Męskie światy

Jak współczesne kino buduje wizerunki mężczyzn? Jak transformacje w postrzeganiu męskości wpływają na branżę filmową? A także o męskich archetypach, przyjaźniach i kryzysach – rozmawiam z operatorem filmowym i reżyserem Janem Holoubkiem w odcinku kończącym trzeci sezon podcastu „Męskie światy”.

Jesteśmy w „Męskich światach”, ale współczesny dyskurs o seksualności daleko wykracza poza te męskie i kobiece. O tym, jak trudno jest przełamywać męsko-damską dominację, o uzyskiwaniu głosu, o wymykaniu się z opresyjnych schematów. O problemach i wyzwaniach społeczności osób trans, a także zasobie twórczym jakim jest umiejętność szerszego spojrzenia na płeć, rozmawiałem z filmowcem Anu Czerwińskim.

Czy kryminał to wciąż męski świat? I czy „toksyczna męskość” w literaturze gatunkowej odchodzi już do lamusa, czy nadal jest obowiązującą konwencją? O literackiej wyobraźni, kreowaniu bohaterów i ich wpływie na odbiorców porozmawiam z jednym z najbardziej pracowitych polskich twórców, Wojciechem Chmielarzem.

Dyrygentura to niełatwa sztuka prowadzenia i kierowania muzykami. Czy możemy ją określić jako typowo męską domenę? Czy pierwiastek męski dominuje świat muzyki i muzyczne środowisko? O tym wszystkim rozmawiamy z Łukaszem Borowiczem – dyrygentem, który pracował i pracuje z najwybitniejszymi polskimi i światowymi orkiestrami.

Czy mężczyzna patrzy inaczej? Jaki jest obraz współczesnego mężczyzny i jak wpływa na to fotografia? Co w świecie mody uchodzi dziś za „męskie” i czy w ogóle ta kategoria jest brana pod uwagę? W tym odcinku fotograf Jakub Pleśniarski, specjalizujący się w portretach i fotografii modowej, opowie nam, co wpływa na jego proces twórczy i jak ocenia współczesne męskie kreacje.

Wielu aktorów musi mierzyć się z wizerunkiem publicznym, który kształtują konkretne role. Na ile są one szansą na rozwój, a na ile zamykają w konkretnym schemacie? Czym dla aktora jest męskość? Skąd czerpane są wzorce męskości do poszczególnych ról, na co konkretnie zwraca się uwagę? I przede wszystkim, jak doświadczenia osobiste wpływają na kreacje zawodowe? Zapytałem Tomasza Ciachorowskiego – aktora telewizyjnego i teatralnego, kolejnego gościa „Męskich światów”.

Mówi, że nie ma słowa, które definiowałoby go lepiej, niż „socjolog”, ale patrząc na jego działalność, znalazłoby się jeszcze wiele innych określeń. 

Z profesorem Tomaszem Sobierajskim rozmawiamy o miejscu pojęć „mężczyzna” i „męskość” w naukach społecznych, dynamice i kierunku zmian, a także o tym, czy wzorzec przywódcy jest uniwersalny i czy łagodność może wejść do pożądanych cech męskiego imaginarium w podcaście otwierającym trzeci sezon „Męskich światów”.

Życiorysem dzisiejszego bohatera „Męskich światów” można by obdzielić kilka osób – pisarz, dziennikarz, reporter, mówca i – choć sam nie używa wobec siebie tego określenia – podróżnik. O tym jak miejsce i czas kształtują męskie postawy, jak na działalność reporterską wpływa fakt, bycia białym Europejczykiem, czy jest jakiś uniwersalny, łączący kultury wzorzec socjalizacji chłopców oraz czy podróże zawsze kształcą, rozmawiam z gościem podcastu, Tomaszem Michniewiczem.

Swoją ostatnią książkę Mariusz Szczygieł rozpoczął rozdziałem „Jak stałem się mężczyzną”. W podcaście „Męskie światy” zastanawiałem się wspólnie z moim gościem, czy stawanie się mężczyzną jest procesem ustawicznym? Jakie siły działają w męskiej szatni? Czy mężczyźni są trudniejszymi bohaterami/rozmówcami w ciągu pracy dziennikarskiej? Jak rozbroić mężczyznę, aby ujawnił uczucia? I w końcu jaki jest archetyp/ideał męskości Mariusza Szczygła? Dziennikarza, reportera, pisarza, wydawcy, wykładowcy - mężczyzny multisprawczego.

Budowanie świadomości może mieć odzwierciedlenie w procesie twórczym. Biografia staje się kontekstem, wizualizacją tych dążeń. Karol Radziszewski artysta sztuk wizualnych odkrywa przed nami swoją drogę twórczą od wystawy „Pedały” (2005), przez „Backstage” (2011), „Potęgę sekretów” (2019) po najnowszą „Sebastian im Traum” (2023). Eksploruje w nich nie tylko tożsamość (nie)męską, czy rozprawia się z katolicyzmem, ale przede wszystkim staje się głosem, a raczej obrazem querowej narracji - powołując Queer Archiwes Institute.

O tym czy ciało męskie może być pokazane w galerii bez kontekstu homoerotycznego? Dlaczego unika określenia gej? Co dla niego oznacza męskoś