Tjipcast

40 Episodes
Subscribe

By: Tjip de Jong

Tjipcast is een wekelijkse podcast over onderwijs en gelijke kansen voor iedereen. Reageren op de podcast? Mail naar tjip@tjipcast.nl.

Hoe bouw je aan een gezond presteer- en leerklimaat voor jonge professionals?
Today at 3:32 PM

Nederland vergrijst. De toename van de krapte op de arbeidsmarkt zal de komende jaren alleen maar toenemen. Onze samenleving heeft elke jonge professional hard nodig. Toch worstelen veel organisaties met het inrichten van de werkomgeving op zo’n manier dat het aantrekkelijk is voor startende (en vaak jonge) professionals. Bovendien kampt één op vier jongeren met chronische stress en mentale overbelasting op het werk. Wat is hier aan de hand? En wat is er nodig om samen te bouwen aan werk- en leeromgevingen waar jongeren niet vastlopen, maar groeien (en bloeien)?

Over deze vragen spreek ik met Isol...


De Leonardo da Vincischool in Amsterdam: De kracht van een kleine toegewijde basisschool
Last Monday at 7:42 AM

Veel basisscholen streven een schoolomgeving waar kinderen met plezier leren. Waar leraren zich gewaardeerd voelen en waar het team samen werkt aan een sterke, veilige schoolcultuur. In deze podcast serie gaan we op zoek naar dit soort Klassewerplekken in Nederland. Hoe ziet zo’n school eruit in de dagelijkse praktijk? Hoe bouw je als aan stabiliteit, vertrouwen en hoge kwaliteit? Wat doet hoog werkplezier met professionals en kinderen? In deze aflevering ga ik in gesprek met Rozemarijn Cucovic-de Heer, directeur van de Leonard Da Vincischool in Amsterdam en Donya CarlĂ©e, leerkracht in de onderbouw. Samen verkennen we hoe een...


Welke transitie is nodig in de kinderopvang om gelijke kansen te bevorderen?
11/09/2025

Gelijke kansen beginnen niet pas in groep 3. Ze wortelen in de eerste jaren waar veiligheid, leren en een rijke speelomgeving cruciaal is voor ieder kind. De kinderopvang is allang geen ‘bewaarplaats’ meer voor werkende ouders: het is een plek waar ontwikkeling, hechting en educatie samenkomen. Maar welke transitie is nodig om dit potentieel echt te benutten? Hoe kunnen we als samenleving de eerste 1.000 dagen nog rijker en betekenisvoller inrichten om gelijke kansen te bevorderen?

In deze aflevering onderzoeken we welke koers de kinderopvang moet varen om gelijke kansen te bevorderen, van 0 tot 12 en over de grenzen van opva...


Hoe geef je traumasensitief onderwijs aan NT2-leerlingen?
11/03/2025

Traumasensitief onderwijs voor NT2-leerlingen gaat verder dan alleen taalonderwijs. Het gaat over kinderen die een nieuwe wereld binnengaan: met een andere taal, andere gewoontes en vaak ervaringen die we niet kunnen zien, maar die wél voelbaar zijn in hun lijf, gedrag en concentratie. Hoe zorgen we ervoor dat deze leerlingen zich veilig voelen in onze klas, vertrouwen opbouwen en ruimte krijgen om te leren?

In deze aflevering onderzoeken we hoe je traumasensitief kunt werken binnen het onderwijs aan nieuwkomers en NT2-leerlingen. Niet als een extra taak erbij, maar als een manier van kijken en h...


Wat is de rol van schoolleiderschap bij duurzame onderwijsverandering?
10/30/2025

Dit is de tweede aflevering van een podcastreeks over werken in het onderwijs die ik maak op uitnodiging van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). In deze aflevering ga ik in gesprek over de relatie tussen schoolleiderschap en duurzame organisatieverandering met onderzoeker Elske van den Boom-Muilenburg en programmamanager onderwijs en onderzoek Christel Wolterink. Samen bespreken we drie onderwerpen. Als eerste de verbinding tussen onderwijsverandering en de adaptatie en borging hiervan in de dagelijkse praktijk. Vervolgens spreken we uitgebreid over leiderschap in de school en hoe je kunt navigeren binnen een complexe onderwijsomgeving. Als laatste brengen we in kaart hoe je...


Hoe maak je impact met inclusief onderwijs?
10/28/2025

Inclusief onderwijs gaat verder dan een ideaal: het draait om de dagelijkse praktijk waarin ieder kind, met of zonder extra ondersteuningsbehoefte, welkom is Ă©n tot zijn recht komt. Maar hoe geef je dat concreet vorm in de klas en samen met je team? In deze aflevering onderzoeken we wat er nodig is om Ă©cht inclusief te werken — niet alleen vanuit beleid, maar vanuit pedagogische kwaliteit, samenwerking en de kracht van de gemeenschap in en rondom de school. Samen met schoolleider Tessa van Zadelhoff (Basisschool Het Talent in Schijndel) en leerkracht Joep Goldak (Basisschool De Laak in Wamel) ontdekken we hoe...


Is het tijd voor een universitaire basisschool?
10/27/2025

Hoe zou een basisschool eruitzien waar de fysieke grenzen tussen wetenschap, opleiding en onderwijs verdwijnen? Conexus en de Radboud Universiteit bouwen aan een unieke basisschool in Nijmegen: een basisschool geïnspireerd op het model van een universitair medisch centrum, waarin onderwijs, opleiding en onderzoek samenkomen. Ik vind dit een baanbrekend initiatief. Deze school ‘midden in de stad, midden in de wetenschap’ maakt het mogelijk de wisselwerking tussen praktijk en wetenschap nog sterker te verankeren. Met de inzichten en ervaringen die hier worden opgedaan, willen Conexus en de Radboud Universiteit op termijn ook andere scholen in de regio inspireren en bijdr...


Help! Wij willen met thematisch lezen aan de slag. Hoe kunnen we beginnen?
10/22/2025

Thematisch lezen is dé manier om kinderen te laten ontdekken, verbinden en verdiepen door middel van verhalen. Maar hoe begin je daar als school mee? En welke valkuilen kan je beter vermijden? In deze aflevering praat ik met Femke Ganzeman en Anne van Mechelen over de kracht van thematisch lezen, het samenstellen van rijke boekenpakketten en hoe je kinderen én leraren kunt enthousiasmeren om (weer) te gaan lezen. Femke is programmamanager en leesspecialist bij Schoolsupport en bekend van de website Leesbevordering in de klas waar ze boeken bespreekt en tips geeft aan leerkrachten. Anne is docent Nederlands en oprichter va...


Waarom gaat het tijdens de verkiezingen niet meer over onderwijs?
10/20/2025

In de aanloop naar de Tweede Kamer verkiezingen gaat het veel over wonen, veiligheid, stikstof en bijvoorbeeld de zorg, maar onderwijs komt niet vaak ter sprake. Het lijkt wel alsof partijen het onderwerp liever vermijden omdat het geen snelle oplossingen biedt en voor veel kiezers geen prioriteit is. Maar wat is er nu wel nodig om het onderwijs in Nederland toekomstbestendig te maken? Welke politieke keuzes zijn er te maken? Hierover ga ik in gesprek met Bjorn Beijnon. Bjorn is docent aan de Hogeschool Utrecht en staat voor de politieke partij Volt op de kandidatenlijst voor de aankomende Tweede...


Hoe ziet de toekomst van leren en werken eruit voor studenten in het beroepsonderwijs?
10/16/2025

Een hybride leeromgeving is een plek waar leren en werken nauw aan elkaar zijn verbonden. Zo’n leeromgeving wordt vaak in co-creatie met het werkveld en de student vormgegeven. Er is de afgelopen jaren veel kennis opgedaan in hoe zo’n hybride leeromgeving eruit kan zien en welke randvoorwaarden belangrijk zijn. Ook in relatie tot diverse keuzes die er te maken zijn qua feitelijke uitvoering. Zo kan een hybride leeromgeving in school worden aangeboden in de vorm van een simulatie (oefenen van medische handelingen), op locatie bij een onderneming (aan de slag met verduurzaming) of digitaal waarbij bijvoorbeeld ingezet word...


Hebben we van Nederland een diplomademocratie gemaakt? En waarom is dat een probleem?
10/13/2025

Academische geschoolden en praktisch geschoolden leven in gescheiden werelden. Ze hebben andere zorgen en opvattingen over de grote kwesties van onze tijd. Denk aan duurzaamheid, werkgelegenheid of immigratie. Maar in de politiek trekken de academici aan het langste eind. Nederland is een diplomademocratie – een land waarin de hoogste diploma’s het voor het zeggen hebben. Die ongelijke vertegenwoordiging is een bron van politiek wantrouwen en vormt een grote bedreiging voor onze democratie. Je leest hierboven de flaptekst van het boek Diplomademocratie, opleiding als nieuwe scheidslijn. Een boek wat ik met belangstelling heb gelezen, wat me aan het denken heeft geze...


Is een examen nog wel van deze tijd? LIVE podcast over werken en leren!
10/09/2025

Dit keer ben ik niet in de studio maar hebben we de studio opgebouwd in Kasteel Groeneveld. Een buitenplaats voor stad en land voor het eerst gebouwd in 1696! Check zeker ook even de shownotes voor wat indrukwekkende foto’s. Overigens ook een mooie en leerzame locatie voor een schoolreisje weet ik uit ervaring!

In deze aflevering ga ik in gesprek over een spannende en fundamentele vraag gericht op leren en professionaliseren van professionals: Is een examen nog wel van deze tijd? We richten ons nu met name op professionals die werken en leren combineren. Zitten we in de...


Hebben jongeren meer mentale problemen dan vroeger?
10/06/2025

Hoewel de media regelmatig alarm slaan over een zogenoemde “mentale crisis” onder jongeren, schetst wetenschappelijk onderzoek een genuanceerder beeld. In deze aflevering praat ik hierover door met Levi van Dam, bijzonder hoogleraar Veerkrachtig Opgroeien aan de Universiteit van Amsterdam. Hij legt uit het aantal psychische stoornissen onder jongeren sinds de jaren ’90 relatief stabiel is gebleven. Wat wĂ©l is veranderd, is dat jongeren beter in staat zijn hun gevoelens te verwoorden en meer open praten over stress, prestatiedruk en somberheid. Dat is volgens Van Dam ook een kenmerk van groeiende veerkracht. Hij houdt daarom een pleidooi voor een andere benader...


Hoe leidt de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs tot betere onderwijskwaliteit?
10/01/2025

Vandaag ben ik te gast bij Stichting Voorschool en Primair Onderwijs De Linge, tijdens hun jaarlijkse studiedag. De Linge bestaat uit zes integrale kindcentra, twee basisscholen en een peutergroep in de gemeente Lingewaard. En deze opname doen we dus niet in de studio, maar op een bijzondere locatie: De Vasim in Nijmegen, een bruisende ontmoetingsplek voor cultuur, sport en ondernemerschap.

Het thema van deze podcast is de doorgaande lijn voor leerlingen in een Integraal Kindcentrum, kortweg IKC. Een plek waar opvang, onderwijs en soms ook zorg samenkomen voor kinderen van 0 tot 13 jaar. Onder één dak, met één team...


Hoe kan de wetenschap de staat van ons onderwijs redden?
09/29/2025

De wetenschap draagt in onze moderne maatschappij de belofte om complexe vraagstukken te ontrafelen en richting te geven – en dat geldt net zo goed voor de uitdagingen in het onderwijs. Het onderwijs in Nederland verbeteren is een grote en urgente opgave, nu er veel zorgen zijn over dalende leerresultaten, mentale druk bij jongeren en de nog altijd toenemende kansenongelijkheid. Onderwijsonderzoek belooft antwoorden, maar in de praktijk blijkt het vaak lastig om uit te maken wat bewezen werkt, wat slechts een hype is en hoe leraren daar hun voordeel mee kunnen doen. Daarbij dienen onderwijswetenschappen ook kritisch in de spiegel du...


Hoe ziet de relatie tussen adaptief vermogen en toekomstbestendig leraarschap eruit?
09/25/2025

Dit is de eerste aflevering van een podcastreeks over werken in het onderwijs die ik maak op uitnodiging van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). In deze aflevering staat de relatie tussen adaptief vermogen en toekomstbestendig leraarschap centraal. Samen met lector Wouter Schenke (Penta Nova) en docent Kees Verbeek (Jacobus Fruytier Scholengemeenschap) verkennen we hoe waardengericht leiderschap, professionele identiteit en collectieve reflectie bijdragen aan duurzame onderwijsontwikkeling.

Aanleiding vormt het NRO-onderzoek “Aankomst op uitzichtpunt: onderzoek naar adaptief vermogen in navigeren naar toekomstbestendig leraarschap”.

Er volgen binnen het thema ‘Leiderschap’ nog enkele andere afleveringen. Ook binnen de thema’s ‘Bestuur...


Hoe leer je kinderen klokkijken? â°đŸ‘©â€đŸ«
09/22/2025

Voor veel kinderen is leren klokkijken een flinke uitdaging. Begrippen als “voor” en “over”, de draairichting van de wijzers of klokken zonder cijfers (soms zelfs met Romeinse getallen) zorgen vaak voor verwarring. Bovendien wordt er soms maar heel kort stilgestaan bij leren klokkijken. Wat voor volwassenen vanzelfsprekend lijkt, is voor kinderen vaak nog abstract en ongrijpbaar. Marie-Louise Vroemen, leerkracht met meer dan dertig jaar ervaring in regulier Ă©n speciaal basisonderwijs, besloot daarom een eigen methode te ontwikkelen. Want zelfs in groep 7 worstelen leerlingen nog regelmatig met het aflezen van de tijd. In dit gesprek deelt zij hoe ze klokkijken niet alle...


Hoe verzilver je als school hoge ambities in de dagelijkse praktijk?
09/18/2025

Veel basisscholen formuleren grootse doelen: werkgeluk voor leraren, kansrijk leren voor ieder kind en een cultuur van samenwerking. Maar hoe vertaal je die ambities naar het klaslokaal, naar het team en naar de dagelijkse praktijk? In dit gesprek met Nathalie Bos, schooldirecteur van Openbare Basisschool Plantijn in Barneveld en Marian Brinkhuis, kwaliteitscoördinator bij dezelfde school verkennen we hoe een duidelijke visie en sterke cultuur kunnen uitgroeien tot een werkplek waar iedereen zich gezien voelt en waar leren centraal staat. Plantijn is onderdeel van onderdeel van stichting STEV stichting Eén Vallei. Een aantal highlights die in deze podcast vo...


De dagelijkse administratie op school: Papieren rompslomp of kan het anders?
09/14/2025

Hoeveel administratie is nou eigenlijk écht nodig in ons onderwijs?

In deze aflevering spreek ik met Alida Oppers, inspecteur-generaal bij de Inspectie van het Onderwijs en Nanouk Teensma, schoolleider van Jenaplanschool Het mooiste blauw in Nuenen, over de administratiedruk in het onderwijs. Hoeveel tijd besteden leerkrachten eigenlijk aan administratie? Wat is écht verplicht en wat doen we vooral uit gewoonte of voorzorg? En vooral: kan het simpeler? We bespreken een recente notitie hierover uitgebracht door de inspectie.

Als elke leraar wekelijks één uur minder kwijt zou zijn aan onnodige administratie, levert dit landelijk ontzettend veel op...


Hoe maak je van alle leerlingen echte lezers? Tien tips om direct toe te passen!
09/09/2025

📚 Lezen wordt pas Ă©cht krachtig als kinderen het met plezier en vertrouwen doen. In deze aflevering draait alles om de vraag hoe je dat leesplezier duurzaam kunt aanwakkeren bij ĂĄlle leerlingen. Samen met leesexpert en leerkracht Ingrid Rijnbout-Evers (ook bekend als de kinderboekenjuf) en basisschooldirecteur Bram Jansen bespreken we tien concrete tips die direct toepasbaar zijn in de klas! Van het kiezen van boeken die leerlingen Ă©cht aanspreken tot het belang van rijk taalgebruik, structureel leesonderwijs en het creĂ«ren van succeservaringen — deze aflevering zit boordevol praktische inzichten Ă©n passie voor lezen. Van het kiezen van boeken die leerlingen Ă©cht aanspre...


Is het tijd voor een revolutie in het bewegen in het onderwijs?
09/08/2025

Te gast is Nick Keijser, vakleerkracht beweegonderwijs en ambassadeur van de Beweegalliantie. Naast leren bewegen (beweegvorming) heeft hij tijdens zijn lessen ook veel aandacht voor samen bewegen (groepsvorming) en betrokken bewegen (persoonsvorming). Hij geeft verdiepend beweegonderwijs door veel te werken in lessenreeksen. Nick is actief betrokken bij de herijking van de concept leerdoelen bewegen en sport. Bovendien is de basisschool De Waterhof de sportiefste school van Nederland! Met ook veel aandacht voor veilig buiten spelen in de pauze.

We verkennen waarom bewegen op school veel meer zou moeten zijn dan twee keer per week gym. Wat betekent...


Hoe kunnen we leerlingen beter een nieuwe taal leren?
09/01/2025

Paul Jansen, docent Frans en ontwikkelaar van een vernieuwende communicatieve taalmethode, vertelt in deze aflevering hoe hij traditionele lesmethodes losliet om zijn leerlingen Ă©cht beter Frans te leren spreken. Zijn aanpak is gebaseerd op inzichten uit de taalverwervingswetenschap en draait om begrijpelijke input, veel spreken, creativiteit en plezier. Hij laat zien dat leerlingen veel meer kunnen dan ze zelf vaak denken — als je het taalonderwijs maar slimmer inricht.

🧠 Taalverwerving begint met begrijpelijke input
Je leert een taal niet door woordjes en grammatica te stampen, maar door veel en begrijpelijk Frans te horen en te lezen — net zoals ki...


Hoe maak je als onderwijskundig leider werk van talentontwikkeling in je team?
08/28/2025

In samenwerking met Klassewerkplek ga ik dit jaar opnieuw op zoek naar scholen die niet alleen goed onderwijs geven, maar ook investeren in werkgeluk. Want gelukkige leraren maken het verschil – voor zichzelf, voor hun collega’s Ă©n voor hun leerlingen. In deze aflevering spreek ik met Angelique van Hees, directeur van Openbare basisschool Bijvanck, onderdeel van Talent Primair en Cordula Rooijendijk, voorzitter College van Bestuur van Talent Primair. Met locaties in Gooi en Vechtstreek gaan hier ongeveer 5.000 leerlingen naar school!

In deze aflevering spreek ik met Cordula en Angelique over hoe hun scholen het predicaat Klassewerkplek hebben verdi...


Welke eisen stelt kansengelijkheid aan ons onderwijs?
08/24/2025

Het schooljaar is net van start gegaan na de zomervakantie – een goed moment om stil te staan bij de grote vragen en uitdagingen die spelen in het onderwijs van vandaag. Leuk dat je weer luistert naar Tjipcast! In deze aflevering spreek ik met Louise Elffers. Ze is voorzitter van de Onderwijsraad, bijzonder hoogleraar kansengelijkheid in het onderwijs aan de Universiteit van Amsterdam Ă©n lector kansrijke schoolloopbanen in een diverse stad aan de Hogeschool van Amsterdam. Misschien ken je haar van de invloedrijke boeken Onderwijs maakt het verschil of De bijlesgeneratie.

We gaan in gesprek over de vraag: Wel...


Hoe maakt wereldburgerschap ons onderwijs mooier, beter en rijker?
08/21/2025

Wat betekent het om jongeren op te leiden tot wereldburgers in een tijd van klimaatverandering, polarisatie en snelle maatschappelijke veranderingen? In deze aflevering duik ik in hoe wereldburgerschap het onderwijs niet alleen verrijkt, maar ook bijdraagt aan een duurzamere Ă©n meer empathische samenleving. Samen met Sharon Ubani en Daan Bekker van Fawaka onderzoek ik hoe scholen een inclusieve leeromgeving kunnen creĂ«ren waarin ruimte is voor duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid Ă©n verschillende perspectieven — ook als die haaks op elkaar lijken te staan. Want hoe ga je in gesprek over verduurzaming met leerlingen van wie de ouders bijvoorbeeld werken in de indus...


Gaat het in Nederland nog wel goedkomen met het kennisniveau van kinderen?
08/17/2025

Te gast in deze aflevering is Carla van Boxtel, hoogleraar vakdidactiek, in het bijzonder van geschiedenisonderwijs. Carla was projectleider van het peilingsonderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar het kennisniveau van leerlingen in aardrijkskunde en geschiedenis. De uitkomsten zijn zorgwekkend: de prestaties van groep 8-leerlingen dalen. Kinderen scoren steeds slechter op deze vakken, en leerkrachten geven aan behoefte te hebben aan meer tijd en ondersteuning om goed les te kunnen geven. Als we hier ook de zorgwekkende trend van leesvaardigheden in Nederland bij betrekken ontstaat er een somber beeld. Bovendien leiden tal van (landelijke) inspanningen niet tot een...


Een inclusieve mindset in de klas klinkt goed, maar hoe dan?
08/14/2025

Lesgeven is de afgelopen jaren flink veranderd. De druk bij leerlingen is toegenomen, de verwachtingen zijn hoog, en het omgaan met lastig of uitdagend gedrag van leerlingen kan behoorlijk complex zijn. In zo’n dynamische onderwijspraktijk kan het soms zoeken zijn naar wat werkt. EĂ©n mogelijk aanknopingspunt is het innemen van een meervoudig perspectief. In plaats van alleen te kijken vanuit je eigen rol als leraar, kun je ook proberen te begrijpen hoe een situatie eruitziet vanuit het kind, de klas, of de ouders. Door bewust stil te staan bij die verschillende invalshoeken — zonder meteen conclusies te trekken — ontstaa...


Welke impact heeft een zomerschool voor kinderen met een leer- of ontwikkelachterstand?
07/18/2025

Een zomerschool is in Nederland nog steeds een relatief zeldzaam fenomeen. Toch kan het een wereld van verschil maken voor kinderen met een leer- of ontwikkelachterstand. Het is bovendien een waardevol tijd voor kinderen die niet op vakantie gaan, waar sprake is van een lastige thuissituatie of voor wie Nederlands nog geen vertrouwde taal is. In deze aflevering staat de zomerschool in Nijkerk centraal, waar al sinds 2020 intensieve begeleiding wordt geboden aan leerlingen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken. Deze zomer doen er 200 leerlingen mee. Ieder kind is welkom en er wordt nauw samengewerkt met de scholen...


De school midden in de maatschappij: Hoe bouw je samen aan een stevige pedagogische basis?
07/07/2025

Het boek De school midden in de maatschappij: Hoe bouw je samen aan een stevige pedagogische basis? is een uitnodiging aan scholen om hun blik te verruimen en samen met ouders, partners en de buurt te bouwen aan een sterke pedagogische omgeving. In deze aflevering verken ik met de auteurs thema’s als samenwerking, empowerment van leerlingen en teams, en de invloed van maatschappelijke uitdagingen zoals armoede en prestatiedruk. Met praktijkvoorbeelden, reflecties en inspirerende werkvormen onderzoeken we hoe scholen midden in de samenleving kunnen staan – Ă©n daarin het verschil kunnen maken.

Meer over mijn gasten en de auteu...


Wat zijn de dimensies van een lerende (en professionele) schoolorganisatie?
06/29/2025

Vandaag in Tjipcast: Anje Ros! Ze is leading lector bij het Kenniscentrum Leven Lang Ontwikkelen en lector ‘Goed leraarschap, goed leiderschap’ verbonden aan Fontys Educatie. In deze aflevering gaan we in gesprek over de vraag: Wat zijn de dimensies van een lerende schoolorganisatie? Hoe ontwikkel je als school bijvoorbeeld een gedeelde visie, stimuleer je teamleren en geef je ruimte aan gespreid leiderschap? En hoe verbind je onderzoek, praktijk en beleid met elkaar in een steeds complexer onderwijslandschap? Anje deelt haar inzichten, ervaringen en reflecties uit onderzoek Ă©n praktijk. We spreken over evidence informed werken, het bouwen aan een sterke feedb...


Werken aan werkgeluk in het onderwijs: Hoe doe je dat?
06/26/2025

In samenwerking met Klassewerkplek ga ik dit jaar opnieuw op zoek naar scholen die niet alleen goed onderwijs geven, maar ook investeren in werkgeluk. Want gelukkige leraren maken het verschil – voor zichzelf, voor hun collega’s Ă©n voor hun leerlingen. In deze aflevering spreek ik met Babette de Vries, directeur van de Immanuelschool in Oudewater. Haar school ontving het predicaat Klassewerkplek en dat is geen toeval. We verkennen de rol van persoonlijk leiderschap, het versterken van talent, het creĂ«ren van focus en een gezonde werkcultuur. We bespreken hoe je als schoolleider een team ondersteunt, hoe samenwerking werkdruk kan verlag...


Kan schoonheid een onderwijsideaal zijn?
06/22/2025

In deze nieuwe aflevering ga ik in gesprek met Hanke Drop en Joop Berding over een onconventionele maar fundamentele vraag: Kan schoonheid een ideaal zijn in het onderwijs? Wat betekent het om het concept van schoonheid een serieuze plek te geven binnen het curriculum, de pedagogiek en de dagelijkse onderwijspraktijk? We onderzoeken hoe schoonheid zich verhoudt tot kunst, pedagogische idealen en de ontwikkeling van verbeeldingskracht bij kinderen. Wat gebeurt er wanneer scholen niet alleen gericht zijn op kennisoverdracht, maar ook op het stimuleren van creativiteit, makerschap en betekenisvolle ervaringen? Is het artistieke proces wellicht even belangrijk – of zelfs belangrijker – dan...


Hoe kan je aan de slag met het Kwaliteitskader leermiddelen Taal/Nederlands?
06/18/2025

Op uitnodiging van de Kennistafel effectief leesonderwijs maak ik een speciale aflevering over het net verschenen kwaliteitskader leermiddelen Taal/Nederlands. Een praktische leidraad voor bewuste keuzes in taal- en leesonderwijs. Er zijn twee varianten: voor het primair en speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs. Het kwaliteitskader bestaat uit een serie gesprekskaarten met vakinhoudelijke en didactische criteria.

Over dit kwaliteitskader ga ik in gesprek met Yra van Dijk en Koen van Brussel. Yra van Dijk is modern letterkundige, lerarenopleider, hoogleraar en onderzoeker aan de Hogeschool Leiden. Ze is lid van de kennistafel Effectief leesonderwijs en voorzitter van de...


Waarom hebben leerkrachten baat bij onderwijskundig coachen?
06/15/2025

Vandaag duiken we in een thema dat steeds vaker opduikt in scholen, opleidingen en lerarenkamers: onderwijskundig coachen. Wat is het precies? Wat is het níet? En waarom is het zo’n krachtige manier om leerkrachten te ondersteunen in hun professionele ontwikkeling? Mijn gast is Tim van der Meulen, kerndocent bij Academica University of Applied Sciences. Samen met David Roelofs begeleidt hij dagelijks leerkrachten in hun werkpraktijk met als specialisatie onderwijskundig coachen.

In deze aflevering bespreken we de opkomst van didactisch coaching in de dagelijkse onderwijspraktijk. We nemen hiervoor als leidraad het boek Responsive Coaching van Josh Goodric...


Hoe biedt Eenbes basisonderwijs een krachtige doorgaande lijn aan voor startende professionals?
06/11/2025

In deze aflevering duiken we in een belangrijke vraag binnen het onderwijs: hoe bied je als schoolbestuur een krachtige, doorgaande lijn aan voor startende professionals? Want behalve lesgeven aan kinderen zijn scholen ook een dagelijkse leerplek voor starters, zij-instromers en bijvoorbeeld studenten!

Mijn gasten zijn Susanne Meuwissen en Lindy van Grieken, beiden werkzaam bij Eenbes Basisonderwijs – een bestuur van 25 basisscholen tussen Eindhoven en Helmond. Susanne is coördinator professionalisering en Lindy coördinator opleiden in de school. Eenbes ontwikkelde een indrukwekkend 7-jarig inductietraject voor startende leerkrachten. Wat verstaan zij onder inductie? Hoe ziet het traject eruit, welke keuz...


Wat maakt lesgeven zo magisch mooi om te doen?
06/08/2025

In deze aflevering ontmoet ik Rilana Voorhorst en René Westra. Rilana is biologiedocent bij het Montessori Lyceum in Groningen. René is al 53 (!) jaar biologiedocent en daarnaast ook wetenschapper. Hij is mede auteur van de methode Biologie voor jou. Allebei geven ze met veel passie en bevlogenheid les. Je kunt niet anders dan geïnspireerd raken als je naar ze luistert! Voor hen allebei is biologie niet een vak wat alleen in het klaslokaal plaatsvindt. Je kunt bijvoorbeeld gemakkelijk met schepnet en vergrootglas de natuur in met leerlingen. En het is mogelijk de buitenwereld de les in te halen. Zo wor...


Onderwijsnieuws: mei
06/06/2025

Na een lange zonnige en droge periode regent het flink in Nederland. Qua hooikoorts ben ik wel even blij mee. Peter niet. Maar dat houdt ons niet tegen! Peter en ik nemen het nieuws van de maand weer door. Berichten die we bespreken zijn onder andere: Kinderen ’tracken’ toch geen goed idee. Smartphone verbod voor kinderen onder de 14 jaar. Toch steeds meer dure zzp’ers in het onderwijs. Amsterdamse basisscholen willen stoppen met inhuur externen. Honderdduizenden basisscholieren presteren slechter door armoede en stress. Drie jaar in de brugklas, verhaal uit de praktijk. Betaalbare studentensport blijft. Kinderen steeds slechter in aardri...


Wat is het belang van automatiseren bij rekenen? En waar gaat het soms mis?
06/04/2025

Automatiseren houdt in dat leerlingen vlot, juist en uit het hoofd een rekenkundige handeling kunnen uitvoeren. Automatiseren is belangrijk omdat rekenonderwijs continue voortbouwt op eerdere kennis. Dat begint al bij de kleuters en neemt stapsgewijs toe. Bij leren rekenen is het dus ontzettend belangrijk dat alle leerlingen correct (power) en vlot (speed) basisbewerkingen zoals splitsen, optellen boven het twintigtal of vermenigvuldigen (tafels) kunnen uitvoeren. Dit geeft leerlingen bovendien vertrouwen wanneer de complexiteit later toeneemt en ze bijvoorbeeld sommen in context moeten leren maken. Maar waar gaat het nog wel eens mis? En wat moet een leerkracht goed weten?

<...


Hoe kan je minder verstorend veranderen in een organisatie?
06/01/2025

Wanneer een organisatie aan de slag wilt (of moet) gaan met een veranderopgave is de hardnekkige neiging van managers en expert ‘snel’ te interveniĂ«ren. Zo starten organisaties maar al te graag met het formuleren van kernwaarden, gaan ze aan de slag met een nieuwe organisatiestructuur en stellen ze ‘oud’ leiderschap ter discussie. Het gevolg is meestal chaos, onduidelijkheid, minder betrokkenheid en neergang in het primaire proces. Dit geldt net zo goed voor een productiemaatschappij als binnen het onderwijs! Jan den Hollander houdt een zeer duidelijk pleidooi voor een alternatieve aanpak om dit te voorkomen. Door aan te sluiten bij de da...


Hoe word je een goede lerarenopleider?
05/25/2025

Lerarenopleiders spelen een hele grote rol in het onderwijs van vandaag. Ze geven immers onderwijs over hoe je onderwijs moet geven. En scholen onderwijsprofessionals tussentijds bij. Dit gaat niet alleen over specifieke vakkennis, maar ook over noodzakelijke bekwaamheden zoals bijvoorbeeld klassenmanagement en instructie. In Nederland bestaan deze lerarenopleiders inmiddels meer dan 50 jaar. Wat zijn nu de kenmerken van een goede lerarenopleider? Hoe reageren opleidingen op de uitdagingen die er momenteel in het funderend onderwijs zijn? En is er iets te zeggen over de komende 50 jaar?

In deze aflevering ga ik over deze vragen (en meer) in gesprek...