Send us a text

Support the show


چرا ما می میریم؟-بخش اول
#20
10/28/2024

پروفسور ونکی راماکریشنا‌ن زیست‌شناس ساختاری هندی-انگلیسی است که به خاطر پژوهش‌هایش در زمینه ساختار ریبوزوم، ماشین مولکولی مسئول سنتز پروتئین در سلول‌ها، شهرت دارد. مهم‌ترین دستاورد علمی او، کشف ساختار دقیق ریبوزوم با استفاده از کریستالوگرافی پرتو ایکس است. این تحقیق در سال ۲۰۰۹ به همراه توماس استیتز و آدا یونات، برنده جایزه نوبل شیمی شد. راماکریشنا‌ن در حال حاضر به عنوان عضو هیئت علمی در آزمایشگاه مولکولی بریتانیا مشغول به کار است و با آثار علمی خود در آموزش و ارتباطات علمی، به ترویج علم و دانش در سطح جهانی پرداخته است.

کتاب "چرا می‌میریم: علم مرگ" به طور جامع به بررسی دلایل زیستی مرگ و فرایند پیری در انسان‌ها می‌پردازد. در این کتاب، نویسنده به بررسی عوامل مختلفی می‌پردازد که باعث می‌شوند موجودات زنده به مرور زمان پیر شوند و نهایتاً جان خود را از دست بدهند. این عوامل شامل آسیب‌های سلولی، تغییرات ژنتیکی و عملکرد ناصحیح مولکول‌ها در طول زندگی است. کتاب همچنین به نظریه‌های مختلف علمی و زیستی در مورد چگونگی و چرایی مرگ و علت‌های تکاملی که در این فرایند دخیل هستند، پرداخته و توضیح می‌دهد که چگونه عوامل محیطی و داخلی بدن نقش مهمی در طول عمر و مرگ افراد دارند. 

من در این اپیزود، یعد از معرفی نویسنده و محتوی کتاب، کمی در مورد جنیه های فلسفی، اسطوره ای و ادبی، اخلاقی و روان شناختی موضوع پیری و مرگ صحیت کردم. 

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه- مصاحبه با آقای ماتیوآلپرنویسنده کتاب قسمت خدایی مغز-قسمت دوم An interview with Matthew Alper about The "God Part of the Brain"-Part 2
#19
10/22/2024

آقای ماتیو الپر در کتاب "قسمت خدایی مغز" که در موردش در اپیزود دوم صحبت کردم، به دلایل  علمی،  بیولوژیک، فرگشتی و روانی نیاز انسان به معنویت و خدا میپردازد. او در این کتاب نشان میدهد که باور ما به خدا و‌تمایل به‌ معنویت اصالتا ریشه در ترس و اضطراب ما از طبیعت و پدیده مرگ  و بعد از مرگ داشته و دارد. در این کتاب  ریشه های تجربیات معنوی و‌عرفانی افراد نیز بررسی میشود.

 من «مهدی شفا» در این اپیزود ویژه و در قسمت دوم، ادامه گفتگو را با نویسنده این کتاب ارزشمند انجام دادم.

لینک پادکست در شبکه های اجتماعی:

Telegram

instagram

Youtube

Apple Podcast

Facebook


Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه: مصاحبه با پروفسور رابرت فرانک در مورد کتاب موفقیت و شانس-قسمت دوم An Interview with Prof. Robert Frank about Success and Luck-Part 2
#18
10/22/2024

Send us a text

Support the show


اپیزود ویژه: مصاحبه با خانم دکتر آنا ماچین درباره عشق An Interview with Dr. Anna Machin about Love
#17
10/22/2024

During this Episode, Dr. Mehdi Shafa and Dr. Tannaz Fallahi talk with Dr. Anna Machin who is an Evolutionary Anthropologist about her last book: "Why We Love"

در این اپیزود، من دکتر مهدی شفا به همراه خانم دکتر طناز فلاحی با خانم دکتر آنا ماچین که یک‌ 
دانشمند مردم‌ شناس فرگشتی است در مورد کتاب "چرا عاشق میشویم»" گفتگو می کنیم.

Send us a text

Support the show