Zimmerman en Space

Dat is een behoorlijk cryptische titel, vindt u niet? Dat gezegd hebbende gaat deze aflevering over die raadselachtige exoplaneet K2-18b en MMB. Dat zijn bacteriën die niet zonder elkaar kunnen leven.

Buitenaards leven op K2-18b ?

https://www.buzzsprout.com/2096278/episodes/13618776-buitenaards-leven-op-k2-18b

Is dimethylsulfide a good biomarker?

https://meetingorganizer.copernicus.org/EGU24/EGU24-16695.html

New Constraints on DMS and DMDS in the Atmosphere of K2-18 b from JWST MIRI:

https://arxiv.org/pdf/2504.12267

Are there Spectral Features i...

Waar het precies uit bestaat weten we nog steeds niet, maar astronomen vinden wel steeds meer plaatsen in het heelal waar donkere materie huist. Zo ook in het Perseus cluster.

Astronomers discover dark matter bridge linking colliding galaxies:

https://www.space.com/the-universe/astronomers-discover-dark-matter-bridge-linking-colliding-galaxies-this-is-the-missing-piece-weve-been-looking-for

Direct Evidence of a Major Merger in the Perseus Cluster:

https://arxiv.org/pdf/2405.00115

Subaru telescoop:

https://subarutelescope.org/en/

SDSS:

https://www.sdss.org/

Hemelkalender 2025:

https://www.vvs.be/bestel-de-hemelkalender

...

Dinsdag 22 april 2025, de dag dat deze aflevering online gaat, is de Dag van de Aarde. Het is de hoogste tijd dat we de toekomst van deze planeet eindelijk serieus gaan nemen en niet meer meegaan in de gekte van enkelingen, voor wie egocentrisme en kapitalisme de boventoon voeren. Een mooi initiatief dat aansluit bij de Dag van de Aarde is de Blue Dot flag. Een vlag, een symbool, van onze aarde. De Blauwe Stip wil een verenigend, niet-politiek symbool van hoop zijn, voor iedereen die zich verbonden voelt met deze prachtige planeet. In deze aflevering hoort u een interview...

Populatie III sterren zijn op dit moment nog een hypothese. Maar astronomen zijn er wel naar op zoek, omdat ze een missende schakel representeren in onze kennis over de geschiedenis van het heelal. In deze aflevering kijken we samen wat populatie I, II en III sterren eigenlijk zijn en behandelen we een intrigerend nieuwsbericht dat hier betrekking op heeft.

Ecology, Fitness, Evolution: New Perspectives on Categorization:

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5055127/

Population III:

https://astronomy.swin.edu.au/cosmos/P/Population+III

Nebular dominated galaxies: insights...

De oudste kunstmaan die om onze aarde cirkelt is Vanguard 1. Niet dat het apparaat nog werkt, maar 67 jaar na de lancering beginnen mensen zich af te vragen of we deze satelliet niet terug moeten halen. Leuk, voor in een museum.

Orbiting now:

https://orbit.ing-now.com/

What happens to satellites at the end of the life?

https://www.satnavi.jaxa.jp/en/satellite-knowledge/trivia/lifetime/index.html

Vanguard 1 is the oldest satellite orbiting Earth. Scientists want to bring it home after 67 years:

https://www.space.com/space-exploration...

Misschien moet ik eens ophouden met die "click bait" titels, nietwaar? Maar hoe dat ook zij, een recente waarneming schudt ons begrip van de evolutie van het heelal weer eens flink door de war. Voor wie denkt dat astronomen daar ongelukkig van worden: integendeel! "Inching forward, ever so slowly" is wat wetenschap is.

Cosmic Reionization:

https://webbtelescope.org/contents/media/images/2020/37/4697-Image

Witnessing the onset of reionization through Lyman-α emission at redshift 13:

https://www.nature.com/articles/s41586-025-08779-5

Identification and properties of intense star-forming galaxies at r...

Nou, dat klinkt toch alsof er leven bestaat op een ander hemellichaam. Maar helaas, die conclusie kunnen we nog niet trekken. Toch is dit weer een aardig wetenswaardigheidje over de rode planeet.

Curiosity:

https://science.nasa.gov/mission/msl-curiosity/

Long-chain alkanes preserved in a Martian mudstone:

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2420580122

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Onlangs werden 128 nieuwe manen bij Saturnus bevestigd. Wat moeten we daar nou weer van denken?

Saturn now has a ridiculous number of moons;

https://www.nationalgeographic.com/science/article/saturn-new-moons-record

Recent MPECs:

https://www.minorplanetcenter.net/mpec/RecentMPECs.html

2025 Discovery of more Saturnian Moons:

https://phas.ubc.ca/2025-discovery-more-saturnian-moons

With a total now of 274 known moons, Saturn leads all of the planets by far:

https://skyandtelescope.org/astronomy-news/its-official-saturn-has-128-new-moons/

Measurement and implications of Saturn’s gravity field and ring mass:

Althans, dat is de theorie. In deze aflevering kunt u horen hoe de vork in de steel zit.

Runaway Stars Reveal Hidden Black Hole In Milky Way’s Nearest Neighbor:

https://www.cfa.harvard.edu/news/runaway-stars-reveal-hidden-black-hole-milky-ways-nearest-neighbor

Hypervelocity Stars Trace a Supermassive Black Hole in the Large Magellanic Cloud:

https://arxiv.org/pdf/2502.00102

Implications of recent measurements of the Milky Way rotation for the orbit of the Large Magellanic Cloud:

https://academic.oup.com/mnrasl/article/392/1/L21/974614

GAIA satelliet:

https://www.esa.int/Sc...

Met behulp van enkele telescopen op aarde is het onlangs gelukt de atmosfeer van een exoplaneet driedimensionaal in kaart te brengen. Dat wil zeggen dat we kunnen zien wat er met windstromen in drie lagen van die atmosfeer gebeurt. Dat vraagt om wat uitleg.

Vertical structure of an exoplanet’s atmospheric jet stream:

https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso2504/eso2504a.pdf

Net sciencefiction: eerste 3D-waarnemingen van atmosfeer exoplaneet brengen uniek klimaat aan het licht:

https://www.eso.org/public/netherlands/news/eso2504/?lang=nl

The Ex...

Er wordt wel eens gezegd "In de ruimte hoort niemand je schreeuwen". Dat klopt natuurlijk wel, maar zijn er geen uitzonderingen? In deze aflevering onderzoeken we wat plaatsen in het heelal waar tijdelijk sprake van een atmosfeer kan zijn en buigen we ons over de vraag of er werkelijk geen propagatie van geluid in de ruimte mogelijk is. Dat alles en twee tips!

Destination Cosmos tot en met 2 maart 2025 te zien:

https://www.fabrique-lumieres.com/nl/destination-cosmos

Podcast Verrekijkers van het Rathenau Instituut:

https://www.rathenau.nl...

Dat plaatje bij deze aflevering is "Einstein's Cross" of QSO B2237+0305. Geloof het of niet, maar die vier buitenste stippen zijn steeds hetzelfde object, een quasar op 8 miljard lichtjaar van ons vandaan. De kopieën ontstaan door zwaartekrachtlenswerking. Deze aflevering gaat niet over "Einstein's Cross", maar heeft er wel mee te maken. Want de hyper velocity ster, die astronomen hebben ontdekt, is gedetecteerd door middel van zwaartekrachtlenswerking.

Fastest exoplanet ever is dragged through space at 1.2 million mph by hypervelocity star:

https://www.space.com/hypervelocity-star-drags-fastest-exoplanet-1-million-mph

NASA Scientists Spot Candidate for Speediest Exoplanet S...

Die titel klinkt een stuk spannender dan dat deze aflevering waar kan maken. Dan bent u vast gewaarschuwd. Maar toch een interessant stukje wetenschap, enigszins vooruit lopend op de toekomstige Artemis III maan-missie.

Far side of the Moon:

https://en.wikipedia.org/wiki/Far_side_of_the_Moon

Grand Canyons of the Moon:

https://www.lpi.usra.edu/features/2025/020425/grand-canyons-of-the-moon/

Grand canyons on the Moon (Nature Communications artikel):

https://www.nature.com/articles/s41467-024-55675-z

The Scientific Context for Exploration of the Moon:<...

Op verzoek van luisteraar Mirjam een complete aflevering over de bevindingen van wetenschappers met betrekking tot het bodemmonster van asteroïde Bennu. Een handvol gruis die de ruimtesonde Osiris Rex naar de aarde bracht na een bezoek aan Bennu, bevat tal van organische verbindingen.

Bright carbonate veins on asteroid (101955) Bennu: Implications for aqueous alteration history:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33033155/

An evaporite sequence from ancient brine recorded in Bennu samples:

https://www.nature.com/articles/s41586-024-08495-6

Traces of ancient brine discovered on the asteroid Bennu c...

In heel veel afleveringen van deze podcast hebben we het gehad over raadsels in dit heelal. Om vaak af te sluiten met dat meer onderzoek nodig is, dat we het in de gaten zullen houden, dat we hopen dat er met de James Webb ruimtetelescoop meer over ontdekt wordt, etc. Hoe aardig om vandaag eens een keer met deze trend te kunnen breken. Misschien heeft u het al in het nieuws gelezen: er is onlangs het een en ander gepubliceerd over snelle radioflitsen, ook wel bekend onder hun engelse naam: fast radio bursts.

Raadselachtige radioflitsen blijken verre...

Toen u de titel van deze aflevering las, dacht u misschien dat we het over onze planeet gaan hebben. Maar dat valt vies tegen. In zekere zin zouden we wel kunnen beweren dat de aarde uit elkaar lazert, maar dat is meer op het gebied van fatsoen, toekomstbestendigheid, geluk, biodiversiteit, emancipatie... van dat soort zaken. En daar gaan we het niet over hebben. Nee, we zullen de casus bespreken van een daadwerkelijke planeet, ver weg van ons eigen zonnestelsel, die door de ster waar deze omheen cirkelt aan gruzelementen wordt geblazen.

K2-22 overview:

https...

Ja, het wordt wel een beetje de "zwarte gaten podcast", hè? In deze aflevering bespreken we een zwart gat, ver van ons vandaan, dat zich vreemd gedraagt.

Magnetic Flip Drives Flare-Up of Monster Black Hole:

https://svs.gsfc.nasa.gov/14148/

X-ray flashes from a nearby supermassive black hole accelerate mysteriously:

https://www.eurekalert.org/news-releases/1070102

A radio, optical, UV and X-ray view of the enigmatic changing look Active Galactic Nucleus 1ES~1927+654 from its pre- to post-flare states:

https://arxiv.org/abs/2203.07446

LISA:

https://l...

Een hele categorie zwarte gaten waar we het nog nauwelijks over hebben gehad. Oer zwarte gaten zijn een hypothetisch concept. Dat wil zeggen dat ze nog niet - bewust - zijn waargenomen. Toch gaan er een hoop stemmen op in wetenschappelijke kringen om deze objecten serieus te nemen.

Gravitationally Collapsed Objects of Very Low Mass:

https://academic.oup.com/mnras/article/152/1/75/2604549

Hubble finds more black holes in the early Universe:

https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Hubble_finds_more_black_holes_in_the_early_Universe

Glimmers in...

Hoe zit het met de toekomst van Het Ruimtestation? En dan hebben we het niet alleen maar over het International Space Station.

Skylab:

https://en.wikipedia.org/wiki/Skylab

Skylab film:

https://vimeo.com/ondemand/searchingforskylab

What will replace the International Space Station?

https://www.skyatnightmagazine.com/space-missions/replace-international-space-station

Russia to set up national orbital outpost in 2027 — Roscosmos:

https://tass.com/science/1566383

Point Nemo:

https://en.wikipedia.org/wiki/Spacecraft_cemetery

Tiangong space station (China):

ht...

En u weet wat dat betekent: een speciale aflevering! Dus pak de kerstkransjes er maar bij en leun lekker achterover in uw denkbeeldige space capsule.

Artemis:

https://www.nasa.gov/feature/artemis/

Ajouad El Miloudi:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ajouad_El_Miloudi

Anco van Hal:

https://linktr.ee/sterrenstofnieuws

Andre Kuipers:

https://andrekuipers.com/

Arenda Schuurman:

https://www.ganymedes.nl/author/arenda/

Dick Maas:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Dick_Maas

Evita...

Enceladus ís al een maan waar astronomen met buitengewone interesse naar kijken. En nu is er ook al een rare zwarte vlek op aangetroffen, die bestaande modellen enigszins in de war schopt. Hoe zit dat? U hoort het in deze aflevering van "Zeemeermin en Space", tenzij u er natuurlijk niet naar luistert. Dan hoort u het niet.

Cynthia Phillips:

https://science.nasa.gov/people/cynthia-phillips/

There's a weird, disappearing dark spot on Saturn's moon Enceladus:

https://www.space.com/space-exploration/search-for-life/theres-a-weird-disappearing-dark-spot-on-saturns-moon-enceladus

Change Detection on Enceladus:

https://b...

Waar komt al dat water op aarde toch vandaan? Daar waren al wel ideeën over, maar die werden weer in de wielen gereden door recente metingen van het Rosetta ruimtevaartuig. Maar gelukkig voor ons is dat probleem onlangs opgelost.

Droogte-monitor van Rijkswaterstaat:

https://waterberichtgeving.rws.nl/owb/droogtemonitor

Terechte zorgen of er nog water uit onze kraan komt:

https://www.vewin.nl/blog/terechte-zorgen-of-er-nog-water-uit-onze-kraan-komt/

Comets probably delivered Earth its water billions of years ago, new study reveals:

https://www.space.com/the-universe/earth/comets-probably-delivered-earth-its-water-long-ago-new-study-reveals

N...

In deze aflevering kijken we naar het principe van sub-optimaliteit; een beetje de Arthur Schopenhauer onder de principes.

A formula for life? New model calculates chances of intelligent beings in our Universe and beyond:

https://www.ras.ac.uk/news-and-press/research-highlights/formula-life-new-model-calculates-chances-intelligent-beings-our

The impact of the cosmological constant on past and future star formation:

https://academic.oup.com/mnras/article/535/2/1449/7896079

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0 licentie.

http://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0

Planeet Uranus werd in 1986 (weet u nog?) bezocht door het Voyager 2 ruimtevaartuig. De magnetosfeer die toen werd aangetroffen, week ernstig af van de verwachtingen. Maar kloppen die constateringen van destijds wel?

Uranus may not have a weird magnetic field after all:

https://www.astronomy.com/science/uranus-may-not-have-a-weird-magnetic-field-after-all/

The anomalous state of Uranus’s magnetosphere during the Voyager 2 flyby:

https://www.nature.com/articles/s41550-024-02389-3

First Plasma Wave Observations at Uranus (1986):

https://space.physics.uiowa.edu/~dag/publications/1986_FirstPlasmaWaveObservationsAtUranusSCIENCE.pdf

Mining Old Data Fr...

Op 24 mei vorig jaar werd een testbericht uitgezonden vanuit een baan rond de planeet Mars. Een en ander gebeurde ter voorbereiding op de dag dat we daadwerkelijk een buitenaards signaal ontvangen. Eerder dit jaar werd de boodschap eindelijk ontcijferd.

Trace Gas Orbiter:

https://exploration.esa.int/web/mars/-/46475-trace-gas-orbiter

A Sign In Space:

https://asignin.space/

Can You Decode an Alien Message?

https://www.scientificamerican.com/article/can-you-decode-an-alien-message/

Decryption of Messages from Extraterrestrial Intelligence Using the Power of Social Media - The SETI Decrypt...

Iets wat al voorbij is eer het is begonnen. Klinkt te absurd voor woorden. Maar daar staat het toch mooi voor uw neus: "Iets wat al voorbij is eer het is begonnen".

Het is echt waargenomen in een wetenschappelijk experiment.

Evidence of ‘Negative Time’ Found in Quantum Physics Experiment:

https://www.scientificamerican.com/article/evidence-of-negative-time-found-in-quantum-physics-experiment/

Fotonen:

https://en.wikipedia.org/wiki/Photon

Experimental evidence that a photon can spend a negative amount of time in an atom cloud:

https://arxiv.org/pdf/2409.03680

Measuring the...

In het jaar 1181 AD werd een "gast ster" waargenomen. Pas in 2024 beginnen we te begrijpen wat er eigenlijk gebeurde op die plek aan de hemel en waarom het restant zo'n rare vorm heeft.

SN 1181:

https://en.wikipedia.org/wiki/SN_1181

Expansion Properties of the Young Supernova Type Iax Remnant Pa 30 Revealed:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ad713b

The Remnant and Origin of the Historical Supernova 1181 AD:

https://iopscience.iop.org/article/10.3847/2041-8213/ac2253

Krabnevel:

https://en.wikipedia.org/wiki/Crab_Nebula<...

Dat is de centrale vraag van deze honderdste aflevering van de podcast "Zimmerman en Space". Veel van ons worstelen waarschijnlijk met deze kwestie, misschien zelfs zonder het te weten. Of u echt blij wordt van deze aflevering is uiteraard de vraag, maar het einde klinkt mijns inziens toch ook wel weer enigszins hoopvol.

How Mere Humans Manage to Comprehend the Vastness of the Universe:

https://www.scientificamerican.com/blog/observations/how-mere-humans-manage-to-comprehend-the-vastness-of-the-universe/

The vastness of outer space:

https://www.newphilosopher.com/articles/the-vastness-of-outer-space/

Scale of the Universe:

https...

Als we zo eens een wandeling over het oppervlak van de planeet Mars maken, komen we her en der waterijs tegen. Een nieuwe theorie zegt dat in dit waterijs mogelijk kleine pockets van water kunnen ontstaan, waar micro-organismen prima in kunnen bestaan.

Researchers think meltwater beneath Martian ice could support microbial life:

https://www.jpl.nasa.gov/news/could-life-exist-below-mars-ice-nasa-study-proposes-possibilities/

Potential for photosynthesis on Mars within snow and ice:

https://www.nature.com/articles/s43247-024-01730-y

De Zimmerman en Space podcast is gelicenseerd onder een Creative Commons CC0 1.0...

Noem het een obsessie, maar ik vind het hoog tijd worden dat er een exomaan (i.e. een maan buiten ons zonnestelsel) wordt bevestigd. In het kader daarvan nieuws over een merkwaardige natriumwolk die onlangs is waargenomen rond de ster WASP-49. En we verloten twee vrijkaarten voor Judy Lijdsman's theatervoorstelling "You're Too Cute To Be An Astronaut", die u natuurlijk sowieso wilt gaan zien!

Judy Lijdsman - You’re too cute to be an astronaut:

https://www.cuteastronaut.com/

André Kuipers' "Beyond":

https://www.beyondfilm.nl/

Does Distant Planet Hos...

De ster van Barnard is een geval apart. Ik kan het wel in één alinea samenvatten, maar dan hoeft u deze aflevering niet meer te luisteren en dat kan toch ook niet de bedoeling zijn.

Ster van Barnard:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ster_van_Barnard

Telescope Limiting Magnitude Calculator:

https://www.cruxis.com/scope/limitingmagnitude.htm

Eigenbeweging van sterren:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Eigenbeweging

A sub-Earth-mass planet orbiting Barnard’s star:

https://www.eso.org/public/archives/releases/sciencepapers/eso2414/eso2414a.pd...

De letters X en C in onze atmosfeer. Dat klinkt te zot voor woorden! Zijn buitenaardse wezens graffiti aan het aanbrengen? En toch is het echt zo, al zou ik het snappen als u op dit punt afhaakt en bijvoorbeeld naar André Kuipers' prachtige nieuwe podcast "Kuipers en de Kosmos" gaat luisteren.

GOLD:

https://en.wikipedia.org/wiki/Global-scale_Observations_of_the_Limb_and_Disk
https://gold.cs.ucf.edu/

The X-Pattern Merging of the Equatorial Ionization Anomaly Crests During Geomagnetic Quiet Time:

https://agupubs.onlinelibrary.w...

Zou het echt kunnen dat onze aarde ooit een ring had? Een beetje zoals bij planeet Saturnus? Vandaag kijken we naar de betekenis van deze bewering.

Evidence suggesting that earth had a ring in the Ordovician:

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012821X24004230

Ordovicium:

https://nl.wikipedia.org/wiki/Ordovicium

Bathymetric and isotopic evidence for a short-lived Late Ordovician glaciation in a greenhouse period:

https://www.researchgate.net/publication/259034244_Bathymetric_and_isotopic_evidence_for_a_short-lived_Late_Ordovician_Glaciation_in_a_Greenhouse_Period

2024...

Stel, gewoon voor nu even, dat buitenaardse civilisaties net als wij aardlingen ook gebruik maken van lasers. Zouden we dat dan op een of andere wijze kunnen waarnemen? En zo ja, hoe dan? LaserSETI heeft misschien antwoorden op deze vragen.

Laser:

https://en.wikipedia.org/wiki/Laser

Lasers kopen op AliExpress:

https://nl.aliexpress.com/w/wholesale-laser.html

LaserSETI:

https://www.seti.org/laserseti

LaserSETI - All the Sky, All the Time:

https://laserseti.net/

SETI:

https://www.seti...

Vragen vragen. En dat alles terwijl u kunt horen dat mijn stem steeds brakker wordt. Hopelijk volgende week weer beter bij stem. En in deze aflevering kunt ook weer eens meedoen met een leuke wedstrijd! We verloten maar liefst 4 vrijkaarten voor de première van de film "Beyond" van André Kuipers!

ThrustSSC:

https://en.wikipedia.org/wiki/ThrustSSC

Burgerwetenschap:

https://www.zooniverse.org/

Bruine dwergen:

https://en.wikipedia.org/wiki/Brown_dwarf

List of Brown Dwarfs:

https://www.johnstonsarchive.net/astro/browndwarflist.html

Ja, ik heb al zoveel vragen gekregen over de Lagrange punten, dat het me tijd leek er eens een hele aflevering aan te wijden. Met de hoop dat een en ander nu iets duidelijker wordt.

Amazing Stories - Lagrange points in fiction:

https://amazingstories.com/2014/10/lagrangian-points-reality-fiction-part-2/

What are Lagrange Points (NASA)?

https://science.nasa.gov/solar-system/resources/faq/what-are-lagrange-points/

What are Lagrange points (van space.com)?

https://www.space.com/30302-lagrange-points.html

How large is a Lagrange-point:

https://physics.stackexchange.com/questions/201324/how-large-is-a-lagrange-point<...

Een aflevering naar aanleiding van luisteraarsvragen. Bestaat er rond een zwart gat een sfeer waar lichtdeeltjes precies in een equilibrium verkeren, waarbij ze niet het heelal inschieten en ook niet in het zwarte gat terecht komen?

Electromagnetic fields, size, and copy of a single photon:

https://arxiv.org/pdf/1604.03869

Can light be trapped in orbit?

https://astronomy.stackexchange.com/questions/25552/can-light-be-trapped-in-orbit

Peter Laursen:

https://www.anisotropela.dk/

Photon sphere:

https://en.wikipedia.org/wiki/Photon_sphere

Using the Uncharged Kerr Black...

Aflevering 90 alweer! Wat gaat de tijd toch snel! Maar ging de tijd altijd zo snel? Regelmatig ontvang ik vragen over het verstrijken van de tijd kort na de oerknal. Vandaag zetten we de punten hierover maar eens op een rijtje en kijken we naar recent wetenschappelijk onderzoek op dit gebied.

Planck 2015 results. XIII. Cosmological parameters:

https://arxiv.org/abs/1502.01589

NIST Clock Experiment Demonstrates That Your Head is Older Than Your Feet:

https://www.nist.gov/news-events/news/2010/09/nist-clock-experiment-demonstrates-your-head-older-your-feet

Time Dilation in Type Ia Supernova Spectra at High Redshift:
<...

Vandaag zetten we onze saaie realistische pet op bij de zoektocht naar buitenaards leven. Wat kunnen we doen om sensationalisering van nieuws hierover te voorkomen? Want u ziet ook wel dat er hier op aarde een hoop mensen rondlopen die met geen enkel verstand van zaken allerlei flauwekul roepen.

Call for a Framework for Reporting Evidence for Life Beyond Earth:

https://newspaceeconomy.ca/wp-content/uploads/2023/08/cold.pdf

NASA Confidence of Life Detection (CoLD) Scale: Has Extraterrestrial Life REALLY Been Detected?

https://newspaceeconomy.ca/2023/08/29/nasa-confidence-of-life-detection-cold-scale-has-extraterrestrial-life-really-been-detected/

Waarneming punt nl:

...

Behalve exoplaneten zullen er ook exomanen moeten bestaan. Maar hoe kunnen we die vinden?

Apollo-class asteroids:

https://www.spacereference.org/category/apollo-class-asteroids

Exomoon indicators in high-precision transit light curves:

https://www.aanda.org/articles/aa/full_html/2020/06/aa37550-20/aa37550-20.html

Kepler space telescope:

https://science.nasa.gov/mission/kepler/

Exomoon wiki:

https://en.wikipedia.org/wiki/Exomoon

Plato ruimtetelescoop:

https://sci.esa.int/web/plato/

NASA Exoplanet archive:

https://exoplanetarchive.ipac.caltech.edu/<...